Πέμπτη 18 Σεπτεμβρίου 2008

"Φέρνει" τα Debenhams στην Ελλάδα η Fashionlink

Συμφωνία για την εξασφάλιση χώρων έκτασης περίπου 6.000 τ.μ. σε υπό ανέγερση εμπορικό κέντρο στη Λάρισα έχει υπογράψει η Fashionlink S.A. (Greece), μέλος του ομίλου Σακιόλα, για τη δημιουργία και λειτουργία πολυκαταστήματος Debenhams και καταστημάτων NEXT, Peacocks και Oviesse.

Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση της μητρικής Ermes Department Stores Plc. στο ΧΑΚ, το εμπορικό κέντρο αναμένεται να λειτουργήσει το Σεπτέμβριο του 2009, ενώ η εταιρεία που ήδη λειτουργεί στην Ελλάδα 9 καταστήματα (6 Adams, 2 Peacocks και 1 Oviesse) βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις για την εξασφάλιση και άλλων κατάλληλων χώρων για λειτουργία πολυκαταστημάτων και καταστημάτων στην ελληνική αγορά.

ΟΤΕ: Ξενοδοχείο το Μέγαρο της Κηφισίας;

Πριν ακόμη στεγνώσει το μελάνι της υπογραφής της συμφωνίας για την ανάληψη της διοίκησης του ΟΤΕ από την Deutsche Tekecom, είναι εμφανής η αλλαγή στρατηγικής και οι νέες προτεραιότητες που έχουν θέσει στον όμιλο.
Πέρα από την εσπευσμένη πώληση της θυγατρικής της Cosmote στα Σκόπια, για λόγους που έχουν να κάνουν με τη συγκέντρωση της αγοράς από την Ε.Ε. (η Deutsche Tekecom έχει συμφέροντα στην άλλη εταιρεία κινητής τηλεφωνίας που δραστηριοποιείται στα Σκόπια ), ίσως σημαντικότερη εξέλιξη είναι η δραστηριοποίηση του Οργανισμού και μάλιστα αυτόνομα στο real estate.

Τα σχέδια για το κτίριο στην Κηφισίας

Ιδιαίτερη μνεία και ξεχωριστός σχεδιασμός ενδεχομένως να υπάρξει για το κεντρικό κτίριο του ΟΤΕ στην Κηφισίας, το οποίο περιβάλλει και ένα από τα μεγαλύτερα ενιαία οικόπεδα που υπάρχουν μέσα στο λεκανοπέδιο της Αττικής. Οι σκέψεις που υπάρχουν για το συγκεκριμένο κτίριο είναι πολλές, αφού εδώ και καιρό δεν εξυπηρετεί τις ανάγκες του Οργανισμού και λόγω της παλαιότητας της κατασκευής του είναι δραματικά ενεργοβόρο. Η πλέον επικρατέστερη λύση θεωρείται η κατεδάφισή του και η ανέγερση στη θέση του ενός μεγάλου πολυτελούς ξενοδοχείου και ενός μικτού συγκροτήματος γραφείων και καταστημάτων. Οι κρυμμένες υπεραξίες από την αξιοποίηση του συγκεκριμένου ακινήτου αλλά και από δεκάδες άλλα, τα οποία είναι διάσπαρτα στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας, όπως εκτιμούν αναλυτές μπορούν να αποφέρουν στον ΟΤΕ μια σταθερή ετήσια πηγή εσόδων που με συντηρητικούς υπολογισμούς θα ξεπερνά τα 50 εκατ. ευρώ ετησίως.
Βέβαια, για να έρθουν τα έσοδα αυτά ο Οργανισμός θα πρέπει να δαπανήσει σε βάθος χρόνου πάνω από 100 εκατομμύρια ευρώ, για να κάνει τα ακίνητα που διαθέτει εμπορικά εκμεταλλεύσιμα.

Οι ταμειακές ροές

Οι Γερμανοί πήραν την απόφαση αυτή μετά το γεγονός ότι για τα επόμενα χρόνια ο Οργανισμός θα έχει σημαντικές ταμειακές ροές, αφού για το άμεσο μέλλον δεν προβλέπονται από τον όμιλο να γίνουν μεγάλης κλίμακας επενδύσεις τόσο για την αγορά πάγιου εξοπλισμού όσο και για την επέκτασή του σε ξένες αγορές. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους ο όμιλος είχε 765 εκατομμύρια ευρώ θετικές ταμειακές ροές από τις λειτουργικές του δραστηριότητες.
Αυτό σημαίνει ότι τα επόμενα εξάμηνα ο Οργανισμός θα παράγει μετρητά τα οποία, αφού δεν τα επενδύει, είτε θα πρέπει να τα δίνει στους μετόχους του μέσω αυξημένου μερίσματος, κάτι που με τα πρόσφατα φορολογικά μέτρα δεν θα είναι και το πλέον συμφέρον, είτε θα πρέπει να κάνει σημαντικές επιστροφές κεφαλαίου με την επαναγορά και ακύρωση ιδίων μετοχών.

Έγινε η αρχή…

Ήδη πάντως, το πρώτο δείγμα γραφής δόθηκε μόλις προ ημερών, όταν εν μέσω της διεθνούς κρίσης ο ΟΤΕ επέλεξε την J&P Αβαξ για την ανέγερση κτιριακού συγκροτήματος σε δικό της οικόπεδο, συνολικής έκτασης 8.369 τ.μ. στην περιοχή Tαραμπούρα Πατρών.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η διοίκηση του ΟΤΕ προσανατολίζεται στη μίσθωση των κτιρίων που θα κατασκευάσει έτσι ώστε να έχει σταθερά και επαναλαμβανόμενα έσοδα. Το μοντέλο θα ακολουθηθεί με μικρές παραλλαγές και στα υπόλοιπα ακίνητα, που θα ενταχθούν κάτω από την ομπρέλα της νέας εταιρείας διαχείρισης ακινήτων που δημιουργεί Οργανισμός. Ο σχεδιασμός λέει ότι άμεσα θα αναπτυχθούν τα οικόπεδα που έχει ο Οργανισμός κοντά ή μέσα στα μεγάλα πολεοδομικά συγκροτήματα της χώρας και εν συνεχεία τα κτίρια στα περισσότερα από τα οποία σήμερα στεγάζονται υπηρεσίες του Οργανισμού, οι οποίες είτε θα καταργηθούν είτε θα συστεγαστούν με άλλες.

Η ΑΕΕΑΠ και η περιουσία

Θυμίζουμε επίσης, ότι προ τριμήνου περίπου η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς είχε εγκρίνει την είσοδο στο Χρηματιστήριο της νέας εταιρείας ακινήτων του ΟΤΕ με την επωνυμία ΟΤΕ PROPERTIES ΑΕ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ Α.Ε. ΣΕ ΑΚΙΝΗΤΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ. Μια κίνηση που όπως εκτιμούν στην αγορά, αφενός έγινε με τις "ευλογίες" των Γερμανών της Deutsche Telecom που γνωρίζουν για τις κρυμμένες υπεραξίες της περιουσίας του οργανισμού στο real estate, αφετέρου αναμένεται να προσφέρει έσοδα και κέρδη στους ισολογισμούς του ΟΤΕ. Αναφερόμαστε σε μια περιουσία η εμπορική αξία της οποία ίσως και να ανέρχεται στα 2 δις ευρώ περίπου.

Τετάρτη 17 Σεπτεμβρίου 2008

Νέες επενδύσεις στις εμπορικές αναπτύξεις κόντρα στην κρίση

Μπορεί η οικονομική κρίση και οι επιπτώσεις της στο μέσο Έλληνα αλλά και στην επιχειρηματικότητα στη χώρα μας να αποτελεί το πλέον καυτό θέμα της επικαιρότητας, ωστόσο αυτό δε φαίνεται να βάζει φρένο στο διαρκώς εντεινόμενο ανταγωνισμό στο χώρο των μεγάλων αναπτύξεων του κλάδου του λιανεμπορίου.

Κόντρα στην κρίση, αλλά και στην ύφεση της ίδιας της κτηματαγοράς, ειδικά στην αγορά κατοικίας, το λεγόμενο retail real estate (αναπτύξεις εμπορικής χρήσης) καλά κρατεί. Μάλιστα, η επενδυτική δραστηριότητα στο retail αποτελεί επί της ουσίας οδηγό για την εγχώρια αγορά ακινήτων, σε μία εποχή κρίσης για την αγορά κατοικίας, υποτονικότητας για την αγορά γραφείων και περιορισμένων συναλλαγών στην αναπτυσσόμενη αγορά των logistics.

Όπως αναφέρεται σε μελέτη της εταιρείας Δανός – AtisReal, σε όλους τους τομείς του λιανεμπορίου βρίσκεται σε εξέλιξη μία διαδικασία εξαιρετικά επιθετικής ανάπτυξης δικτύων πώλησης, ενώ ταυτόχρονα ετοιμάζονται πολλές νέες μεγάλες εμπορικές αναπτύξεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα επιθετικής επέκτασης αποτελεί π.χ. αυτό που πέτυχε ο όμιλος Forthnet με την ανάπτυξη δικτύου 60 καταστημάτων σε διάστημα μόλις έξι μηνών.

Επιθετικά κινείται και ο κλάδος των super market, όπου συγκεντρώνεται πάνω από το 50% της συνολικής αγοράς του retail, με την ανάπτυξη καταστημάτων τύπου shop & go να κερδίζει πλέον έδαφος στα σχέδια που υλοποιούν πολλές αλυσίδες, όπως οι ΑΒ Βασιλόπουλος, Σκλαβενίτης, Βερόπουλος και Carrefour (Μαρινόπουλος 5΄). Στον ίδιο κλάδο, η γερμανική αλυσίδα Aldi σχεδιάζει τη λειτουργία 40 καταστημάτων έως το τέλος του έτους, με αρχή από τη Βόρεια Ελλάδα, ενώ σχέδια επέκτασης προωθεί και η Makro Cash & Carry.

Ανάλογες κινήσεις καταγράφονται στην επέκταση δικτύων και στο χώρο των τηλεπικοινωνιών, όπου για παράδειγμα η Wind επεκτείνεται δυναμικά, προκειμένου να ανταγωνιστεί τα δίκτυα της Cosmote και της Vodafone.

Ο όμιλος Info Quest έχει ανακοινώσει την πρόθεσή του να ανοίξει 20 – 30 καταστήματα ‘U’ έως το τέλος του έτους, λειτουργώντας ήδη από το 2006 έως σήμερα 44 καταστήματα, ενώ περίπου 100 καταστήματα έχει ανακοινώσει ότι επιθυμεί να διαθέτει μέχρι το τέλος του χρόνου η Microland.

Έντονος ανταγωνισμός επικρατεί και στο χώρο των καλλυντικών, όπου ο όμιλος Χόντου με ποσοστό αγοράς άνω του 60% διαθέτει πλέον 72 καταστήματα, έναντι 70 καταστημάτων του ομίλου Sephora (Carrefour group), ο οποίος λειτουργεί 20 σημεία πώλησης με την επωνυμία Sephora και ακόμη 50 Beauty Shop. Επίσης, η Gallerie de Beauté διαθέτει πλέον 35 καταστήματα, ενώ ο όμιλος Douglas αναμένεται να κάνει την επίσημη παρουσία του με μεγάλα καταστήματα (flag ship stores) σε Αθήνα, Χαλάνδρι, Πειραιά και Λάρισα.

Στον κλάδο των ηλεκτρικών – ηλεκτρονικών ειδών συνεχίζεται η δυναμική επέκταση του ομίλου Media Market (στα επτά καταστήματα που ήδη λειτουργούν θα προστεθεί η επέκταση του καταστήματος της Λ. Κηφισίας και νέο κατάστημα στη Λ. Συγγρού), η Ηλεκτρονική Αθηνών διαθέτει πλέον 27 καταστήματα, το δίκτυο Expert 115 με νέα σημεία πώλησης να ακολουθούν (π.χ. έξι νέα στην Αθήνα), ενώ ο όμιλος Dixons, πέρα των 86 σημείων πώλησης Κωτσόβολος που διαθέτει, λειτουργεί ήδη και τα τέσσερα πρώτα καταστήματα Electroworld στην Ελλάδα.

Στον κλάδο των καταστημάτων Do It Yourself, σχέδια επέκτασης έχουν δρομολογήσει όλοι οι "παίκτες" (Praktiker, IKEA κ.ά.), ενώ έντονος ανταγωνισμός επικρατεί και στον κλάδο των καταστημάτων παιχνιδιών.

Φυσικά από το ράλι επέκτασης του δικτύου πώλησης δε θα μπορούσε να απουσιάζει ο χώρος της μόδας με συνεχή αύξηση των σημείων πώλησης από πολλές εταιρείες. Για παράδειγμα, η Toi & Moi επεκτείνεται πολύ επιθετικά με 26 καταστήματα πλέον, ο όμιλος H&M έχει κάνει επιτυχημένη είσοδο με τρία καταστήματα στην αγορά της Αθήνας, ενώ διαθέτει παρουσία και στη Θεσσαλονίκη, ο όμιλος Φωκά άνοιξε δύο νέα πολυκαταστήματα σε Κρήτη και Κέρκυρα, αυξάνοντας το δίκτυό του σε 29 σε όλη τη χώρα, ο όμιλος Sprider σχεδιάζει την αύξηση των καταστημάτων του σε 85, ο όμιλος Βάρδα ετοιμάζεται να λανσάρει το brand Tie Rack, ενώ κι άλλα μεγάλα ονόματα από το χώρο της ένδυσης και της υπόδησης ετοιμάζονται να μπουν στην ελληνική αγορά.

Ένταση του ανταγωνισμού αναμένεται και στο χώρο των μεγάλων εμπορικών κέντρων, όπου μετά την επιτυχία του The Mall Athens αναμένεται σύντομα το Golden Hall στη Λ. Κηφισίας, επίσης από τη Lamda Development, το εμπορικό κέντρο του Ομίλου Θεοδωρίδη στην Πειραιώς 180, το Capitol (όμιλος Χαραγκιώνη) και σειρά εμπορικών κέντρων στη δυτική Αθήνα (Βιοχάλκο, Βωβός κ.ά).

Επέκταση παρατηρείται και στην αγορά της περιοχής του αεροδρομίου, όπου εκτός εμπορικού πάρκου του Διεθνούς Αερολιμένα αναμένονται οι εξελίξεις με το designers outlet εμπορικό κέντρο που σχεδιάζει στη Γυαλού η McArthur Glen.

Έντονη επενδυτική δραστηριότητα παρατηρείται και στην αγορά της Θεσσαλονίκης, με αναπτύξεις από τον όμιλο Notos Galleries (Στοά Χιρς), τον όμιλο Χαραγκιώνη στην οδό Τσιμισκή κ,ά., ενώ ζήτηση υπάρχει και από μεγάλα ονόματα του λιανεμπορίου (Fnac, H&M, Jo Malone, TOD’S, DOLCE & GABBANΑ κ.ά) για καταστήματα στο κέντρο της πόλης.

Παράλληλα, ο ανταγωνισμός Praktiker – Leroy Merlin σύντομα θα υφίσταται και στην αγορά της συμπρωτεύουσας, όπου βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης το πρώτο κατάστημα της γαλλικής αλυσίδας.

Οι κινήσεις που καταγράφονται στα δύο μεγαλύτερα αστικά κέντρα της χώρας, αλλά και σε πολλές πόλεις της περιφέρειας, εντείνουν την τάση μείωσης του ποσοστού αγοράς που ελέγχουν οι μικρομεσαίες εμπορικές επιχειρήσεις προς όφελος των μεγάλων εμπορικών κέντρων και των εκτεταμένων δικτύων σημείων πώλησης των μεγάλων αλυσίδων λιανεμπορίου, στο σύνολο σχεδόν των κλάδων. Η εξέλιξη αυτή οδηγεί σε ακόμα μεγαλύτερο προβληματισμό τον εμπορικό κόσμο της χώρας, με δεδομένο ότι χάνεται μερίδιο από μία αγορά που ούτως ή άλλως φαίνεται να συρρικνώνεται, λόγω των οικονομικών δυσχερειών.
Του Κωνσταντίνου Λάμπρου

Εθνική: Με δύο νέες θυγατρικές ξεκινά η αναδιάρθρωση του τομέα ακινήτων

Περισσότερο λειτουργικό και αποδοτικό θα επιδιώξει να καταστήσει τον τομέα ακινήτων της Εθνικής Τράπεζας η νέα γενική διεύθυνση ακίνητης περιουσίας, η οποία αυτή την περίοδο βρίσκεται σε «πυρετό» προετοιμασιών προκειμένου να διαμορφώσει το σχήμα εκείνο που θα εξασφαλίσει τους στόχους που έχουν τεθεί.

Ήδη η διεύθυνση ακίνητης περιουσίας του μεγαλύτερου χρηματοπιστωτικού ιδρύματος της χώρας υπό τον κ. Αριστοτέλη Καρυτινό (σ.σ. ανέλαβε καθήκοντα στις αρχές Ιουλίου) εξετάζει όλες τις εναλλακτικές προτάσεις για την οργανωτική και δομική αναδιάρθρωση του τομέα ακινήτων, ενός τομέα που μέχρι σήμερα βρίσκονταν ουσιαστικά σε... ύπνωση.

Από τις πρώτες κινήσεις που θα γίνουν στο πλαίσιο αυτό, όπως αναφέρουν σχετικές πληροφορίες, θα είναι η σύσταση δύο νέων θυγατρικών εταιρειών: Μιας εταιρείας επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία (ΑΕΕΑΠ) που περιλαμβανόταν εξ αρχής στους βασικούς στόχους της νέας διεύθυνσης (για τη σύσταση της χρησιμοποιούνται ως σύμβουλοι οι διαθνέις οίκοι Citigroup και Morgan Stanley), αλλά και μιας εταιρείας παροχής υπηρεσιών διαχείρισης ακινήτων που θα εξυπηρετεί κατά κύριο λόγο την Εθνική Τράπεζα.

Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί πως η εγγραφείσα αξία της ακίνητης περιουσίας που διαθέτει ο όμιλος της Εθνικής Τράπεζας αγγίζει τα 900 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, η εμπορική αξία αυτού του χαρτοφυλακίου υπολογίζεται πως ξεπερνά τα 2 δισ. ευρώ.

Με συνεργάτη η ΑΕΕΑΠ;
Από τον πραγματικά μεγάλο αριθμό ακινήτων της Εθνικής Τράπεζας, το προσεχές διάστημα θα επιλεγούν τα ακίνητα εκείνα που θα ενταχθούν στην υπό σύσταση ΑΕΕΑΠ, αποτελώντας το αρχικό της χαρτοφυλάκιο. Η διαδικασία αυτή αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του τρέχοντος έτους, έτσι ώστε η αίτηση για την ίδρυση και λειτουργία της νέας ΑΕΕΑΠ να κατατεθεί στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς το ταχύτερο δυνατόν (ακόμη και μέσα στο 2008, αν αυτό είναι εφικτό).

Παράλληλα με την επιλογή ακινήτων, η διεύθυνση ακίνητης περιουσίας εξετάζει αν το χρηματοπιστωτικό ίδρυμα θα συστήσει από μόνο του τη νέα ΑΕΕΑΠ ή αν αυτό θα το κάνει σε συνεργασία με κάποιο άλλο φορέα (ΔΕΚΟ, ασφαλιστικό ταμείο, κατασκευαστικό όμιλο κ.α).

Σε κάθε περίπτωση, βασικός στόχος της Εθνικής Τράπεζας είναι να δημιουργήσει μια επενδυτική εταιρεία ακίνητων με χαρτοφυλάκιο και μετοχική σύνθεση που θα την καθιστούν ελκυστική για τοποθέτηση τόσο από εγχώριους και διεθνείς θεσμικούς επενδυτές, όσο και από ιδιώτες.

Του Φάνη Γαβρινιώτη

Μάχη γιγάντων στο real estate

Ενώ η κτηματαγορά βουλιάζει και τα ακίνητα βρίσκονται στη δίνη μιας από τις μεγαλύτερες κρίσης, το επιχειρηματικό real estate ανθεί, προχωρεί σε νέες επενδύσεις και επεκτείνεται ραγδαία.
Τράπεζες, εφοπλιστικά κεφάλαια και μεγάλες εταιρίες διαχείρισης ακινήτων τοποθετούν τεράστια κεφάλαια στην ανέγερση πολυόροφων κτιρίων καταστημάτων, γραφειακών χώρων και κατοικιών ποντάροντας σε υψηλά έσοδα και υψηλές υπεραξίες.
Οχημα για αυτές τις επενδύσεις αποτελούν οι εταιρίες διαχείρισης ακινήτων (ΑΕΕΑΠ) που έχουν εισβάλει ορμητικά τα τελευταία χρόνια στην επιχειρηματική σκηνή, έχουν στην κατοχή τους σημαντικό χαρτοφυλάκιο εμπορικών ακινήτων και έχουν επεκτείνει τις δραστηριότητές τους στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων.
Μεγάλα ονόματα των τραπεζών και των επιχειρήσεων όπως οι Σπ. Λάτσης, Β. Βαρδινογιάννης, Αν. Βγενόπουλος (MIG), Τ. Αράπογλου (Εθνική), Μ. Σάλλας (Πειραιώς), καθώς και αρκετοί επώνυμοι εφοπλιστές αναπτύσσουν δραστηριότητες «συλλέγοντας» ακίνητα και μετατρέπουν το χώρο σε επενδυτικό ελντοράδο. Η κρίση στην εγχώριο αγορά και οι (ακόμη) χαμηλές τιμές στα Βαλκάνια διαμορφώνουν τις προϋποθέσεις για επικερδείς τοποθετήσεις.
Στις τρείς ΑΕΕΑΠ που είναι σήμερα εισηγμένες στο Χρηματιστήριο δηλαδή τις Eurobank Properties, Πειραιώς ΑΕΕΑΠ και Pasal Developent, αναμένεται σύντομα να προστεθούν και άλλες φέρνοντας στο προσκήνιο του χρηματιστηριακού ενδιαφέροντος το χώρο του real estate. Πρωταγωνιστικός αναμένεται να είναι ο ρόλος της Εθνικής τράπεζας που έχει δρομολογήσει την σύσταση ΑΕΕΑΠ που θα είναι η μεγαλύτερη στην Ελλάδα με χαρτοφυλάκιο ακινήτων αξίας 1,3 δις ευρώ. Καθ οδόν προς το ΧΑ βρίσκεται και η MIG Estate, θυγατρική του ομώνυμου ομίλου καθώς και ο ΟΤΕ με τη θυγατρική του Properties ΑΕΕΠ ενώ ακολουθούν οι ΔΕΚΟ (ΔΕΗ, ΟΣΕ κλπ) καθώς και η … Εκκλησία που διαθέτει οικήματα και τεράστιες εκτάσεις προς αξιοποίηση.
Όλα αυτά βέβαια με την προϋπόθεση ότι θα εξομαλυνθεί το χρηματιστηριακό κλίμα και θα ανοίξει πάλι ο δρόμος για νέες εισαγωγές και άντληση επενδυτικών κεφαλαίων. Οι περισσότερες από αυτές τις εταιρίες έχουν πλέον επεκταθεί εκτός συνόρων και διαθέτουν μεγάλες επενδύσεις σε ακίνητα σε διάφορες χώρες των Βαλκανίων. Αλλά και στην εσωτερική αγορά ο ανταγωνισμός τους για την απόκτηση ακινήτων – φιλέτων αναμένεται να είναι οξύς και να συμβάλει στην αναθέρμανση της κτηματαγοράς. Αρκεί να εξοπλιστούν με κεφάλαια που θα προέλθουν από τις μητρικές εταιρίες τους ή και από την άντληση κεφαλαίων από τη χρηματιστηριακή αγορά.

Τετάρτη 10 Σεπτεμβρίου 2008

Το "παζλ" της ελληνικής αγοράς εξοχικής κατοικίας

Μεγάλο ενδιαφέρον από Έλληνες και ξένους αγοραστές, σημαντικά φυσικά πλεονεκτήματα αλλά και θεσμικά μειονεκτήματα και ελλείψεις σε υποδομές συνθέτουν το παζλ της αγοράς της εξοχικής κατοικίας στην Ελλάδα. Όπως επισημαίνει σε σχετική ανάλυση, ο ορκωτός εκτιμητής και πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Εκτιμητικής, κ. Χαράλαμπος Χαραλαμπόπουλος, "την τελευταία περίοδο υπάρχει σημαντικό ενδιαφέρον Ελλήνων και ξένων για την αγορά εξοχικής κατοικίας, το οποίο χρόνο με το χρόνο γίνεται και πιο μεγάλο. Το ενδιαφέρον αυτό σηματοδοτεί τη δραστηριοποίηση κατασκευαστών, τραπεζών και άλλων παραγόντων της αγοράς, προκειμένου να καλύψουν αυτήν την ανάγκη".

Οι εγχώριοι αγοραστές

Εδώ και μερικά χρόνια, λόγω των καλύτερων οικονομικών συνθηκών και της αύξησης του εισοδήματος της ελληνικής οικογένειας (παρά τις τρέχουσες δυσκολίες) ζητούνται με αυξανόμενο ρυθμό ποιοτικότερες κατασκευές, συνήθως σε περιοχές με απόσταση οδήγησης έως και δύο ώρες από τα μεγάλα αστικά κέντρα. Πλέον η εξοχική κατοικία συγκεντρώνει πολλαπλό ενδιαφέρον από εγχώριους αγοραστές, διότι μπορεί να είναι:
- Κοντά στην πόλη, που συνδυάζει τη μόνιμη και την εξοχική κατοικία
- Σε συγκρότημα οργανωμένης δόμησης
- Μια μονοκατοικία – επένδυση με χρήση και εξοχικής κατοικίας
- Σε νησί ή βουνό
- Στον τόπο καταγωγής

Οι ξένοι ενδιαφερόμενοι

Σε ό,τι αφορά τα χαρακτηριστικά της ζήτησης από ξένους επίδοξους αγοραστές, σύμφωνα με τον κ. Χαραλαμπόπουλο, αυτά περιλαμβάνουν:
- Κατοικία στο μέρος που θέλουν, στη σωστή ποιότητα και τιμή
- Νόμιμες κατασκευές χωρίς "ιδιαιτερότητες"
- Ποιοτικές υποδομές (ύδρευση, αποχέτευση, δρόμους, δρομολόγια κλπ)
- Ύπαρξη κεντρικής διαχείρισης και ασφάλειας
- Εύκολες διατυπώσεις για την αγορά
- Ύπαρξη κάποιου μικρού κήπου για "φροντίδα και ενασχόληση"
- Αξιόπιστους πωλητές
- Όχι μεγάλη πυκνότητα δόμησης

Η ζήτηση προέρχεται κυρίως από Βορειοευρωπαίους (συνταξιούχους και μη), αλλά τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο από Ρώσους αγοραστές. Μέχρι σήμερα ξένοι έχουν αγοράσει εξοχική κατοικία σε πολλές περιοχές της χώρας, όπως στην Κρήτη, στα Δωδεκάνησα, στα νησιά του Ιονίου, στο Πήλιο, στη Μονεμβασιά και τη Μάνη, στη Χαλκιδική κλπ.

Όμως, το μερίδιο συμμετοχής της χώρας μας στις πωλήσεις αυτές διεθνώς παραμένει πάρα πολύ μικρό και δυσανάλογο των φυσικών χαρακτηριστικών της πατρίδας μας. Η Ελλάδα συνεχίζει να έχει χαμηλή θέση στις προτιμήσεις, αλλά και έλλειψη μεγάλων τουριστικών αναπτύξεων. Ωστόσο, η θεσμοθέτηση χωροταξικού σχεδιασμού και η επίλυση σημαντικών πολεοδομικών εμποδίων μπορούν να αναστρέψουν την κατάσταση και να αναδείξουν την πραγματική διάσταση των φυσικών πλεονεκτημάτων της χώρας μας (ήλιος και ήπιο γενικά κλίμα, θάλασσα με το καθαρό γαλάζιο χρώμα της και πολλές ακτές με γαλάζιες σημαίες, δεκάδες πανέμορφα και μοναδικά νησιά, ωραία μέρη σε ημιορεινές και ορεινές περιοχές, πλήθος ιστορικών σημείων – προορισμών, τόπους με θρησκευτική σημασία, ιαματικές πηγές, αλλά και ένα μεγάλο αριθμό προορισμών που ακόμη δεν έχουν αναπτυχθεί.).

Όπως επισημαίνει ο κ. Χαραλαμπόπουλος, για να μετουσιωθεί το αγοραστικό ενδιαφέρον σε πραγματικές συναλλαγές και ουσιαστική ανάπτυξη της αγοράς εξοχικής κατοικίας, θα πρέπει, καταρχήν, να βελτιωθούν οι υποδομές (αεροδρόμια, λιμάνια, εθνικό οδικό δίκτυο, δίκτυα αποχέτευσης, βιολογικοί καθαρισμοί κλπ.), κινήσεις που έχουν ήδη δρομολογηθεί. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να βελτιωθεί ριζικά η ποιότητα των υπηρεσιών υγείας, κάτι στο οποίο οι ξένοι αγοραστές και ειδικά οι συνταξιούχοι δίνουν πολύ μεγάλη σημασία.

Επίσης, η προωθούμενη θεσμοθέτηση ολοκληρωμένου χωροταξικού σχεδιασμού και κτηματολογίου, σε συνδυασμό με τη σχεδιαζόμενη αναμόρφωση της πολεοδομικής νομοθεσίας, θα δράσουν καταλυτικά στην επίλυση σημαντικών και χρόνιων προβλημάτων που εμποδίζουν την ορθολογική ανάπτυξη της αγοράς της εξοχικής κατοικίας.

Τέλος, θα πρέπει να αυξηθεί σημαντικά η προβολή της χώρας στο εξωτερικό, μέσω, π.χ. της συμμετοχής σε μεγάλες διεθνείς εκθέσεις παραθεριστικής κατοικίας, αλλά και σε επίπεδο επιχειρήσεων, να οργανωθούν επαγγελματικά δίκτυα πωλήσεων στο εξωτερικό.

ΑΕΕΑΠ: "Στροφή" σε επενδύσεις εκτός Ελλάδος

Στις γειτονικές βαλκανικές χώρες και στην Ανατολική Ευρώπη φαίνεται να στρέφεται το επενδυτικό ενδιαφέρον των ΑΕΕΑΠ (Εταιρείες Επενδύσεων σε Ακίνητη Περιουσία) με στόχο την επίτευξη υψηλότερων αποδόσεων που θα λειτουργήσει ως «μαξιλάρι» στην ασθμαίνουσα εγχώρια αγορά ακινήτων.

Έντονη επενδυτική δραστηριότητα εκτός Ελλάδας επιδεικνύει η Eurobank Properties. Τον περασμένο Μάρτιο απέκτησε έναντι 5,5 εκατ. ευρώ εμπορικό ακίνητο στο Κίεβο το οποίο πρόκειται να μισθωθεί στην Universal Bank, θυγατρική της EFG Eurobank. Αντίστοιχα, στη Σερβία αγόρασε μέσω της θυγατρικής Reco Real Property A.D. ακίνητο 653 τ.μ. στην πόλη Nis έναντι 2,06 εκατ. ευρώ, το οποίο έχει ήδη μισθωθεί σε γνωστή εταιρεία εμπορίας ενδυμάτων για διάστημα 10 ετών.

Μεγαλύτερου ύψους είναι οι επενδύσεις της εισηγμένης στη Ρουμανία. Προ διμήνου εξαγοράστηκε έναντι 4,1 εκατ. ευρώ η Retail Development S.A. που είχε στην κατοχή της ακίνητο στο Ιάσιο το οποίο νοικιάζεται από την S.C. Praktiker με το μισθωτήριο να λήγει το 2022, ενώ στις αρχές του μήνα ανακοινώθηκε ακόμη μια εξαγορά. Καταβάλλοντας 20,35 εκατ. ευρώ η εισηγμένη απέκτησε την "Seferco Development S.Α", ιδιοκτήτρια ενός νεόκτιστου κτηρίου γραφείων 22.704 τ.μ. στην περιοχή Pipera του Βουκουρεστίου το οποίο θα στεγάσει εταιρείες του ομίλου Eurobank EFG (Bancpost S.A. κ.α.).

Στο Βουκουρέστι η Eurobank Properties είναι επίσης ιδιοκτήτρια του κτιρίου γραφείων Eliade Tower, δίπλα στη λίμνη Floreaska στη βόρεια πλευρά του Βουκουρεστίου. Το κτίριο συνολικής εκμισθώσιμης επιφάνειας 9.704 τ.μ.. που αποκτήθηκε προ ενός έτους έναντι 26,2 εκατ. ευρώ είναι πλήρως μισθωμένο σε διεθνείς και ρουμανικές εταιρείες. Ο κύκλος εργασιών της Eurobank Properties στο πρώτο εξάμηνο της χρονιάς αυξήθηκε κατά 32% κυρίως από νέα συμβόλαια μισθωμάτων σε Ρουμανία και Σερβία.

Αν και προς το παρόν το χαρτοφυλάκιο της Πειραιώς ΑΕΕΑΠ περιορίζεται μόνο στην ελληνική αγορά, η είσοδος της Pasal Development στο μετοχικό της κεφάλαιο (στις αρχές Ιουνίου απέκτησε το 37% των μετοχών της ΑΕΕΑΠ) εκτιμάται από παράγοντες της αγοράς ότι θα διευρύνει την επενδυτική της πολιτική με εκτός Ελλάδος δραστηριότητες. Η αξία του χαρτοφυλακίου ακινήτων της ΑΕΕΑΠ (εστιάζεται κυρίως σε τραπεζικά καταστήματα-γραφεία και πρατήρια καυσίμων) στο τέλος του πρώτου εξαμήνου ανήλθε στα 94 εκατ. ευρώ, στόχος όμως είναι να αυξηθεί μέσω νέων επενδύσεων που θα χρηματοδοτηθούν από νέα κεφάλαια που θα εισρεύσουν στην εταιρεία.

Στην οικονομική έκθεση της ΑΕΕΑΠ που συνοδεύει τα οικονομικά αποτελέσματα εξαμήνου, αναφέρεται πως θα επιδιωχθεί η τοποθέτηση των διαθέσιμων κεφαλαίων της σε επενδύσεις που δίνουν αποδόσεις μεγαλύτερες από το μέσο όρο της αγοράς, ενώ σε ό,τι αφορά την πώληση ακινήτων θα πραγματοποιείται μόνον εάν μεγιστοποιείται η ωφέλεια και τα διαθέσιμα κεφάλαια μπορούν να τοποθετηθούν σε ακίνητα με μεγαλύτερες και ασφαλέστερες αποδόσεις.

Στην απόκτηση σημαντικού αριθμού ακινήτων σε Ελλάδα και στο εξωτερικό προσανατολίζεται και η MIG Real Estate ΑΕΕΑΠ που βρίσκεται σε διαδικασία εισαγωγής των μετοχών της στο Χ.Α. Σήμερα το χαρτοφυλάκιο της θυγατρικής του ομίλου Marfin αποτελείται από ακίνητα, κυρίως επαγγελματικής χρήσης, τα περισσότερα από τα οποία βρίσκονται στην Αττική. Επιδίωξη της διοίκησης της επιχείρησης είναι η MIG Real Estate ΑΕΕΑΠ να εξελιχθεί σε ένα από τους βασικούς φορείς επενδύσεων σ ε ακίνητη περιουσία στην Ελλάδα και στον ευρύτερο Βαλκανικό χώρο. Η MIG Real Estate αναμένευται να αποτελέσει την τρίτη ΑΕΕΑΠ που εισάγεται στην Χ.Α. μετά την Eurobank Properties και την Πειραιώς ΑΕΕΑΠ.

Σημειώνεται πως ο όμιλος της MIG διαθέτει ήδη παρουσία στο βαλκανικό real estate έχοντας αποκτήσει τον έλεγχο της μεγαλύτερης αλυσίδας εμπορικών κέντρων της Σερβίας, JSC Robne Kuce Beograd (RKB) που διαθέτει συνολικά 36 εμπορικά κέντρα σε Σερβία και Μαυροβούνιο και αποθηκευτικές εγκαταστάσεις (logistics) στο Βελιγράδι.

Του Νίκου Χρυσικόπουλου

ΕΤΕ: Ολοκληρώθηκε η αγορά του κτηρίου του παλαιού Χρηματιστηρίου Αθηνών

Στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών που αναπτύσσει για την ανάδειξη και διατήρηση των ιστορικών κτηρίων που έχουν σχέση με την οικονομική ζωή της χώρας, απέκτησε η Εθνική Τράπεζα το διατηρητέο κτήριο (παλαιού Χρηματιστηρίου Αθηνών) επί της οδού Πεσματζόγλου 1 στην Αθήνα.

Αυτό αναφέρει η διοίκηση της Τράπεζας σε ανακοίνωσή της, στην οποία υπενθυμίζεται ότι απέκτησε το κτήριο (συνολικού εμβαδού 3.000 τ.μ.) έναντι 13,3 εκατ. ευρώ.

Όπως σημειώνεται, στο κτήριο αυτό, που κτίσθηκε το 1881 και έχει χαρακτηρισθεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, βρίσκεται η αίθουσα που στο παρελθόν λειτούργησε, για κάποιο χρονικό διάστημα, το παλαιό Χρηματιστήριο Αθηνών.

Το εν λόγω ακίνητο, ιδιοκτησίας της Εθνικής Τράπεζας από το 1932, πουλήθηκε στο Χρηματιστήριο Αθηνών το 1977, με δικαίωμα πρώτης προτίμησης της Τράπεζας σε περίπτωση πώλησής του.

Επενδύσεις €60 εκατ. από τον όμιλο Ρέστη στο real estate

Η αγαπημένη επένδυση των εφοπλιστών στη στεριά ήταν και παραμένει ο κλάδος των ακινήτων, ασχέτως αν τα τελευταία χρόνια έχουν επεκτείνει τις δραστηριότητές τους και σε άλλους τομείς της οικονομίας, όπως τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, την πληροφορική, ακόμη το ποδόσφαιρο και το μπάσκετ.

Ο όμιλος Ρέστη, γνωστός από τις τοποθετήσεις του με μειοψηφικά ποσοστά σε ΔΟΛ, Τηλέτυπο, Νίκα, Imperio, FG Europe κ.α. δεν αποτελεί εξαίρεση και μάλιστα προχωρεί ένα βήμα παραπέρα. Επενδύει στο χώρο των εμπορικών κέντρων και της επαγγελματικής στέγης, αφού εκτιμά ότι ακόμη δεν έχει επέλθει κορεσμός στο συγκεκριμένο κλάδο, αντιθέτως διαβλέπει ότι υπάρχουν σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης.

Κέντρο των δραστηριοτήτων του είναι η περιοχή της Γλυφάδας, μια άκρως εμπορική περιοχή με κατοίκους με ισχυρή καταναλωτική δύναμη.

Μέχρι το Σεπτέμβριο θα είναι έτοιμο στην οδό Ζησιμοπούλου εμπορικό κέντρο και κτήριο γραφείων συνολικής έκτασης 3.000 τ. μέτρων. Η επένδυση αγγίζει τα 25 εκατ. ευρώ και ήδη έχουν εξασφαλιστεί τα πρώτα συμβόλαια με τους ενοικιαστές. Η στρατηγική του ομίλου είναι να μισθώνει τους χώρους και να μην προχωρεί σε πώληση, μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής.

Παράλληλα, αυτήν την περίοδο ο όμιλος Ρέστη είναι κοντά στην απόκτηση οικοπέδου σε άλλον γνωστό εμπορικό δρόμο της Γλυφάδας, όπου σύμφωνα με τα αρχικά σχέδια θα αναγερθεί νέο εμπορικό κέντρο (στο ισόγειο θα υπάρχει χώρος για έξι μαγαζιά), ενώ θα κατασκευαστούν και 4 όροφοι γραφείων, συνολικής επιφάνειας άνω των 4.000 τετραγωνικών μέτρων. Η επένδυση θα ξεπεράσει τα 35 εκατ. ευρώ και εκτιμάται ότι θα έχει ολοκληρωθεί την άνοιξη του 2009.

MIG Real Estate: Προς αύξηση μετοχικού κεφαλαίου 300 εκατ. ευρώ

Το ποσό των 300 εκατ. ευρώ θα επιδιώξει να αντλήσει ενόψει της εισαγωγής της στο χρηματιστήριο η εταιρεία MIG Real Estate ΑΕΕΑΠ, πραγματοποιώντας για το σκοπό αυτό διπλή αύξηση μετοχικού κεφαλαίου. H διπλή αύξηση μετοχικού κεφαλαίου θα αφορά καταρχάς το ευρύ επενδυτικό κοινό και τους θεσμικούς επενδυτές (η πρώτη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου), αλλά και τους υφιστάμενους μετόχους της εταιρείας (η δεύτερη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου).

Σημειώνεται πως αυτήν τη στιγμή στο μετοχικό κεφάλαιο της MIG Real Estate ΑΕΕΑΠ συμμετέχουν με 50% ο όμιλος Marfin και με το υπόλοιπο 50% ο κ. Βένος Κάκκαβας. Μέσω της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου με δημόσιες εγγραφές, διαδικασία που αναμένεται να ολοκληρωθεί στα τέλη Σεπτεμβρίου με αρχές Οκτωβρίου, θα διατεθεί στο επενδυτικό κοινό το 25% του μετοχικού κεφαλαίου της επενδυτικής εταιρείας σε ακίνητα.

Το ποσό των 300 εκατ. ευρώ που θα γίνει μέσω της διπλής αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου (το μεγαλύτερο μέρος αυτών των χρημάτων και συγκεκριμένα περί τα 200 εκατ. θα καλυφθούν από τους μεγαλομετόχους της επιχείρησης) θα χρησιμοποιηθεί στο σύνολο του για τη χρηματοδότηση του επενδυτικού προγράμματος της MIG Real Estate ΑΕΕΑΠ που περιλαμβάνει την αγορά σημαντικού αριθμού ακινήτων σε Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Σήμερα, το χαρτοφυλάκιο της θυγατρικής του ομίλου Marfin αποτελείται από 25 ακίνητα επαγγελματικής χρήσης, τα περισσότερα από τα οποία βρίσκονται στην Αττική. Επιδίωξη της διοίκησης της επιχείρησης είναι η MIG Real Estate ΑΕΕΑΠ να εξελιχθεί σε ένα από τους βασικούς φορείς επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία στην Ελλάδα και στον ευρύτερο Βαλκανικό χώρο. Σημειώνεται πως η MIG Real Estate θα είναι η τρίτη κατά σειρά ΑΕΕΑΠ, οι μετοχές της οποίας θα εισαχθούν στο ελληνικό χρηματιστήριο μετά την Eurobank Properties και την Πειραιώς ΑΕΕΑΠ.

Του Φάνη Γαβρινιώτη

Στα σκαριά νέα επένδυση real estate από τον Όμιλο Κοπελούζου

Την απόκτηση ενός νέου ακινήτου, ενισχύοντας με τον τρόπο αυτό το χαρτοφυλάκιο επαγγελματικών χώρων που διαθέτει, προωθεί το τελευταίο διάστημα ο όμιλος Κοπελούζου. Σύμφωνα με πληροφορίες οι επικεφαλής του τμήματος real estate του ομίλου εξετάζουν δύο διαφορετικές περιπτώσεις αγοράς ακινήτου στο λεκανοπέδιο της Αττικής, με την μεν πρώτη να αφορά έτοιμο κτίριο γραφείων, τη δε δεύτερη να έχει να κάνει με οικόπεδο που είναι κατάλληλο για την ανέγερση συγκροτήματος επαγγελματικής χρήσης. Οι διαπραγματεύσεις με τους ιδιοκτήτες των «υποψήφιων» προς αγορά ακινήτων βρίσκονται στο τελικό στάδιο και αναμένεται να ολοκληρωθούν το προσεχές διάστημα. Μάλιστα, εκτιμάται πως εντός του Φθινοπώρου –εφόσον υπάρξει συμφωνία– θα γίνει η μεταβίβαση του ακινήτου που τελικά θα επιλέξει να προσθέσει στο χαρτοφυλάκιό του ο όμιλος Κοπελούζου. Σημειώνεται πως το ύψος της νέας αυτής επένδυσης θα αγγίξει το ποσό των 15 εκατ. ευρώ.

Σήμερα ο όμιλος Κοπελούζου έχει υπό την ιδιοκτησία και διαχείρισή του πέντε ακίνητα γραφείων – καταστημάτων στην Αττική, με το σύνολο σχεδόν των χώρων αυτών (περίπου το 97%) να είναι μισθωμένο σε μεγάλους ξένους και ελληνικούς επιχειρηματικούς οίκους (Societe Generale, Sony Ericsson, ING, Enel, Minoan Group, Δάφνη Επικοινωνίες κ.ά.). Παράλληλα, αναπτύσσει ένα project ανάπτυξης συγκροτήματος 26 εξοχικών κατοικιών στο Πυργάκι της Νάξου, ενώ προωθεί ακόμη δύο ανάλογα έργα (μικρότερης κλίμακας) στο Καστράκι Νάξου (οι εργασίες θα ξεκινήσουν τους επόμενους μήνες) και στη Μύκονο.

Εκτός των συγκροτημάτων παραθεριστικών κατοικιών, ο όμιλος Κοπελούζου ενδιαφέρεται να επενδύσει και στο χώρο της πρώτης κατοικίας στο λεκανοπέδιο, εφόσον πρώτα εξασφαλίσει το κατάλληλο οικόπεδο. Σημειώνεται πως πέρυσι ολοκλήρωσε την κατασκευή και πώληση του οικιστικού συγκροτήματος «Νέα Φιλοθέη» στο Μαρούσι, το οποίο αποτελούνταν από 87 πολυτελή διαμερίσματα.

Χαρτοφυλάκιο αξίας άνω των 150 εκατ. ευρώ

Η αξία του χαρτοφυλακίου ακινήτων που έχει αυτή τη στιγμή στην κατοχή του ο όμιλος Κοπελούζου ξεπερνά τα 150 εκατ. ευρώ, ποσό που αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω τα προσεχή χρόνια με δεδομένη την απόφαση της διοίκησής του για ενίσχυση της θέσης του στο συγκεκριμένο τομέα. Στο πλαίσιο αυτό, μάλιστα, ο όμιλος σχεδιάζει να συστήσει μια νέα θυγατρική εταιρεία που θα έχει ως αποκλειστικό αντικείμενο δραστηριότητας την ανάπτυξη και διαχείριση ακινήτων. Επισημαίνεται πως ο όμιλος Κοπελούζου κάνει σήμερα τις συγκεκριμένες εργασίες μέσω τεσσάρων διαφορετικών θυγατρικών επιχειρήσεων, τις οποίες και ίδρυσε προ δεκαετίας με σκοπό την υλοποίηση projects ενέργειας. Η συγκέντρωση των έργων real estate σε ένα εταιρικό σχήμα (το οποίο δεν αποκλείεται στη συνέχεια να μετεξελιχθεί σε εταιρεία επενδύσεων ακινήτων – ΑΕΕΑΠ) εκτιμάται πως θα συμβάλει στην εντατικοποίηση των δραστηριοτήτων του ομίλου Κοπελούζου στο χώρο της ανάπτυξης ακινήτων, όπου επιδιώκει να καταστεί σταδιακά σημαντικός πόλος.

Του Φάνη Γαβρινιώτη

"Παγωμένο" το real estate του δημοσίου

Εύλογα ερωτήματα προκύπτουν από τη στασιμότητα η οποία παρατηρείται εδώ και αρκετούς μήνας σε όλους τους σημαντικούς διαγωνισμούς που αφορούν την παραχώρηση σε ιδιώτες δημόσιων υποδομών που χαρακτηρίζονται ως «φιλέτα».

Συνολικά η αναξιοποίητη περιουσία του δημοσίου υπολογίζεται στα 40 δισ. ευρώ και εκτιμάται ότι από την μη αξιοποίηση της χάνονται ετησίως έσοδα 2 δισ. ευρώ. Πάντως, η κυβέρνηση επιχειρεί να κινητοποιήσει ιδιωτικά κεφάλαια με δόλωμα τις υποδομές σε σημεία με μεγάλη ανταποδοτικότητα.

Μόνο από τη χρήση της δυνατότητας της πώλησης και επαναμίσθωσης δημοσίων κτιρίων σε εμπορικές περιοχές όλων των πόλεων της χώρας το οικονομικό επιτελείο υπολόγιζε στα τέλη του 2007 (λίγους μήνες μετά την ψήφιση του σχετικού νόμου) έσοδα τα οποία θα έφταναν το 1,5 δισ. ευρώ. Επίσης, η καλύτερη αξιοποίηση των 72.000 ακινήτων που έχει στην κυριότητά της η ΚΕΔ θα απέφερε επιπλέον έσοδα ύψους 150 -170 εκατ. ευρώ.

Σημειώνεται ότι έχει παγώσει και από τις αρχές του χρόνου και το σχέδιο της δημιουργίας από την ΚΕΔ Ανώνυμης περιουσίας Επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία. Το σχέδιο προέβλεπε τη δημιουργία εταιρείας επενδύσεων ακίνητης περιουσίας με αρχικό κεφάλαιο ακινήτων 400 εκατ. ευρώ. Η ΚΕΔ, όμως, μπορούσε να εισφέρει στην εταιρεία αυτή ακίνητα αξίας μόνο 100 εκατ. ευρώ, αφού πολλά από τα ακίνητα που έχει στην κατοχή της στεγάζουν δημόσιες υπηρεσίες.

Ο μεγαλύτερος διαχειριστής δημόσιας περιουσίας είναι η ΚΕΔ Α.Ε. ελέγχει 72.000 ακίνητα και εκτάσεις η αξία των οποίων ξεπερνά τα 30 δισ. ευρώ. Το μεγαλύτερο από τα προβλήματα της Εταιρείας είναι οι καταπατήσεις ακινήτων και εδαφών οι οποίες υπολογίζονται στο 45% του συνόλου της περιουσίας. Χαρακτηριστικά θα μπορούσε να αναφέρει κάποιος ότι από τα 72.000 της Κτηματικής Εταιρείας του Δημοσίου, τα 28.000 είναι καταπατημένα και περίπου 16.000 μη καταγραμμένα.

Ο ΟΣΕ παρουσιάζει επίσης ενδιαφέρον. Κατέχει ακίνητη περιουσία η ονομαστική αξία της οποία ξεπερνάει τα 5 δισ. ευρώ. Εκτός από τα εδάφη, δεξιά και αριστερά του σιδηροδρομικού δικτύου τα οποία με βάση τον ιδρυτικό νόμου του Χαρίλαου Τρικούπη αποτελούν περιουσία του ΟΣΕ, η αξιοποιήσιμη περιουσία αποτιμάται στα 3 δισ. ευρώ. Ταυτόχρονα, η απόδοση ενοικίων σε σύγκριση με την αξία των ακινήτων του οργανισμού, δεν ξεπερνά το 0,35% και κατά συνέπεια τα περιθώρια αξιοποίησης είναι μεγάλα.

Σε έρευνα που έκανε το 2006 η Ειδική γραμματεία ΔΕΚΟ εντόπισε επίσης ότι:

* Ο ΟΑΣΑ έχει ως περιουσία περίπου 600 στρέμματα στην περιοχή των Λιοσίων τα οποία παραμένουν επίσης αναξιοποίητα.

* Η ΔΕΠΟΣ βρέθηκε να κατέχει περίπου 300 στρέμματα σε παραλιακές εκτάσεις τα οποία σήμερα παραμένουν τελείως αναξιοποίητα.

Άλλη μια προσπάθεια που έμεινε στα χαρτιά ήταν η αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας των μεγάλων φορέων ασφάλισης.

Πρώτο το ΙΚΑ, σε πρόσφατη έρευνα που έγινε από το υπουργείο Απασχόλησης, βρέθηκε να έχει πολύ μεγάλη ακίνητη περιουσία η οποία όμως έχει μια πολύ χαμηλή απόδοση ακόμη και έναντι της αντικειμενικής αξίας των ακινήτων του.

Μεγάλη ακίνητη περιουσία εκτιμάται ότι έχει και ο ΟΓΑ, η αξιοποίηση της οποία απέχει πολύ από το να χαρακτηριστεί η ενδεδειγμένη.

Στην φάση των διαγωνισμών παραμένει εδώ και ένα χρόνο η προσπάθεια της Διυπουργικής Επιτροπής Αποκρατικοποιήσεων, για τη διερεύνηση της δυνατότητας και των εναλλακτικών μεθόδων αξιοποίησης των εγκαταστάσεων και επιχειρηματικών μονάδων της ΕΤΑ:

Στις Αρχές Αυγούστου του 2007 η Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα Α.Ε. ξεκίνησε τους διαγωνισμούς για τη διάθεση του Τουριστικού Λιμένα (Μαρίνα) Φαλήρου, του Γκολφ Αφάντου Ρόδου, των Αλυκών Αναβύσσου και των Ξενία Βυτίνας, Λιμένα Θάσου, Σκιάθου και Τσαγκαράδας. Ένα χρόνο μετά οι διαγωνισμοί ακόμη δεν έχουν καταλήξει σε αναδόχους.

Του Στέλιου Κράλογλου

Eurobank Properties: Προσύμφωνο για το 100% βουλγαρικής εταιρείας

Προσύμφωνο για την υπό συγκεκριμένους όρους, εξαγορά του 100% των μετοχών βουλγάρικης εταιρείας εκμετάλλευσης ακίνητης περιουσίας, υπέγραψε η Eurobank Properties AEEAΠ με την Arcon Constructions.

Συγκεκριμένα όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, η βουλγαρική εταιρεία είναι ιδιοκτήτρια ακινήτου επί του οποίου θα ανεγερθεί κτήριο μικτής χρήσης (γραφείων/καταστημάτων), του οποίου η κατασκευή εκτιμάται πως θα ολοκληρωθεί τον Οκτώβριο του 2011. Κατά την ολοκλήρωση, το κτίριο θα έχει μικτή επιφάνεια 31.530 τ.μ., και 370 θέσεις στάθμευσης.

Το ακίνητο βρίσκεται σε κεντρικό σημείο της Σόφιας, επί των οδών Todor Alexandrov Blvd., Sredna Gora Street and Strandza Street, κοντά σε σταθμό μετρό και θα περιλαμβάνει 32 ορόφους γραφείων τάξης Α και ισόγεια καταστήματα.

Το τίμημα για την απόκτηση του 100% των μετοχών της εταιρείας που κατέχει το εν λόγω ακίνητο έχει συμφωνηθεί στο ποσό των 90,8 εκατ. ευρώ για την περίπτωση που δεν θα έχει οφειλές και άλλες υποχρεώσεις προς τρίτους (debt-free)

Η Eurobank Properties ΑΕΕΑΠ θα αποκτήσει την ιδιοκτήτρια εταιρεία με την πιστοποίηση του 75% της κατασκευής, παρακρατώντας το 25% του συμφωνηθέντος τιμήματος έως την ολοκλήρωση όλων των κατασκευαστικών εργασιών και την τελική παραλαβή του Κτιρίου από τον Πωλητή.

Η Arcon Constructions είναι αποκλειστικά υπεύθυνη για την κατασκευή του κτηρίου γραφείων, σύμφωνα με τις συμφωνηθείσες τεχνικές προδιαγραφές, και την παράδοση αυτού το αργότερο μέχρι και τον Οκτώβριο του 2011.
Σημειώνουμε ότι έχει ήδη υπογραφεί προσύμφωνο για την, υπό συγκεκριμένους όρους, εκμίσθωση του 100% του υπό ανέγερση ακινήτου με την Eurobank EFG Bulgaria AD.

H ανακοίνωση καταλήγει υπογραμμίζοντας πως η παραπάνω επένδυση συντάσσεται με την στρατηγική της Εταιρείας για την ανάπτυξη του επενδυτικού της χαρτοφυλακίου, μέσω προσεκτικών και επιλεκτικών επενδύσεων στην αγορά γραφείων, καταστημάτων, αποθηκευτικών και βιομηχανικών χώρων σε γεωγραφικές περιοχές υψηλής εμπορικότητας, εφόσον το επιτρέπουν οι συνθήκες τόσο της κεφαλαιαγοράς όσο και της αγοράς ακινήτων.

Βωβός: Διπλασιάζει τα ετήσια μισθώματα το νέο mall

Προτάσεις για την απόκτηση ποσοστού του νέου εμπορικού κέντρου που θα χτιστεί στην περιοχή του Βοτανικού από την εταιρεία Μπάμπης Βωβός – Διεθνής Τεχνική έχει δεχτεί η διοίκηση της εταιρείας από αρκετούς ξένους επενδυτικούς ομίλους, καθώς και από εταιρείες διαχείρισης ακινήτων. Αυτές, όμως, δεν καρποφόρησαν, καθώς οι επικεφαλής της Μ. Βωβός δεν έχουν ακόμη αποφασίσει για μια τέτοια στρατηγική κίνηση.

Σύμφωνα με ειδικούς, η ζήτηση για τη μίσθωση χώρων στο νέο mall είναι ιδιαίτερα υψηλή, εξαιτίας του μεγέθους και της τοποθεσίας του, καθώς και της έλλειψης μεγάλης εμπορικής επιφάνειας εμπορικών κέντρων στην Ελλάδα.

Η επένδυση για το εμπορικό κέντρο στο Βοτανικό ανέρχεται στα 250 εκατ. ευρώ (μαζί με το κόστος αγοράς της γης), ενώ η συνολική του αξία υπολογίζεται πως θα φθάσει τα 700 εκατ. ευρώ, όταν ολοκληρωθεί.

Πρόκειται για το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο της χώρας και θα αποτελείται από 70 χιλ. τ.μ. μισθώσιμη επιφάνεια και από επιπλέον 81 χιλ. τ.μ., διαιρούμενα σε τρεις υπόγειους ορόφους των 32.160 τ.μ. (επίσης μισθώσιμη επιφάνεια) για 3.000 θέσεις parking, αποθήκες κλπ.
Οι όροι του deal

Η εισηγμένη κατέχει σήμερα έκταση 45.000 τ.μ. Αρχικά στην κατοχή της διέθετε 100 χιλ. τ.μ. που αποκτήθηκαν από της εταιρείες "ΕΤΜΑ" και "Ελλατέξ". Στη συνέχεια παραχώρησε τα 55 χιλ. τ.μ. στο δήμο Αθηναίων, προκειμένου να κατασκευαστεί το νέο γήπεδο της ΠΑΕ Παναθηναϊκός, στα πλαίσια ειδικής συμφωνίας που έχει γίνει, με αποτέλεσμα να διπλασιαστεί ο συντελεστής δόμησης.

Οι εργασίες κατασκευής άρχισαν τον Απρίλιο του 2007, βάσει τμηματικών αδειών και, κατά τη διάρκεια του έτους, ολοκληρώθηκε η κατεδάφιση των υπαρχόντων κτιρίων στο οικόπεδο, καθώς και η εκσκαφή. Η τελική οικοδομική άδεια που της επιτρέπει να ολοκληρώσει τις οικοδομικές της εργασίες ανέγερσης του εμπορικού κέντρου δόθηκε μόλις προ ημερών, στις 29/08/08.

Εν τω μεταξύ, προχθές ξεκίνησαν και οι πρώτες εργασίες για τη δημιουργία του νέου αθλητικού κέντρου του Παναθηναϊκού, που θα κατασκευαστεί δίπλα από το mall της Βωβός.

Σύμφωνα με το σχεδιασμό της Μ. Βωβός, το εμπορικό κέντρο στο Βοτανικό θα ολοκληρωθεί πλήρως το Σεπτέμβριο του 2009, ενώ όπως είχε δηλώσει και ο κ. Άρης Βωβός ο Βοτανικός θα λειτουργεί τα Χριστούγεννα του 2009. το Την περίοδο αυτή πραγματοποιείται η επιλογή των ενοικιαστών και διαμορφώνεται το tenant mix του κέντρου. Σύμφωνα με πληροφορίες, ενδιαφέρον να μισθώσουν χώρους στο υπό κατασκευή εμπορικό έχουν εκδηλώσει γνωστές εμπορικές φίρμες. Οι "ένοικοι" του κέντρου θα έχουν τη δυνατότητα διαμόρφωσης των χώρων τους 3 μήνες νωρίτερα, ώστε να διαμορφώσουν τα καταστήματά τους, όπως αυτοί επιθυμούν και να πραγματοποιήσουν τα εγκαίνια τους.

Εταιρείες συμβούλων του εξωτερικού και εταιρείες από το χώρο του real estate εκτιμούν ότι το mall στο Βοτανικό θα συγκεντρώνει τριάντα χιλιάδες επισκέπτες ημερησίως. Ετησίως, η Μ. Βωβός βάζει στα ταμεία της μισθώματα ύψους 35 εκατ. ευρώ, σύμφωνα όμως με αναλυτές αλλά και εκτιμήσεις της ίδιας της εταιρείας, το ποσό αυτό αναμένεται να διπλασιαστεί, μετά την κατασκευή του νέου εμπορικού κέντρου.

Του Αλέξανδρου Μαυρίδη

Πέμπτη 31 Ιουλίου 2008

Ερχονται τα θεματικά πάρκα στη χώρα μας - ποιες επενδύσεις σχεδιάζονται

Δραστικές αλλαγές στον τομέα του εγχώριου real estate, αναμένεται να επιφέρει η νέα υπουργική απόφαση σύμφωνα με την οποία καθορίζονται για πρώτη φορά λεπτομερώς οι προδιαγραφές των θεματικών πάρκων για την υπαγωγή τους στο καθεστώς κινήτρων του αναπτυξιακού νόμου. Πρόκειται για ένα νέο είδος ανάπτυξης που παρά τις εξαγγελίες των προηγούμενων χρόνων πολλές από αυτές τις επενδύσεις παρέμειναν στα χαρτιά.

Σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, η παροχή κινήτρων που προβλέπεται, αναμένεται να αναζωπυρώσει το επενδυτικό ενδιαφέρον, καθώς τα θεματικά πάρκα αποτελούν μια πολύ διαδεδομένη μορφή ψυχαγωγίας σε ολόκληρο τον κόσμο και αναμένεται να αποτελέσουν πόλο έλξης χιλιάδων επισκεπτών, να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας και να συμβάλλουν στην ανάπτυξη λιγότερο αναπτυγμένων, μέχρι σήμερα, περιοχών. Μέχρι σήμερα είχαν ανακοινώσει, που ωστόσο δεν προχώρησαν, την δημιουργία θεματικών πάρκων σε διάφορα σημεία της Αττικής πολλές εταιρίες από τον κλάδο της ψυχαγωγίας, του εμπορίου ή από το χώρο των κατασκευών.

Το πρώτο θεματικό πάρκο που φιλοδοξούσε να δημιουργηθεί στη χώρα μας ήταν αυτό της τεχνικής Αλτέ (του Απ. Αλλαμανή), ο οποίος μάλιστα είχε εξαγοράσει τότε την αμερικανική εταιρία (ειδική στην ανάπτυξη θεματικών πάρκων) Ogden Park. Ωστόσο το εν λόγω project δεν υλοποιήθηκε λόγω νομικών κωλυμάτων που προέκυψαν κατά την διαδικασία. Επίσης ένα από τα πιο φιλόδοξα σχέδια ήταν αυτό της ανάπτυξης θεματικού πάρκου στα νότια προάστια, προϋπολογισμού 100 εκατ. Ευρώ από την Village.To εν λόγω πάρκο μάλιστα όπως είχε ανακοινωθεί θα περιλάμβανε roller coaster, υδροπάρκο, χώρους συναυλιών - εκδηλώσεων, ζωολογικό κήπο και φυσικά πολυκινηματογράφο.

Εξάλλου στα χαρτιά έμεινε και η δημιουργία θεματικού πάρκου στην Ανάβυσσο σε έκταση 1.670 στρεμμάτων, ιδιοκτησίας της Τουριστικά Ακίνητα, ενώ για το έργο είχε προκηρυχτεί και σχετικός διεθνής διαγωνισμός. Στην έκταση αυτή προβλεπόταν μεταξύ άλλων η δημιουργία ξενοδοχείων, συνεδριακών κέντρων, αθλητικών εγκαταστάσεων, γκολφ και καζίνο. Παράλληλα δύο νέα θεματικά πάρκα που έχουν ανακοινωθεί ότι θα γίνουν είναι το πρώτο στο Λαύριο και το άλλο σε έκταση του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών.

Ειδικότερα στο Λαύριο το νέο θεματικό πάρκο που σχεδιάζεται από την εταιρία Kaperoni Business Financial Group, θα αναπτυχθεί σε έκταση 250 στρεμμάτων και είναι συνολικού προϋπολογισμού 110 εκατ. Ευρώ. Το ακίνητο θα δοθεί προς μίσθωση από το δήμο Λαυρίου για 99 χρόνια και σχεδιάζεται η ανάπτυξη εμπορικού κέντρου με δεκάδες καταστήματα, ξενοδοχείου πολυτελείας 620 κλινών, συνεδριακού κέντρου, χώρων ψυχαγωγίας και πολιτισμού, εκθεσιακών κέντρων, μουσείων, αλλά και χώρων περιπάτου με μικρά καταστήματα εστίασης.

Τέλος στην δεύτερη φάση ανάπτυξης των εκτάσεων που από το χωροταξικό σχέδιο δεν προβλέπονται για αεροναυτιλιακή χρήση ή επέκταση αεροδρομιακών υποδομών, αναμένεται να προχωρήσει στο επόμενο διάστημα ο ΔΑΑ. Οι εκτάσεις αυτές μελετάται να αναπτυχθούν με μια σειρά προεπιλεγμένων προτιμητέων εμπορικών χρήσεων, όπως επιχειρηματικό πάρκο (γραφεία, αποθήκες / logistics) και θεματικό πάρκο αναψυχής και αθλητισμού.

Ελένη Μπότα

Επένδυση στην Πολωνία ετοιμάζουν από κοινού Intrakat, Βάρδας και Αλφα Γκρίσιν

Το πρώτο τους κοινό επιχειρηματικό βήμα στο εξωτερικό επιχειρούν σύμφωνα με πληροφορίες η τεχνική εταιρία Ιntrakat,ο Βάρδας, η Aλφα Γκρίσιν καθώς και μία ακόμη κυπριακή εταιρία, συμφερόντων του Ομίλου Φουρλή. Ειδικότερα, οι τρεις πλευρές αποφάσισαν να συνεργαστούν με στόχο της απόκτηση μεγάλης έκτασης περί των 300 στρεμμάτων στην Πολωνία, πραγματοποιώντας την πρώτη τους μεγάλη κοινή επένδυση real estate.
Σύμφωνα με πληροφορίες οι συζητήσεις για την απόκτηση της έκτασης είναι σε πολύ καλό δρόμο και δεν αποκλείεται να ανακοινωθεί και επίσημα μέσα στις επόμενες ημέρες.

Η επένδυση, συνολικού προϋπολογισμού 60 εκατ. Ευρώ αφορά την ανέγερση συγκροτήματος με οικιστικές και εμπορικές χρήσεις. Να σημειωθεί ότι μέχρι σήμερα δεν έχουν οριστικοποιηθεί ακόμη τα ποσοστά συμμετοχής των τεσσάρων εταιριών, κάτι που όπως εκτιμάται θα συμβεί με την υπογραφή των οριστικών συμβολαίων. Τέλος πληροφορίες αναφέρουν ότι στόχος είναι να ξεκινήσει άμεσα η κατάθεση των σχεδίων του project προκειμένου η έκδοση των οικοδομικών αδειών να ολοκληρωθεί εντός του έτους.
Για τον Ομιλο Βάρδα είναι το πρώτο επιχειρηματικό βήμα που πραγματοποιείται εκτός ελληνικών συνόρων, ενώ η κίνηση αυτή εντάσσεται στο στρατηγικό σχεδιασμό της εταιρίας για την σταδιακή έξοδος του concept Vardas στο εξωτερικό και ειδικότερα στις αγορές της Πολωνίας, της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας.

Μάλιστα για το λόγο αυτό η εταιρία έχει αναθέσει σε εξειδικευμένο σύμβουλο τη μελέτη των εν λόγω αγορών και διερευνά την αγορά ακινήτων, προσανατολιζόμενη στα εμπορικά κέντρα που δημιουργούνται στα Βαλκάνια και στην ΝΑ. Ευρώπη. Οσον αφορά το εσωτερικό, η εταιρία προχωρά στην ανάπτυξη των καταστημάτων Tie Rack, την αντιπροσώπευση των οποίων ανέλαβε προσφάτως. Το πρώτο κατάστημα αναμένεται να δημιουργηθεί στο εμπορικό κέντρο της Pasal στην οδό Πειραιώς, ενώ συνολικά προβλέπεται η λειτουργία τριάντα - σαράντα νέων σημείων πώλησης εντός της τετραετίας 2008 - 2011.

Ελένη Μπότα

Τετάρτη 30 Ιουλίου 2008

Έρχονται με καθυστέρηση 10ετιών τα θεματικά πάρκα

Σε αυτό που ανακάλυψαν οι Αμερικανοί από τη δεκαετία του 50 και οι Eυρωπαίοι πριν από 25-30 χρόνια επιχειρεί να επενδύσει τώρα η Ελλάδα, που χρόνο με το χρόνο βλέπει την τουριστική της βιομηχανία να χάνει...στροφές.

Την ώρα που ο διεθνής τουριστικός οργανισμός Lonely Planet έβγαζε από τη λίστα των 10 πιο δημοφιλών τουριστικών προορισμών του πλανήτη την Ελλάδα, υπογραφόταν η Κοινή Υπουργική Απόφαση για τη λειτουργία θεματικών πάρκων και στη χώρα μας.

Τα θεματικά πάρκα ορίζονται ως εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής, όπου προσφέρονται ψυχαγωγικές ή μορφωτικές υπηρεσίες.

Επίσης, ορίζονται τα ειδικά χαρακτηριστικά των πάρκων, οι προδιαγραφές για την επιλογή της θέσης και τα χωροταξικά κριτήρια, η διαδικασία έγκρισης εγκατάστασης, οι προδιαγραφές για τις εγκαταστάσεις, οι υποχρεωτικές λειτουργικές απαιτήσεις και η απόκτηση ειδικού σήματος λειτουργίας.

Τα θεματικά πάρκα αποτελούν μια πολύ διαδεδομένη μορφή ψυχαγωγίας σε ολόκληρο τον κόσμο και αναμένεται να αποτελέσουν πόλο έλξης σημαντικού επενδυτικού ενδιαφέροντος, να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας και να συμβάλλουν στην ανάπτυξη λιγότερο αναπτυγμένων, μέχρι σήμερα, περιοχών.

Δεν θα μπορέσουν όμως να αντιστρέψουν τη γενική τάση «εγκατάλειψης» της Ελλάδας από τις προτιμήσεις των ξένων τουριστών.

Το πρόβλημα είναι τεράστιο και εάν δεν υπήρχε το κύμα των επισκεπτών από την ανατολική Ευρώπη, οι περισσότεροι τουριστικοί προορισμοί να είχαν πληρότητα κάτω του 60%.

Τη θέση της Ελλάδας στη δεκάδα των δημοφιλών τουριστικών προορισμών πήρε ο Καναδάς! Οι άλλες χώρες στη σχετική κατάταξη είναι:

Αυστραλία,

Ιταλία,

ΗΠΑ,

Αγγλία,

Ταϊλάνδη,

Νέα Ζηλανδία,

Γαλλία,

Ινδία και

Κίνα.

Μιχάλης Παπανίδης

Τρίτη 29 Ιουλίου 2008

Ραντεβου στα δικαστήρια για Μπάμπη Βωβό και Colliers

Ραντεβού στα δικαστήρια έδωσαν χτες η εταιρία συμβούλων ακινήτων Colliers και η εταιρία διαχείρισης ακινήτων Μπάμπης Βωβός, προκειμένου να συζητηθούν τα ασφαλιστικά μέτρα που κατέθεσε η πρώτη κατά της εισηγμένης. Η συζήτηση, η οποία και αναβλήθηκε, αφορά την αίτηση ασφαλιστικών μέτρων της Colliers η οποία ζητά να τηρηθεί το συμβόλαιο που έχει υπογράψει με την Μπάμπης Βωβός για το θέμα της αποκλειστικότητας των μισθώσεων στο εμπορικό κέντρο στο Βοτανικό.

Ωστόσο από την πλευρά της εισηγμένης δεν φαίνεται να αναγνωρίζεται μία τέτοια σύμβαση αποκλειστικότητας μίσθωσης. Μάλιστα όπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές μπορεί οι δύο πλευρές να συνεργάστηκαν για τις μισθώσεις στο project της Βωβός επί της Λεωφόρου Συγγρού 340 (πρώην ακίνητο της Ελφίνκο), αυτό όμως του Βοτανικού αποτελεί ένα έτερο επενδυτικό σχέδιο.

Να σημειωθεί ότι το νέο εμπορικό κέντρο στο Βοτανικό αναμένεται ναπαραδοθεί στους μισθωτές του τον Σεπτέμβριο του 2009 και θα ανοίξει λίγο πριν τα Χριστούγεννα του 2009. Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα εκτιμήσεις το έργο, μετά την ολοκλήρωση του θα αξίζει περί τα 700 εκατ. ευρώ, το ύψος της επένδυσης θα διαμορφωθεί κοντά στα 250 εκατ. ευρώ, ενώ τα ετήσια έσοδα από μισθώματα στα 35 εκατ. ευρώ.

Ηδη, όπως ακούγεται για την μίσθωση του έχουν ενδιαφερθεί μεγάλοι Ομιλοι μεταξύ αυτών η HSBC, η Roxbury και η γαλλική Klepierre και ένα αραβικό Fund.

Ελένη Μπότα

Δευτέρα 28 Ιουλίου 2008

Θεματικό πάρκο πολιτισμού και τουρισμού στο Λαύριο

Ενα έργο «ειδικού τουριστικού προορισμού», επένδυση ύψους 112 εκατ. ευρώ, προωθεί ο δήμος Λαυρίου, προκειμένου να αξιοποιήσει κεντρικά σημεία στην περιοχή του, συνολικής έκτασης 230 στρεμμάτων.

Πρόκειται για ένα Θεματικό Πάρκο, όπως η «Πόλη των Τεχνών και Επιστημών» στη Βαλένθια, στις αποξηραμένες όχθες του ποταμού Τούρια, το «Lijiang» στην επαρχία Yunnan της Β. Κίνας, τα οποία, σε συνεργασία με διεθνείς Τour Οperators, αποτελούν πόλο έλξης για εκατομμύρια επισκέπτες και τουρίστες.

Ειδικότερα, η ιδέα που προωθεί η εταιρεία Kaperoni Business Financial Group αφορά στη δημιουργία ενός Πάρκου Πολιτισμού, με έντονα κινεζικά αρχιτεκτονικά στοιχεία, σε συνύπαρξη με τον ελληνικό πολιτισμό με την ονομασία Philoxenia Land. Το επιχειρηματικό του σχέδιο έχει παρουσιαστεί στο δήμο Λαυρίου, ο οποίος, ύστερα από συζήτηση στο δημοτικό του συμβούλιο, έχει εκφράσει καταρχήν το έντονο ενδιαφέρον του και έχει δημιουργήσει μια επιτροπή συνεργασίας και διαλόγου με τους επενδυτές, με στόχο να προωθεί το έργο και να λυθούν τα όποια θέματα νομικά ή άλλα προκύψουν.

Το σχέδιο

Σύμφωνα με την παρουσίαση του επιχειρηματικού σχεδίου που έγινε στο δήμο Λαυρίου:

1. Το Philoxenia Land θα καλύπτει πλέγμα εμπορικών χώρων, πολυπολιτισμικού κέντρου, μουσείου, ξενοδοχείου 5 αστέρων, συνεδριακού - εκθεσιακού κέντρου, κλειστού γυμναστηρίου, γηπέδων τένις. Η προμελέτη σκοπιμότητας προβλέπει ιδία εκμετάλλευση του ξενοδοχείου με διαχείριση από τη γνωστή αλυσίδα Hotel Operators μεγάλης εμβέλειας, μακροχρόνια μίσθωση μέρους εμπορικών χώρων και ενοικίαση των υπολοίπων, λειτουργία του κλειστού γυμναστηρίου και γηπέδου τένις (Operators' Model), παραχώρησης σε οργανωτή συνεδρίων - εκθέσεων, ενοικίαση των υπολοίπων χώρων.

2. Η συνολική επένδυση για την ολοκλήρωση των απαιτούμενων έργων και τον πλήρη εξοπλισμό του Philoxenia Land, σύμφωνα με το σχεδιασμό ανέρχεται στο ύψος των 112,090 εκατ. ευρώ. Θα χρηματοδοτηθεί κατά 30% με ίδια κεφάλαια και 70% με δανειακά. Η επένδυση αποδίδει παρούσα υπεραξία 97,854 εκατ. ευρώ με συντελεστή προεξόφλησης 10% σε 10 χρόνια (ή 268.731 χιλ. ευρώ μέχρι 343.944 χιλ. ευρώ σε 20 και 50 χρόνια αντίστοιχα) και έχει συντελεστή εσωτερικής απόδοσης της επένδυσης (IRR) 10,11% στη δεκαετία.

3. Από τη συνολική έκταση, τα 150 στρέμματα είναι στην περιοχή «Τέλματα» του Λαυρίου και τα υπόλοιπα 80 στρέμματα στη θέση «Φουγάρο» κοντά στο λιμάνι. Η συζήτηση αφορά παραχώρηση της έκτασης έναντι οικονομικού ανταλλάγματος για 99 χρόνια. Μια πρώτη εκτίμηση κάνει λόγο για ετήσια έσοδα του δήμου της τάξεως των 3 δισ. ευρώ, ωστόσο εξαρτάται από την τελική συμφωνία, εφόσον τελικά το όλο έργο προχωρήσει.

Στα πλεονεκτήματα του έργου είναι το γεγονός ότι θα δημιουργήσει περί τις 1.000 νέες θέσεις εργασίας, ενώ η δόμηση, σύμφωνα με τους εμπνευστές του, θα είναι της τάξεως των 50.000 τ.μ.

Το έργο στοχεύει, μεταξύ άλλων, στην ανάδειξη ενός νέου υπερ - τοπικού πόλου αναψυχής και δραστηριοτήτων, στην προσέλκυση μεγάλου αριθμού επισκεπτών από όλες τις ομάδες του πληθυσμού του αστικού συγκροτήματος της Αθήνας και των υπόλοιπων κέντρων της χώρας αλλά και του τουριστικού πληθυσμού σε όλες τις εποχές του έτους, ανάλογα με τις εκδηλώσεις και τις προσφερόμενες υπηρεσίες. Η Kaperoni Business Financial Group στοχεύει επίσης στη δυνατότητά της να φέρει Κινέζους τουρίστες μέσω συμφωνιών με τουριστικούς πράκτορες της Κίνας.

Σημειώνεται πως το Λαύριο, το διάστημα αυτό, εν όψει των έργων υποδομής που προγραμματίζονται, συγκεντρώνει την προσοχή της αγοράς του real estate. Σχέδια για αναπτύξεις έχουν η εισηγμένη Pasal (σε οικόπεδό της πέρα από την αναφορά που γίνεται για τη διεκδίκηση), αλλά και οι Ασπίς, Τράπεζα Πειραιώς [BOPr.AT] Σχετικά άρθρα , Γεκ και Κέκροψ [KEKr.AT] Σχετικά άρθρα , οι οποίες διαθέτουν τρία ακίνητα συνολικής επιφάνειας 155 στρεμμάτων (ανήκουν στις εταιρείες Euroterra, Abies και Rebikat).

Η Pasal

Τα 150 στρέμματα στην περιοχή «Τέλματα» του Λαυρίου είναι έκταση που διεκδικείται δικαστικά από την εισηγμένη εταιρεία Pasal. Η υπόθεση έχει ως εξής: Η θυγατρική της Pasal, Μεταλλουργεία Λαυρίου, το 1993, είχε δωρίσει την έκταση αυτή στο δήμο Λαυρίου, με ορισμένες όμως προϋποθέσεις, οι οποίες ορίζονται με σαφήνεια στο σχετικό συμβόλαιο.

Αφορούν το συντελεστή δόμησης ενός άλλου οικοπέδου της, καθώς και την αξιοποίηση του χώρου προς όφελος όλων των δημοτών. Οπως νομικά ονομάζεται, είχε κάνει «δωρεά ακινήτων με διαλυτική αίρεση για κοινωφελείς σκοπούς».

Η Pasal, το 2004, προσέφυγε στη δικαιοσύνη, ζητώντας να της επιστραφεί η γη αυτή, με την αιτιολογία ότι δεν έχουν εκπληρωθεί οι όροι της δωρεάς από την πλευρά του δήμου Λαυρίου. Πρωτοδίκως έχει απορριφθεί η αίτησή της, με το σκεπτικό ότι δεν έγινε εντός των προθεσμιών. Η εταιρεία όμως επιμένει και έχει προσφύγει στον Αρειο Πάγο όπου η υπόθεση θα συζητηθεί τον προσεχή Νοέμβριο.

Σχολιάζοντας το παραπάνω γεγονός, όταν ετέθη υπόψη της από τη «Ν», η διευθύνουσα σύμβουλος της εταιρείας Kaperoni Business Financial Group, Ν. Καπερώνη, δήλωσε: «Εχουμε εμπιστοσύνη στο δήμαρχο και σε ολόκληρο το δημοτικό συμβούλιο του δήμου Λαυρίου. Δεν έχουμε πάρει στα χέρια μας τίτλους ιδιοκτησίας. Τα θέματα αυτά διερευνώνται. Αν δεν υπάρχουν σαφείς τίτλοι ιδιοκτησίας, θα αποχωρήσουμε αξιοπρεπώς».

Δράσεις και εκδηλώσεις

Στις δράσεις του Πάρκου θα περιλαμβάνονται εικαστικές εκθέσεις, συζητήσεις με εκπροσώπους του πνευματικού κόσμου, δημιουργικά εργαστήρια, κύκλοι μαθημάτων λαϊκής τέχνης, χορός, παρελάσεις, οργανωμένες προβολές τρισδιάστατου οπτικοακουστικού υλικού με θέματα από την ιστορία των δύο λαών, τα ήθη, τα έθιμα, τον τρόπο ζωής και σκέψης των δύο χωρών κ.ά. Θα μπορούν να πραγματοποιηθούν, επίσης, επιχειρηματικά συνέδρια, διεθνείς συναντήσεις, ενώ έχουν προβλεφθεί ειδικοί χώροι για συναυλίες. Για τις διεθνείς αθλητικές συναντήσεις, έχουν προβλεφθεί τα σχετικά κλειστά και ανοικτά γήπεδα (tennis, handball, volley, squash κ.ά.).

Παράλληλα, ο επισκέπτης του «Philoxenia Land» θα έχει τη δυνατότητα να γνωρίσει και να προμηθευτεί παραδοσιακά και σύγχρονα καταναλωτικά προϊόντα της κινεζικής, ελληνικής, αλλά και διεθνούς παραγωγής, σε μια εμπορική συνοικία, σχεδιασμένη και οργανωμένη με τρόπο ώστε να συνδυάζει και αναδεικνύει τα στοιχεία και τις αρχές λειτουργίας της κινεζικής και ελληνικής «αγοράς».

ΤΕΤΗ ΗΓΟΥΜΕΝΙΔΗ

Παρασκευή 25 Ιουλίου 2008

Στο "χρυσάφι" του τουρισμού επενδύουν οι Σαουδάραβες

Η ξενοδοχειακή εταιρεία Aquis Hotels & Resorts, που διαθέτει κεφάλαια -ύψους 200 με 250 εκ. ευρώ- τα οποία προέρχονται κυρίως από τα Αραβικά Εμιράτα, ανακοίνωσε νέες επενδύσεις σε Κέρκυρα, Κω και Κρήτη. Σύντομα αναμένεται να ανακοινώσει νέες εξαγορές ξενοδοχειακών μονάδων και στην Τουρκία και την Αίγυπτο.

Συγκεκριμένα, ήρθε σε συμφωνία με τις εταιρείες Hellas Star Resort και Crecostar Hellas συμφερόντων κ. Μαν. Παπακαλιάτη για τη διαχείριση από την επόμενη σεζόν τριών ξενοδοχειακών μονάδων τεσσάρων αστέρων.

Του Sandy Beach Resort, που βρίσκεται στην περιοχή Αγ. Γεώργιος στην Κέρκυρα και είναι δυναμικότητας 1.500 κλινών, του Aqua Marine Resort που βρίσκεται στο Τιγκάκι της Κω και έχει 800 κλίνες και από το 2011 του Zorbas Village, δυναμικότητας 600 κλινών που βρίσκεται στη Χερσόνησο Ηρακλείου Κρήτης.

Όπως ανακοίνωσε πρόσφατα η Aquis, στόχος της είναι να δημιουργήσει αλυσίδα με all inclusive ξενοδοχεία που όμως θα προσφέρουν υπηρεσίες 5 αστέρων.

Η εταιρεία πρόκειται να ανακαινίσει εκ βάθρων τα ξενοδοχεία που εξαγοράζει και σκοπεύει να είναι έτοιμα για το καλοκαίρι του 2009.

Εκτός από τα ελληνικά νησιά, η εταιρεία πρόκειται να προχωρήσει σε ανάλογες επενδύσεις σε Τουρκία και Αίγυπτο. Στόχος της είναι να δημιουργήσει μεγάλη ξενοδοχειακή αλυσίδα που θα ειδικεύεται στον μαζικό ποιοτικό τουρισμό.

Τα στελέχη της εταιρείας θεωρούν ότι η περίοδος είναι η πλέον κατάλληλη για την ανάπτυξη της Aquis καθώς λόγω της διεθνούς κρίσης δημιουργούνται ευκαιρίες για εξαγορές ξενοδοχειακών μονάδων αφ΄ ενός, αφ΄ ετέρου οι πολίτες θα αναζητούν την ασφάλεια του all inclusive (όλα πληρωμένα: μεταφορά, ξενοδοχείο, διατροφή, μπαρ κλπ), για να κάνουν ποιοτικές διακοπές.

Της Έφης Καραγεώργου

Τετάρτη 23 Ιουλίου 2008

Real Estate: Οδυνηρές οι συνέπειες από την αλλαγή στάσης των τραπεζών

Εξαιρετικά αρνητικές συνέπειες στην ήδη δοκιμαζόμενη εγχώρια αγορά ακινήτων έχει επιφέρει η δραστική αλλαγή στάσης των τραπεζών σε σχέση με την παροχή στεγαστικών δανείων.

Όπως δηλώνουν πλέον δημοσίως μεσίτες και εργολάβοι δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις κατά τις οποίες συμφωνημένες συναλλαγές «ναυαγούν» εξαιτίας της αδυναμίας του ενδιαφερόμενου αγοραστή να εξασφαλίσει το επιθυμητό δάνειο.

Όπως έχουμε αναφέρει αρκετές φορές στο παρελθόν, η διεθνής πιστωτική κρίση έχει αναγκάσει εδώ και μήνες και τις ελληνικές τράπεζες σε αναπροσαρμογή της πρακτικής τους στον τομέα της στεγαστικής πίστης. Έτσι, πλέον εγκρίνουν την παροχή δανείων με πολύ αυστηρά κριτήρια, αποκλείοντας «επικίνδυνους» πελάτες υπό τον φόβο της αδυναμίας αποπληρωμής εκ μέρους τους των δανείων, κάτι που θα είχε ως συνέπεια για την τράπεζα να «φορτωθεί» το σπίτι που είχε δανειοδοτήσει σε μία εποχή που πολύ δύσκολα θα μπορούσε να το «ξεφορτωθεί» στη συνέχεια σε ικανοποιητική τιμή.

Ακόμα, όμως, και αν κάποιος πληροί τα αυστηρά κριτήρια αξιολόγησης των δανειοληπτών, σπάνια θα καταφέρει να εξασφαλίσει δάνειο μεγαλύτερο του 70% - 80% της πραγματικής αξίας του ακινήτου, κάτι που συνεπάγεται την υποχρέωση διάθεσης από μέρους του σημαντικού ποσού από ίδια κεφάλαια για να καλυφθεί τόσο το υπόλοιπο του κόστους αγοράς όσο και τα έξοδα που συνοδεύουν μία αγοραπωλησία, όπως π.χ. συμβολαιογραφικά, φορολογικά, έξοδα δικηγόρου, μεσίτη κλπ.

Αξίζει να θυμίσουμε ότι μέχρι αρκετά πρόσφατα οι τράπεζες δεν δίσταζαν να δανειοδοτούν έως και το 120% της πραγματικής αξίας ενός ακινήτου, εξασφαλίζοντας στον δανειολήπτη την κάλυψη όλων των εξόδων που αφορούσαν την αγορά του ακινήτου, αλλά και «περίσσευμα» που διοχετευόταν με φθηνό επιτόκιο σε άλλες αγορές, π.χ. έπιπλα, αυτοκίνητο κλπ.

Με τα σημερινά δεδομένα, για την αγορά μίας κατοικίας αξίας περίπου 300.000 ευρώ, μία τράπεζα δανειοδοτεί περίπου τα 210.000 – 230.000 ευρώ, κάτι που σημαίνει ότι ο επίδοξος αγοραστής θα πρέπει να διαθέτει τουλάχιστον επιπλέον 100.000 ευρώ σε μετρητά για να ολοκληρώσει την συναλλαγή.

Με αυτόν τον τρόπο οι τράπεζες αντιμετωπίζουν εν μέρει και την εμπλοκή τους στη «θεσμοθετημένη φοροδιαφυγή» που συνοδεύει κάθε αγοραπωλησία ακινήτου, προκειμένου να καλυφθούν τα λεγόμενα «μαύρα», δηλαδή το ποσό πέραν της αντικειμενικής αξίας (αυτή αναγράφεται στο συμβόλαιο). Με διάφορα γνωστά τεχνάσματα (επισκευαστικά δάνεια, δάνεια αποπεράτωσης) οι τράπεζες δανειοδοτούν και μέρος αυτού του ποσού.

Εδώ και μήνες, πάντως, οι τράπεζες έχουν προχωρήσει σε αλλεπάλληλες δράσεις που αποδεικνύουν την αλλαγή στάσης τους. Πέραν όσων αναφέρθηκαν έχουν διαπιστωθεί εδώ και μερικούς μήνες σοβαρότατες περικοπές στα προγράμματα επιθετικών προσφορών και χαμηλών επιτοκίων εκκίνησης των τραπεζών στη χώρα μας, σε συνδυασμό με περικοπές και σε διάφορα «θεσμοθετημένα» μπόνους (εκπτώσεις, κάλυψη εξόδων κλπ.) προς τους πελάτες – δανειολήπτες.

Ανάλογες κινήσεις αφορούν π.χ. την επιστροφή σε υψηλότερα περιθώρια κέρδους για τη (μακρά) περίοδο αποπληρωμής που ακολουθεί μετά τα πρώτα (έως τρία) χρόνια με επιτόκια χαμηλής εκκίνησης, αλλά και τη διασύνδεση των επιτοκίων δανεισμού με την πορεία του επιτοκίου euribor της διατραπεζικής αγοράς που επιλέγουν πλέον σχεδόν όλες οι τράπεζες, το οποίο επιτόκιο είναι αισθητά ψηλότερο αυτού της ΕΚΤ, που μέχρι πρόσφατα επέλεγαν ως βάση διασύνδεσης με το τελικό επιτόκιο τα περισσότερα πιστωτικά ιδρύματα.

Όλοι στην αγορά γνωρίζουν και παραδέχονται ότι το προ ετών «άνοιγμα» της αγοράς της στεγαστικής πίστης με την είσοδό μας στη ζώνη του ευρώ και η παροχή μακροχρόνιων και χαμηλότοκων δανείων σε μεγάλες ομάδες του πληθυσμού που δεν είχαν στο παρελθόν πρόσβαση στα τραπεζικά γκισέ ήταν εν πολλοίς οι βασικοί παράγοντες που τροφοδότησαν την ανάπτυξη της εγχώριας αγοράς κατοικίας και την εκτόξευση των τιμών.

Τώρα, πλέον, η αντίδραση των ελληνικών τραπεζών στη διεθνή πιστωτική κρίση επιβαρύνει την ήδη δύσκολη κατάσταση στην κτηματαγορά. Η παράμετρος αυτή ενόψει και της νέας αναμενόμενης αύξησης του κόστους του χρήματος από την ΕΚΤ δεν αποκλείεται να επιφέρει ακόμα μεγαλύτερη μείωση στον ήδη χαμηλό όγκο συναλλαγών στην κτηματαγορά, παράγοντες της οποίας πλέον αναφέρουν ότι δύσκολα η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί μπορεί να αλλάξει σημαντικά μέσα στη χρονιά ή έστω μέσα στο 2009.

Του Κωνσταντίνου Λάμπρου

Δευτέρα 21 Ιουλίου 2008

Αυξήθηκαν τα ανοίκιαστα καταστήματα στο κέντρο της Αθήνας

Αυξήθηκαν οι εμπορικοί χώροι που έμειναν ανοίκιαστοι στο κέντρο της Αθήνας στο α΄ εξάμηνο του 2008.
Από σχετική έρευνα που παρουσιάστηκε σήμερα, την οποία οργάνωσε το Παρατηρητήριο Αγοράς για το Εμπόριο και την Ιδιοκτησία, στο οποίο συμμετέχουν ο Εμπορικός Σύλλογος Αθήνας (ΕΣΑ) και η Ένωση Ιδιοκτητών Ελλάδας, προκύπτει, σε ό,τι αφορά τους χώρους προσόψεως, ότι τα διάθετα ακίνητα αυξήθηκαν από 13,4% τον Ιούνιο του 2007 σε 15,1% το φετινό Ιούνιο.

Αναλυτικά η εξέλιξη της διαθεσιμότητας εμπορικών χώρων διαμορφώνεται ως εξής:
-Ιούνιος 2007 13,4%
-Δεκέμβριος 2007 13,8%
-Ιούνιος 2008 15,1%
Η περαιτέρω επιδείνωση της διαθεσιμότητας αποδίδεται κυρίως στη αύξηση των διαθέσιμων χώρων στους κεντρικούς δρόμους του κέντρου της πρωτεύουσας (Αθηνάς Αιόλου, Ερμού. Πανεπιστημίου και Σταδίου) , ενώ στα καταστήματα που βρίσκονται στους δρόμους του ιστορικού κέντρου της πόλης παρουσιάζεται οριακή βελτίωση του σχετικού δείκτη.

Η επιδείνωση του δείκτη διαθεσιμότητας εμπορικών χώρων αντικατοπτρίζει τα γενικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν λόγω γενικότερης οικονομικής συγκυρίας οι εμπορικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο κέντρο της πρωτεύουσας . Οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον ευρύτερο χώρο του εμπορικού κέντρου εκτός από τα προβλήματα που συνδέονται με την γενικότερη οικονομική συγκυρία στην διάρκεια του α΄εξαμήνου 2008 κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν και τις επιπτώσεις από το γεγονός ότι οι κεντρικοί δρόμοι του κέντρου πρωτεύουσας ήταν "αποκλεισμένοι" για το ευρύ καταναλωτικό κοινό τουλάχιστον 7-8 εργάσιμες ημέρες κάθε μήνα. Το γεγονός αυτό πέρα από την μείωση των πωλήσεων επηρεάζει σημαντικά και τα στοιχεία κόστους των επιχειρήσεων (μόνο το κόστος μισθοδοσίας για τις επιχειρήσεις εμπορίου και υπηρεσιών που δραστηριοποιούνται στο κέντρο της πρωτεύουσας εκτιμάται ότι κινείται στα επίπεδα των 400.000 ευρώ ημερησίως ενώ το συνολικό ημερήσιο λειτουργικό κόστος υπολογίζεται ότι υπερβαίνει το 1 εκατ. ευρώ).

Τα δεδομένα αυτά ερμηνεύουν ως ένα βαθμό και την περαιτέρω επιδείνωση του δείκτη διαθεσιμότητας εμπορικών χώρων που λειτουργούν στους κεντρικούς εμπορικούς δρόμους της πρωτεύουσας και συγκεκριμένα στις οδούς :

-Πανεπιστημίου - Σταδίου - Ερμού - Αιόλου - Αθηνάς.
Από τα στοιχεία της έρευνας προκύπτει ο δείκτης διαθεσιμότητας στην διάρκεια του α΄εξαμήνου διαμορφώθηκε στο 15,4% σημειώνοντας έτσι επιδείνωση κατά 3,4 ποσοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με το β΄εξάμηνο 2008.

ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ
ΣΕ ΚΕΝΤΡΙΚΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ
ΕΡΕΥΝΑΣ (%)

Α΄ΕΞΑΜΗΝΟ 2007 11,3

Β΄ ΕΞΑΜΗΝΟ 2007 12,0

Α΄ΕΞΑΜΗΝΟ 2008 15,49

Το πρόβλημα εξακολουθεί να είναι έντονο στα λιγότερο προβεβλημένα σημεία των συγκεκριμένων δρόμων στους οποίους το απόθεμα των κενών χώρων εξακολουθεί να αυξάνεται. Σημαντικό κρίνεται το γεγονός ότι ο απαραίτητος χρόνος απορρόφησης του διαθέσιμου αποθέματος αυξάνεται ενώ δεν διαφαίνονται τάσεις αντιστροφής της συγκεκριμένης τάσης.

Στους εμπορικούς χώρους που βρίσκονται στο ιστορικό τρίγωνο της πρωτεύουσας ο δείκτης διαθεσιμότητας εμφανίζει οριακή βελτίωση σε σύγκριση με το προηγούμενο εξάμηνο. Συγκεκριμένα διαμορφώθηκε στο 14,7 % έναντι 15,1% στο προηγούμενο εξάμηνο. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του πίνα ο δείκτης διαθεσιμότητας εμπορικών χώρων που βρίσκονται στην συγκεκριμένη περιοχή κινήθηκε στα επίπεδα του α΄εξαμήνου 2007 γεγονός που οφείλεται κυρίως σε μισθώσεις εμπορικών χώρων από επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους κλάδους της μαζικής εστίασης και διασκέδασης. Αντίθετα οι νέες εμπορικές μονάδες που ξεκίνησαν ή επέκτειναν την δραστηριότητα τους στην περιοχή του ιστορικού κέντρου είναι ελάχιστες και το γεγονός αυτό προκαλεί έντονο προβληματισμό για την μελλοντική φυσιογνωμία του πλέον ιστορικού τομέα της πρωτεύουσας .


ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ
ΣΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ
ΕΡΕΥΝΑΣ (%)

Α΄ΕΞΑΜΗΝΟ 2007 14,9

Β΄ ΕΞΑΜΗΝΟ 2007 15,0

Α΄ΕΞΑΜΗΝΟ 2008 14,7

Σημειώνεται ότι οι μετρήσεις αυτές αφορούν μόνο σε εμπορικούς χώρους που έχουν πρόσοψη σε δρόμους του ιστορικού κέντρου και δεν κατέγραψαν την διαθεσιμότητα χώρων που βρίσκονται εντός στοών ή σε ορόφους πολυκατοικιών. Στις περιπτώσεις αυτές η έρευνα κατέγραψε:
-Σημαντική αύξηση του αριθμού των αδιάθετων χώρων
-Αλλαγή χρήσεων (από βιοτεχνικές και εμπορικές χρήσεις σε χρήσεις κατοικίας).
-Σημαντική αύξηση της προσφοράς γραφειακών μικρού εμβαδού -έως 30 τ.μ.- σε πολυκατοικίες ηλικίας άνω των 30 ετών με ταυτόχρονη επιμήκυνση του απαιτούμενο χρόνου απορρόφησης του υφιστάμενου αδιάθετου αποθέματος.
-Υποχώρηση των τιμών ενοικίασης των λιγότερων προβεβλημένων επαγγελματικών χώρων (γραφείων και καταστημάτων) καθώς η ζήτηση χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα περιορισμένη.


ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΣΤΟ ΧΑΛΑΝΔΡΙ

Η γενικότερη τάση επιδείνωσης των δεικτών διαθεσιμότητας εμπορικών χώρων επιβεβαιώνονται και από τα αποτελέσματα της έρευνας που πραγματοποιήθηκε στην αγορά του Χαλανδρίου στο τέλος Ιουνίου. Όπως προκύπτει ο δείκτης διαθεσιμότητας και στην αγορά Χαλανδρίου διαμορφώθηκε στο 5,8% έναντι 4,7% το προηγούμενο εξάμηνο. Σημειώνεται ότι ο σχετικός δείκτης βρίσκεται στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων δύο χρόνων.

ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ
ΕΡΕΥΝΑΣ (%)

Α΄ΕΞΑΜΗΝΟ 2007 4,1

Β΄ ΕΞΑΜΗΝΟ 2007 4,7

Α΄ΕΞΑΜΗΝΟ 2008 5,8

Στο σύνολο του εξεταζόμενου δείγματος των 2000 περίπου επιχειρήσεων ο δείκτης διαθεσιμότητας διαμορφώνεται σε 13% που είναι το υψηλότερο επίπεδο της τελευταίας διετίας.

ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

Η επιδείνωση των δεικτών διαθεσιμότητας σε συνδυασμό με την υφισταμένη αρνητική οικονομική συγκυρία δεν επιτρέπουν αισιόδοξες εκτιμήσεις για την πορεία της αγοράς επαγγελματικών χώρων στην διάρκεια του επόμενου εξαμήνου. Αντίθετα το γεγονός ότι δεν γίνονται οι κατάλληλες κινήσεις ώστε να αντιμετωπισθούν από την πολιτεία τα ήδη υφιστάμενα προβλήματα των εμπορικών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στο κέντρο της πρωτεύουσας προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία σχετικά με τις τάσεις της αγοράς.

Ήδη η έλλειψη εμπορικού χωροταξικού σχεδιασμού σε συνδυασμό με τις προτάσεις για την ανάπλαση του κέντρου της πρωτεύουσας και κυρίως εμπορικών οδών όπως για παράδειγμα η προτεινόμενη πεζοδρόμηση της οδού Αθηνάς θα προκαλέσει σημαντικά προβλήματα στις εμπορικές επιχειρήσεις οι οποίες δραστηριοποιούνται κυρίως στο ιστορικό τρίγωνο. Το σημαντικότερο πρόβλημα που συνδέεται με την τροφοδοσία είναι πιθανό να οδηγήσει επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο λιανεμπόριο και στο χονδρεμπόριο στην απόφαση να επανεξετάσουν την παρουσία τους στην περιοχή.

Πρέπει να σημειωθεί ότι οι εξελίξεις αυτές θα επιδεινώσουν την ήδη βεβαρημένη δραστηριότητα των μικρών και μεσαίων εμπορικών επιχειρήσεων οι οποίες καλούνται επίσης να αντιμετωπίσουν :

-την σημαντική αύξηση των λειτουργικών και χρηματοοικονομικών εξόδων
- την υποχώρηση της ζήτησης η οποία συνδέεται τόσο με την πορεία του πληθωρισμού όσο και με την επιβράδυνση των χορηγήσεων στην καταναλωτική πίστη.
-τον οξύ ανταγωνισμό των πολυκαταστημάτων .Ας σημειωθεί ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΣΥΕ που αφορούν την εξέλιξη του κύκλου εργασιών του λιανικού εμπορίου την περίοδο 1995-2008 (Απρίλιος ) προκύπτει ότι ο τζίρος των πολυκαταστημάτων αυξήθηκε κατά 357% έναντι αύξησης 176% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων ένδυσης και υπόδησης.
-Το κλίμα αβεβαιότητας που χαρακτηρίζει την παγκόσμια οικονομία.

Στα πλαίσια αυτά , μία περαιτέρω επιδείνωση των δεικτών διαθεσιμότητας στο επόμενο εξάμηνο όχι μόνο δεν θα πρέπει να αποκλεισθεί αλλά αντίθετα θα πρέπει να θεωρηθεί πολύ πιθανή. Ιδιαίτερα σημαντικό θα πρέπει να θεωρηθεί το γεγονός ότι επιδεινώνονται και οι συνθήκες ανταγωνισμού από τα εμπορικά κέντρα. Σημειώνεται ότι στην Αττική βρίσκονται σε φάση σχεδιασμού οργανωμένοι εμπορικοί χώροι συνολικού εμβαδού 600.000 τετραγωνικών μέτρων.

Νέο ακίνητο στην Πειραιώς απέκτησε η Pasal Development

Στην αγορά οικοπέδου επιφανείας 705 τ.μ., επί της οδού Πειραιώς, έναντι τιμήματος 900 χιλ. ευρώ περίπου, πλέον φόρων, προχώρησε η Pasal Development.

Σε σχετική ανακοίνωση αναφέρεται πως το ακίνητο αυτό θα συνενωθεί με άλλη, όμορη έκταση, την οποία η εταιρεία απέκτησε τον Δεκέμβριο του 2007, με στόχο την ανάπτυξη εμπορικών χώρων επιφάνειας 3.200 τ.μ. με υπόγειους χώρους 5.100 τ.μ. περίπου.

Με την κίνηση αυτή η Pasal ενισχύει την παρουσία της στην οδό Πειραιώς, η οποία εξελίσσεται σε σημαντικό εμπορικό δρόμο της Αθήνας.

Τέλος, αναφέρεται πως το νεοαποκτηθέν ακίνητο συνορεύει επίσης με το υπό ανάπτυξη εμπορικό κέντρο της εταιρείας, το οποίο θα λειτουργήσει στα τέλη Νοεμβρίου 2008 και θα φιλοξενήσει 80 επώνυμα σήματα από τον χώρο της μόδας, της τεχνολογίας και της αναψυχής, ενώ στους υπόγειους χώρους του θα υπάρχουν 750 θέσεις στάθμευσης.

Πέμπτη 17 Ιουλίου 2008

Fourlis: Αγορά οικοπέδου στη Βουλγαρία για κατασκευή καταστήματος ΙΚΕΑ

Στην απόκτηση οικοπέδου στην Σόφια Βουλγαρίας (περιοχή Βίτοσα), εκτάσεως 60.000 τετραγωνικών μέτρων, προχώρησε ο όμιλος Fourlis, σε εφαρμογή του πλάνου ανάπτυξης των καταστημάτων ΙΚΕΑ σε Ελλάδα, Κύπρο και Βουλγαρία. Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, στο εν λόγω οικόπεδο θα κατασκευαστεί το κατάστημα ΙΚΕΑ της Σόφιας.

Τετάρτη 16 Ιουλίου 2008

Σημάδια ύφεσης και στην αγορά των εξοχικών κατοικιών

Φόβοι για επέκταση της ύφεσης που επικρατεί στην αγορά κατοικίας των αστικών κέντρων και στο χώρο της εξοχικής κατοικίας εκφράζουν παράγοντες της κτηματαγοράς. Σε αντίθεση με την αισθητή υποχώρηση της ζήτησης που καταγράφεται στην αγορά κατοικίας στα μεγάλα αστικά κέντρα εδώ και μία διετία, η αγορά της εξοχικής κατοικίας δεν είχε σημειώσει ανάλογη εξέλιξη.

Το γεγονός ότι κατά κύριο λόγο απευθύνεται σε ένα κοινό που διαθέτει οικονομική άνεση ώστε να προχωρήσει στην αγορά παραθεριστικής κατοικίας «προστάτεψε» σε έναν βαθμό την αγορά των εξοχικών από τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η αγορά κατοικίας στα αστικά κέντρα.

Επιπλέον, στο χώρο των εξοχικών δεν παρατηρήθηκαν με την ίδια οξύτητα οι ακραίες αυξήσεις στον όγκο των αγοραπωλησιών που καταγράφηκαν στην αγορά κατοικίας. Εκείνη την περίοδο χιλιάδες αγοραστές έσπευσαν να κλείσουν συμφωνίες για κατοικίες υπό τον (αδικαιολόγητο όπως αποδείχθηκε στη συνέχεια) φόβο της επιβολής ΦΠΑ στην οικοδομή (που τελικά αφορούσε μόνο ακίνητα με οικοδομική άδεια μετά το 2006 και εξαιρούσε την πρώτη κατοικία), και της αύξησης των αντικειμενικών αξιών (η οποία ήταν περιορισμένη και σε δύο προς το παρόν δόσεις), οδηγώντας τις τιμές στα ύψη.

Αντίστοιχες συμπεριφορές δεν παρατηρήθηκαν στην αγορά των εξοχικών κατοικιών είτε γιατί οι επίδοξοι αγοραστές, όπως είναι λογικό, έστρεψαν το ενδιαφέρον τους κυρίως στην εξασφάλιση κατοικίας για την καθημερινή τους διαβίωση, είτε γιατί το μεγάλο «πάρτι» κινδυνολογίας εξελίχθηκε κυρίως από το Σεπτέμβριο του 2005 και μετά, περίοδο κατά την οποία το ενδιαφέρον για εξοχικά είναι υποτονικό, καθώς χαρακτηρίζεται από έντονη εποχικότητα.

Ένας άλλος λόγος που είχε αποφευχθεί η πορεία ύφεσης της αγοράς των εξοχικών σχετίζεται και με το ότι σημαντικό μερίδιο των αγοραπωλησιών αφορά ξένους αγοραστές, οι οποίοι ανήκουν σε κατηγορίες ειδικών χαρακτηριστικών και δεν επηρεάστηκαν στις αποφάσεις τους από τις εγχώριες ανακατατάξεις ενόψει των φορολογικών αλλαγών.

Όμως, οι αιτίες που οδήγησαν σε υποχώρηση της ζήτησης στην αγορά κατοικίας στα αστικά κέντρα έχουν αρχίσει πλέον να επηρεάζουν και την αγορά των εξοχικών, θερινών και χειμερινών, όπως σημειώνουν παράγοντες της κτηματαγοράς. Καταρχήν, το κόστος του χρήματος πλέον είναι σαφώς υψηλότερο, το οικονομικό κλίμα χειρότερο και η ψυχολογία και οι προσδοκίες των αγοραστών πολύ χαμηλά. Αυτά τα δεδομένα επηρεάζουν τόσο τους Έλληνες, αλλά στην τρέχουσα συγκυρία πολύ περισσότερο τους ξένους ενδιαφερόμενους αγοραστές.

Επίσης, η έξαρση της οικοδομικής δραστηριότητας που καταγράφεται τα τελευταία χρόνια σε νησιά, παράλια της ηπειρωτικής χώρας και σε ορεινές περιοχές έχει αλλάξει το ισοζύγιο μεταξύ προσφοράς και ζήτησης. Σε πολλά νησιά, κυρίως, βρίσκονται υπό κατασκευή παρά πολλά συγκροτήματα κατοικιών που πωλούνται σε υψηλές τιμές. Η ζήτηση όμως είναι μειωμένη και οι αγοραπωλησίες σαφώς περιορισμένες. Στελέχη επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα της εξοχικής κατοικίας κάνουν λόγο για σχετικό «πάγωμα» της αγοράς με εξαίρεση ίσως πολυτελείς κατοικίες που απευθύνονται, ούτως ή άλλως, σε ειδικό και περιορισμένο κοινό και για δεκάδες ακίνητα σε κάθε περιοχή που μένουν απούλητα για πολλούς μήνες ή ακόμα και χρόνια. Ταυτόχρονα, όμως, οι τιμές δεν υποχωρούν, ειδικά σε ό,τι αφορά τη γη όπου οι ιδιοκτήτες συνήθως παραμένουν πιστοί σε υψηλά τιμήματα, ενίοτε ακόμα και παράλογα.

Ανησυχία επικρατεί και για τη μελλοντική πορεία της αγοράς με δεδομένο ότι έχουν δρομολογηθεί και μεγάλης κλίμακας επενδύσεις που θα «ρίξουν» στην αγορά πολλές κατοικίες, ενώ πολλοί developers αναμένουν μετά την έγκριση του Εθνικού Χωροταξικού από τη Βουλή να ακολουθήσει η θεσμοθέτηση του Ειδικού Χωροταξικού για τον Τουρισμό, ώστε να ξεκαθαρίσει το τοπίο και με τις προωθούμενες μεγάλες σύνθετες τουριστικές μονάδες που θα περιλαμβάνουν και σημαντικό αριθμό παραθεριστικών κατοικιών προς πώληση ή εκμετάλλευση.

Πέρα από τις συνέπειες που υπάρχουν στις κατά τόπους «κτηματαγορές» η πίεση που υφίστανται οι τοπικές αγορές ακινήτων στα παραθεριστικά ή χειμερινά θέρετρα έχει και άμεσο κοινωνικό αντίκτυπο στις μικρές τοπικές κοινωνίες, καθώς στην περιφέρεια η οικοδομική δραστηριότητα στηρίζει χιλιάδες οικογένειες και επί της ουσίας σε συνδυασμό με τον τουρισμό και αγροτικό κλάδο κρατούν «ζωντανή» την ελληνική περιφέρεια.

Του Κωνσταντίνου Λάμπρου

Παρνασσός: Όταν το βουνό πάει... θάλασσα

Πέντε φορές περισσότερα έσοδα από αυτά που έχει σήμερα εκτιμάται ότι θα εμφανίσει σε περίπου δύο χρόνια, όταν δηλαδή λειτουργήσει το εμπορικό – ψυχαγωγικό συγκρότημα Alsity που θα αναπτύξει στην ολυμπιακή εγκατάσταση του θαλάσσιου μετώπου του Αγίου Κοσμά, η εισηγμένη εταιρεία Παρνασσός ΑΒΕΤΕ.

Η εταιρεία, η οποία το 2000 μεταβιβάσθηκε από τους αδελφούς Γεωργάκη στον πρόεδρο της ΑΤΤΙ – ΚΑΤ κ. Παναγιώτη Πανούση, εκμεταλλεύεται αυτή τη στιγμή τον αμφίπλευρο Σταθμό Εξυπηρέτησης Αυτοκινήτων «Σείριος» στο 43ο χιλιόμετρο της εθνικής οδού Αθηνών – Λαμίας στην περιοχή της Μαλακάσας, καθώς επίσης και τμήμα του συγκροτήματος κτιρίων «Olympus Plaza» στο 65ο χιλιόμετρο του ίδιου αυτοκινητοδρόμου.

Τα έσοδα από τη διαχείριση αυτών των έργων δεν ξεπερνούν σε ετήσια βάση τα 15 εκατ. ευρώ (το 2006 ήταν 13,2 εκατ. ευρώ και το 2007 ανήλθαν στα 14,5 εκατ. ευρώ), μέγεθος που εκτιμάται ότι θα αλλάξει άρδην όταν το 2010 προστεθεί στο υπό εκμετάλλευση χαρτοφυλάκιο της εταιρείας το συγκρότημα του Αγίου Κοσμά. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, το Alsity θα εξασφαλίσει στην εταιρεία Παρνασσός τουλάχιστον 60 εκατ. ευρώ από τον πρώτο χρόνο της λειτουργίας του, κάτι που σημαίνει ότι ο ετήσιος τζίρος της εισηγμένης θα κινηθεί στο επίπεδο των 75 – 80 εκατ. ευρώ. Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι το έργο στον Άγιο Κοσμά αποτελεί επένδυση της τάξεως των 150 εκατ. ευρώ και θα καλυφθεί από ίδια κεφάλαια και τραπεζικό δανεισμό. Προς το παρόν η διοίκηση της εισηγμένης –αν και έχει δεχθεί σχετικές προτάσεις– έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο παραχώρησης ποσοστού του έργου σε τρίτο επενδυτή, εξέλιξη που προφανώς θα εξασφάλιζε μέρος των απαραίτητων για την ανάπτυξη κεφαλαίων.

Βέβαια, θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι υποχρεώσεις της Παρνασσός είναι μικρές, καθώς στα τέλη του πρώτου τριμήνου του 2008 έφταναν τα μόλιας 2,6 εκατ. ευρώ σε ενοποιημένη βάση, με την καθαρή της θέση να διαμορφώνεται στα 41,3 εκατ. ευρώ. Το Alsity θα περιλαμβάνει εμπορικούς χώρους, χώρους ψυχαγωγίας, εστιατόρια, πιθανώς έναν πολικινηματογράφο, μια πολυτελή ξενοδοχεικαή μονάδα και μαρίνα σκαφών αναψυχής.

Εταιρεία συμμετοχών με μια συμμετοχή

Η Παρνασσός ΑΒΕΤΕ είναι επισήμως εταιρεία holding, έχοντας αυτή τη στιγμή συμμετοχή σε μία μόνο επιχείρηση, στη Σείριος ΑΕBE, μέσω της οποίας ελέγχει τόσο τον ομώνυμο ΣΕΑ στη Μαλακάσα όσο και το project στο παραλιακό μέτωπο του Αγίου Κοσμά. Ωστόσο, πριν από περίπου ένα χρόνο κατείχε και το 8,1% των μετοχών της εταιρίας ΑΤΤΙ – ΚΑΤ, το οποίο πούλησε στον όμιλο της ΓΕΚ στο πλαίσιο της συμφωνίας συνεργασίας ανάμεσα στις δύο κατασκευαστικές εταιρείες. Πάντως, η Παρνασσός δεν δείχνει να «αγχώνεται» και να επιδιώκει να αυξήσει τις συμμετοχές της με στόχο την αποκόμιση μεγαλύτερων εσόδων και κερδών, στρατηγική που ακολουθεί πιστά από την πρώτη στιγμή που μετατράπηκε σε εταιρεία holding πριν από περίπου μια δεκαετία (το 1997). Η εισηγμένη ιδρύθηκε το 1934 με την επωνυμία «Βλαχούτσικος & ΣΙΑ ΑΕ», το 1941 μετονομάστηκε σε Ψυγεία Παρνασσός ΑΒΕΤΕ, το 1994 σε Παρνασσός Επιχειρήσεις ΑΒΕΤΕ και τρία χρόνια αργότερα απέσχισε τον βιομηχανικό κλάδο της παραγωγής ψύξης και μετατράπηκε σε εταιρεία συμμετοχών με στόχο της υλοποίηση του ΣΕΑ στη Μαλακάσα. Όμως το συγκεκριμένο έργο, όπως τουλάχιστον ακούγονταν εκείνη την εποχή, οδήγησε σε σοβαρά οικονομικά προβλήματα τον όμιλο των αδελφών Γεωργάκη (αποτελούνταν από τις εταιρείες ΑΤΕΜΚΕ και Παρνασσός).

Ο Παναγιώτης Πανούσης εμφανίσθηκε το 1999 ως στρατηγικός επενδυτής και εξαγόρασε τις δύο εισηγμένες επιχειρήσεις. Το 2002 η τεχνική ΑΤΕΜΚΕ απορροφήθηκε από την ΑΤΤΙ – ΚΑΤ, ενώ η Παρνασσός (η οποία αρχικά προορίζονταν για εταιρεία – ομπρέλα του ομίλου ΑΤΤΙ – ΚΑΤ) συνέχισε την αυτόνομη πορεία της ως εταιρεία συμφερόντων του κ. Πανούση. Επισημαίνεται πως στο μετοχικό κεφάλαιο της Παρνασσός συμμετέχουν σήμερα με ποσοστό 55,4% ο επικεφαλής της κατασκευαστικής εταιρίας ΑΤΤΙ – ΚΑΤ, το 5,3% ελέγχουν τα δύο μεγαλύτερα παιδιά του Αγγελική και Σωτήρης, ενώ μικρά ποσοστά έχουν επίσης η Τράπεζα Αττικής (1,68%) και η ΑΤΤΙ – ΚΑΤ (0,66%).

Εκτός του έργου στον Άγιο Κοσμά που έχει ήδη εξασφαλίσει, η Παρνασσός μέσω της κατά 95% θυγατρικής Σείριος ΑΕΒΕ επιδιώκει να αναλάβει ένα ακόμη project και συγκεκριμένα την ανάπτυξη και εκμετάλλευση της μαρίνας και του θαλάσσιου μετώπου του λιμένα Ηρακλείου Κρήτης, συμμετέχοντας στο σχετικό διαγωνισμό. Ήδη η Σείριος ΑΕΒΕ έχει προεπιλεγεί στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού, ελπίζοντας πως και αυτός θα κατακυρωθεί στην ίδια.

Του Φάνη Γαβρινιώτη

Τρίτη 15 Ιουλίου 2008

Βωβός: Ανεμπόδιστη η ανάπτυξη του mall στο Βοτανικό

Την έγκριση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων από το νομαρχιακό συμβούλιο Αθήνας για το μεγάλο εμπορικό κέντρο που αναπτύσσει στην περιοχή του Βοτανικού εξασφάλισε η εταιρεία Μπάμπης Βωβός – Διεθνής Τεχνική.

Έτσι, η επένδυση των περίπου 250 εκατ. ευρώ που υλοποιεί η εισηγμένη ξεπέρασε και τον τελευταίο σκόπελο και πλέον το project προχωρά χωρίς ουσιαστικές γραφειοκρατικές εκκρεμότητες.

Οι εργασίες για την ανέγερση του νέου mall στο Βοτανικό βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη και αναμένεται να ολοκληρωθούν σε περίπου ένα χρόνο. Στη συνέχεια, οι χώροι του συγκροτήματος θα παραδοθούν στις εμπορικές επιχειρήσεις που θα τους μισθώσουν προκειμένου να δημιουργήσουν τα καταστήματά τους, με στόχο αυτό να ξεκινήσει τη λειτουργία του λίγο πριν από τα Χριστούγεννα του 2009.

Ήδη, η εταιρεία ανάπτυξης ακινήτων βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με εμπορικές αλυσίδες –ελληνικές και ξένες– που ενδιαφέρονται να νοικιάσουν χώρους στο νέο mall και εντός του 2008 αναμένεται να υπογράψει τα πρώτα μισθωτήρια συμβόλαια.

Υπενθυμίζεται ότι το εμπορικό κέντρο της εταιρείας Μ. Βωβός – Διεθνής Τεχνική στο Βοτανικό, το οποίο κατασκευάζεται σε έκταση 43 στρεμμάτων, θα είναι το μεγαλύτερο σε μέγεθος mall της χώρας με συνολική επιφάνεια 70.000 τ.μ. και υπόγειους χώρους για τη στάθμευση 3.000 αυτοκινήτων. Αξίζει να σημειωθεί, επίσης, πως η αποτίμηση του mall, όταν αυτό αρχίσει να λειτουργεί, εκτιμάται πως θα αγγίξει τα 700 εκατ. ευρώ. Στόχος της εισηγμένης επιχείρησης είναι να πουλήσει –είτε στο σύνολό του είτε κατά ένα τμήμα του– το εμπορικό κέντρο του Βοτανικού, εγγράφοντας σημαντικά κέρδη. Ωστόσο, αυτό δεν πρόκειται να γίνει πριν από την έναρξη της λειτουργίας του.

Του Φάνη Γαβρινιώτη

Εξοχική κατοικία: Χαμηλά στις προτιμήσεις των ξένων η Ελλάδα

Χαμηλά στις προτιμήσεις των ξένων έρχεται η Ελλάδα για την απόκτηση εξοχικής κατοικίας αν και το αγοραστικό ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει αυξητικές τάσεις. Αυτό είναι ένα από τα συμπεράσματα της έρευνας για την εξοχική κατοικία, που παρουσίασε χτες στην ημερίδα του ΕΒΕΑ, ο πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Εκτιμητικής, Μπάμπης Χαραλαμπόπουλος.

Σήμερα οι ξένοι, όπως αποτυπώνεται στην έρευνα ζητούν κατοικία στην σωστή ποιότητα και τιμή. Επίσης θέλουν το ακίνητο να είναι νόμιμο και χωρίς «ιδιαιτερότητες, το οποίο θα παρέχει άνεση και ασφάλεια. Κατά κύριο λόγο προτιμούνται οι κατοικίες οι οποίες διαθέτουν κάποιο μικρό κήπο, βρίσκονται σε περιοχή με μικρή πυκνότητα δόμησης η οποία διαθέτει υποδομές (ύδρευση, αποχέτευση, δρόμους, δρομολόγια κλπ). Μέχρι σήμερα οι ξένοι έχουν αγοράσει εξοχική κατοικία σε πολλά σημεία της χώρας όπως στις περιοχές της Κρήτης, στα Δωδεκάνησα, στα νησιά του Ιονίου, στο Πήλιο, στην Μονεμβασιά και την Μάνη, στην Χαλκιδική κλπ.

Ωστόσο το μερίδιο συμμετοχής της χώρας μας στις πωλήσεις αυτές είναι πολύ μικρό, λόγω έλλειψης του αντίστοιχου αγοραστικού ενδιαφέροντος. Και αυτό γιατί, όπως επισημαίνεται, σε σχέση με άλλες χώρες (όπως Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία), δεν διαθέτουμε ακόμη σε πολλές περιοχές σύγχρονα αεροδρόμια, λιμάνια, οδικό δίκτυο, σύγχρονο αποχετευτικό σύστημα κλπ. Ακόμη δεν υπάρχουν παντού νοσοκομεία και στελεχωμένα κέντρα υγείας, ώστε να νιώθουν ασφάλεια οι ξένοι που τυχόν αναζητούν υπηρεσίες υγείας. Επιπλέον τα δρομολόγια για τα νησιά (πέραν του κόστους), δεν είναι επαρκή σε συχνότητα με αποτέλεσμα να είναι δύσκολη η επικοινωνία.

Επίσης αρνητικό ρόλο έπαιξαν οι μεγάλες καταστροφικές πυρκαγιές οι οποίες προκάλεσαν ανεπανόρθωτες ζημιές σε μεσοπρόθεσμο αλλά και σε ορίζοντα δεκαετιών σε μεγάλα τμήματα της Πελοποννήσου, της Εύβοιας και σε άλλες περιοχές.

Οι ζημιές αυτές κατέστρεψαν το περιβάλλον, κατοικίες και μέρη με καλές προοπτικές τουριστικής ανάπτυξης και δημιουργίας δεύτερης κατοικίας, γεγονός που θα επιβραδύνει την ανάπτυξη αυτών των περιοχών

Επίσης δεν έχουμε ακόμη το κατάλληλο νομικό πλαίσιο, χωροταξικό σχέδιο και κτηματολόγιο, ενώ δεν διαθέτουμε ξεκάθαρους τίτλους και ικανοποιητικό δίκτυο πωλήσεων σε μεγάλες αγορές του εξωτερικού.

Σύμφωνα με την έρευνα για την τόνωση του αγοραστικού ενδιαφέροντος από έλληνες και ξένους επενδυτές απαιτείται:

-δημιουργία πλαισίου άμεσης συνεργασίας ΥΠΕΧΩΔΕ και Υπ. Τουρισμού
-one stop shop διαδικασίες για μεγάλα έργα
-βελτίωση και ανάπτυξη υποδομών
-ισορροπία στην προστασία του περιβάλλοντος και στην ανάπτυξη
-ποιοτικές εξοχικές κατοικίες και διαχείριση
-προβολή και σημεία πώλησης στις μεγάλες αγορέςτου εξωτερικού
-απλοποίηση γραφειοκρατικών διαδικασιών

Ελένη Μπότα

Sonae Sierra: Επεκτείνεται σε Ιταλία και Ισπανία

Η Sonae Sierra, διεθνής εταιρεία που ειδικεύεται στην ανάπτυξη εμπορικών και ψυχαγωγικών κέντρων, παρέδωσε πρόσφατα, σε μια συμβολική κίνηση, τα κλειδιά στους καταστηματάρχες του "Gli Orsi", καθώς και στους νέους καταστηματάρχες που μίσθωσαν χώρους της επέκτασης του εμπορικού και ψυχαγωγικού κέντρου "Plaza Μayor".

Το νέο εμπορικό κέντρο "Gli Orsi" βρίσκεται στη Μπιέλα της Ιταλίας και προγραμματίζεται να ανοίξει τις πύλες του για το κοινό στις 30 Οκτωβρίου. Αποτελεί μια επένδυση της Sonae Sierra ύψους άνω των €103 εκατομμυρίων. Με Μικτή Εκμισθώσιμη Επιφάνεια (GLA) 41.100 τ.μ., είναι το μεγαλύτερο εμπορικό και ψυχαγωγικό κέντρο στην περιοχή, ενώ θα ενισχύσει σημαντικά την εμπορική κίνηση της πόλης. "Η Ιταλία αποτελεί για τη Sonae Sierra αγορά κλειδί και πιστεύουμε ακράδαντα ότι παρουσιάζει ενδιαφέρουσα δυναμική ανάπτυξης" - δήλωσε ο Alvaro Portela, Διευθύνων Σύμβουλος της Sonae Sierra.

Το "Gli Orsi" θα φιλοξενήσει 119 καταστήματα, καθώς και 19 εστιατόρια και μπαρ, παρέχοντας εργασία σε περισσότερα από 850 άτομα, ενώ θα παρέχει δωρεάν στάθμευση για περισσότερα από 3.000 αυτοκίνητα. Επίσης, το έργο περιλαμβάνει, ως τμήμα των έργων αποζημίωσης, την κατασκευή γηπέδου μπάσκετ 5.000 θέσεων. "Το "Gli Orsi" θα προσφέρει μια νέα εμπορική και ψυχαγωγική εμπειρία στη εμπορική προσφορά της πόλης της Μπιέλα", δήλωσε ο Pietro Malaspina, Διευθύνων Σύμβουλος της Sierra Developments στην Ιταλία.

Η επέκταση του εμπορικού και ψυχαγωγικού κέντρου "Plaza Mayor", επένδυση ύψους €58 εκατομμυρίων, θα εγκαινιαστεί στις 30 Σεπτεμβρίου. Η συγκεκριμένη κατασκευή προσθέτει 18.800 τ.μ. στην ήδη υπάρχουσα Μικτή Εκμισθώσιμη Επιφάνεια (GLA), καθώς και 1.130 θέσεις στάθμευσης, ενώ παράλληλα δημιουργεί 850 νέες θέσεις εργασίας. Ο Jose Mena, Υπεύθυνος Ανάπτυξης της Sonae Sierra στην Ιβηρική, δήλωσε ότι "στις 30 Σεπτεμβρίου, μετά τα εγκαίνια επέκτασης του Plaza Mayor, οι κάτοικοι της Μάλαγα και των γύρω περιοχών θα έχουν στη διάθεσή τους ένα από τα πιο μοντέρνα και ολοκληρωμένα εμπορικά κέντρα στην Ανδαλουσία, με τεράστια εμπορική και ψυχαγωγική προσφορά".


Συνολικά, μετά την επέκταση, το εμπορικό και ψυχαγωγικό κέντρο Plaza Mayor θα έχει Μικτή Εκμισθώσιμη Επιφάνεια 53.100 τ.μ., 153 καταστήματα, 3.480 θέσεις στάθμευσης, 20 αίθουσες κινηματογράφου, 35 εστιατόρια, 1 αίθουσα bowling με 20 διαδρόμους, 1 Mercadona σούπερ μάρκετ, 1 κέντρο αυτοκινήτου , 1 βενζινάδικο, 1 μουσικό σχολείο και 1 γυμναστήριο.

Η Sonae Sierra, δίνοντας βαρύτητα στην περιβαλλοντική προστασία, έχει καθιερώσει συγκεκριμένη πολιτική για την Εταιρική Υπευθυνότητα, ενώ εφαρμόζει Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης (EMS) με σκοπό την εξοικονόμηση ενέργειας, τη μείωση κατανάλωσης νερού και τη διαχείριση αποβλήτων. Έτσι και για την κατασκευή του "Gli Orsi" και την επέκταση του "Plaza Mayor", η Sonae Sierra υιοθέτησε τις βέλτιστες περιβαλλοντικές πρακτικές κατά τη διάρκεια του σταδίου κατασκευής, με αποτέλεσμα τα δύο έργα να αποτελούν "πράσινα εμπορικά κέντρα".

Τετάρτη 9 Ιουλίου 2008

Pasal: Προς πώληση το εμπορικό στην Πειραιώς

Πριν ακόμα ολοκληρωθεί το νέο εμπορικό κέντρο της Pasal στην οδό Πειραιώς 180, η διοίκηση της εταιρείας διαπραγματεύεται, σύμφωνα με πληροφορίες, την πώληση του σε funds και εταιρείες επενδύσεων με ένα τίμημα που θα κυμαίνεται περί τα 70-80 εκατ. ευρώ.

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ενδιαφέρον έχουν εκδηλώσει τρεις αγοραστές, εκ των οποίων ο ένας είναι εισηγμένη εταιρεία η οποία δραστηριοποιείται στον χώρο των επαγγελματικών ακινήτων.

Συγκεκριμένα, σε μια περίοδο κατά την οποία η Pasal ετοιμάζεται για τα εγκαίνια του εμπορικού κέντρου τον ερχόμενο Νοέμβριο, σε μια έκταση 58.000 τ.μ., εκ των οποίων η στεγασμένη επιφάνεια θα είναι 23.000 τ.μ.

Ηδη η Pasal έχει προχωρήσει σε υπογραφή συμφωνιών για τη μίσθωση χώρων που αντιστοιχούν στο 60% της συνολικής έκτασης. Σύμφωνα με τα στοιχεία, στο εμπορικό κέντρο θα στεγαστούν τουλάχιστον 80 καταστήματα, αλλά και χώροι εστίασης.

Εφόσον οι διαπραγματεύσεις ευοδωθούν με έναν από τους τρεις ενδιαφερόμενους, τότε η Pasal θα έχει τη δυνατότητα εξόφλησης του συνόλου του δανεισμού της εταιρείας (82 εκατ. ευρώ), ενώ θα έχει τη δυνατότητα νέων επενδύσεων σε ακίνητα.

Μέχρι σήμερα, η εταιρεία από 23 εκατ. ευρώ της αύξησης κεφαλαίου έχει προχωρήσει σε επενδύσεις ύψους 7,5 εκατ. ευρώ, ενώ πρόσφατα απέκτησε το 37,8% της Πειραιώς ακινήτων. Για το α΄ τρίμηνο της φετινής χρήσης η Pasal παρουσίασε κέρδη 2,2 εκατ. ευρώ, έναντι 2,1 εκατ. ευρώ.

του Δημήτρη Παφίλα

Αμπού Ντάμπι: Εξαγορά του κτηρίου της Chrysler

Ένα πραγματικό σύμβολο της Ν. Υόρκης, ο πύργος της Chrysler (Chrysler Building) «πέρασε», πλέον, σε αραβικά χέρια, καθώς το Abu Dhabi Investment Council (ADIC) απέκτησε το 75%.

Σύμφωνα με πληροφορίες του πρακτορείου BBC, το ADIC κατέβαλε το ποσό των 800 εκατ. δολαρίων, προκειμένου να αποκτήσει το 75% του κτηρίου, μερίδιο το οποίο βρίσκονταν στην κατοχή της Prudential Financial.

Ο θάνατος του εμποράκου στην Αθήνα

«Πεθαίνουν» τα μικρά καταστήματα στην Αθήνα, καθώς η πίεση από τα μεγάλα εμπορικά κέντρα αυξάνεται. Τα μικρά μαγαζιά δεν μπορούν να αντέξουν τον ανταγωνισμό και κλείνουν το ένα μετά το άλλο.

Οι παραδοσιακές αγορές της πόλης συρρικνώνονται και όλο και περισσότεροι καταναλωτές συγκεντρώνονται στα νέα εμπορικά κέντρα, που «αφυδατώνουν» την αγορά.

Έτσι, οι 10 μεγαλύτερες εμπορικές αλυσίδες ελέγχουν το 85% του λιανικού εμπορίου τροφίμων, 15 μεγάλες επιχειρήσεις ελέγχουν το 40% στον τομέα της ένδυσης και υπόδησης, στα ηλεκτρονικά είδη, 6 επιχειρήσεις ελέγχουν το 78% των πωλήσεων, ενώ γενικά 4 όμιλοι ελέγχουν το 60% του συνόλου των λιανικών πωλήσεων.

Το εμπορικό κέντρο Mall στη Νερατζιώτισσα Αττικής και το ΙΚΕΑ έκαναν περίπου τον ίδιο τζίρο - της τάξεως των 540 εκατομμυρίων ευρώ - με αυτόν της τσιμεντοβιομηχανίας «Τιτάν», η οποία έχει παρουσία σε δεκάδες χώρες του εξωτερικού, επισημαίνει η Stat Bank σε έρευνά της για τα μεγάλα εμπορικά και ψυχαγωγικά κέντρα.

«Σύμφωνα με εκτιμήσεις εκπροσώπων της αγοράς, ως το 2010 η συνολική εκμισθωμένη επιφάνεια στα συγκεκριμένα κέντρα θα ανέλθει σε 1 εκατομμύριο τετραγωνικά μέτρα! Τα μισά από αυτά θα δομηθούν φέτος και του χρόνου.

Εγχώριες και διεθνείς κατασκευαστικές εταιρείες, επιχειρήσεις real estate, developers, μεγάλες αλυσίδες σουπερ-μάρκετ, τράπεζες, εταιρείες θεάματος αναζητούν τους πολύτιμους χώρους που θα επιτρέψουν το κτίσιμο των τεράστιων νέων "ναών της κατανάλωσης". Και αυτοί δε βολεύονται σε λίγα τετραγωνικά: τα μεσαία εμπορικά και ψυχαγωγικά κέντρα ξεκινούν από 15 χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα, ενώ τα μεγαλύτερα αρχίζουν από τα 35 χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα. Αυτά για αρχή, διότι αυτή τη στιγμή σχεδιάζεται το μεγαλύτερο εμπορικό και ψυχαγωγικό πάρκο της χώρας σε έκταση 318 χιλιάδων τετραγωνικών μέτρων γης στην Κάντζα της Παλλήνης.

Οι σχεδιασμοί των πρωταγωνιστών των συγκεκριμένων επιχειρηματικών κινήσεων βασίζονται σε ένα στοιχείο: η Ελλάδα κατέχει την 20ή θέση - μεταξύ 25 χωρών - σε ό,τι αφορά στη λειτουργία των εμπορικών κέντρων. Κι αυτό διότι, ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος σε επιφάνειες εμπορικών κέντρων ανά 1.000 κατοίκους είναι 200, ο αντίστοιχος ελληνικός δείκτης είναι μόλις 55.

Η υλοποίηση των παραπάνω επενδυτικών σχεδίων και η συγκέντρωση δυνάμεων θα έχει σίγουρα επιπτώσεις στο επίπεδο των τιμών των προϊόντων. Το βέβαιο, επίσης, είναι ότι θα επηρεάσει και την κατανομή της εμπορικής δραστηριότητας.

Μιχάλης Παπανίδης

Τρίτη 8 Ιουλίου 2008

Βωβός: Groupama και Wind ενδιαφέρονται για Ελφίνκο;

Σε προχωρημένες επαφές με διεθνείς ομίλους που επιθυμούν να μισθώσουν χώρους στο ακίνητο Ελφίνκο επί της λεωφόρου Συγγρού βρίσκεται η διοίκηση της Βωβός και ενδεχομένως μέσα στο άμεσο χρονικό διάστημα να υπάρχουν και εξελίξεις.

Οι ενδιαφερόμενοι όμιλοι είναι αρκετοί, μεταξύ των οποίων, σύμφωνα με πληροφορίες της αγοράς, ο πολυεθνικός ασφαλιστικός κολοσσός της Groupama, γνωστός από την εξαγορά της Φοίνιξ από την Εμπορική, αλλά και διεθνής τηλεπικοινωνιακός όμιλος, με τις φήμες να κάνουν λόγο για την Wind. Βέβαια, προς το παρόν δεν έχουν τελειώσει οι επαφές, ενώ υπάρχουν και άλλοι υποψήφιοι μνηστήρες.

Πάντως, δεδομένου ότι οι χώρος παραδίδεται πλήρως κατά τον προσεχή Σεπτέμβριο, μάλλον οι όποιες επαφές και συζητήσεις θα ολοκληρωθούν σύντομα. Θυμίζουμε ότι αναφερόμαστε στην υπογραφή συμφωνίας για τη μίσθωση του υπόλοιπου 50% των χώρων του κτιρίου γραφείων - καταστημάτων που αναγείρει στο ακίνητο Ελφίνκο επί της λεωφόρου Συγγρού, εκ του οποίο θα μισθωθούν κάπου στα 4.000 - 5.000 τ.μ. περίπου.

Τέλος, στον όμιλο είναι ως γνωστόν εν αναμονή της λήψης των τελικών αδειών για το project στο Βοτανικό, κάτι που αναμένεται, σύμφωνα με τους ανθρώπους του ομίλου, να ολοκληρωθεί στο προσεχές διάστημα. Υπενθυμίζεται πως με βάση την τελευταία αποτίμηση της αξίας των επενδυτικών ακινήτων της εταιρίας που έγινε στα τέλη του 2007, αυτή ανέρχεται στο ποσό του 1,23 δισ. ευρώ έναντι 1,19 δις. ευρώ πριν από ένα χρόνο, εμφανίζεται δηλαδή αυξημένη κατά 3%, ενώ η διοίκηση του ομίλου εκτιμά ότι φέτος η καθαρή αξία ανά μετοχή της Βωβός θα ανέρθει στα επίπεδα των 23 - 23,5 ευρώ περίπου.

Γιώργος Παπακωνσταντίνου

Ανακατατάξεις στον όμιλο Βιοχάλκο

Ευρύτερες ανακατατάξεις βρίσκονται σε εξέλιξη στον όμιλο Βιοχάλκο το τελευταίο χρονικό διάστημα, από τις οποίες τα στελέχη του εκτιμούν ότι θα βελτιώσουν σημαντικά τα περιθώρια κέρδους τους, ενώ παράλληλα θα αξιοποιήσουν καλύτερα τα «όπλα» που διαθέτουν στο οπλοστάσιό τους.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι δύο άξονες στους οποίους θα στηριχθεί η νέα αυτή πολιτική είναι η πλήρης ανάπτυξης της εταιρΕίας η οποία θα διαχειρίζεται την ακίνητη περιουσία της ομίλου, ενώ παράλληλα περαιτέρω αξία θα της προσδώσει και η συμφωνία με την αμερικάνικη Nucor.

Παράλληλα οι ίδιες πληροφορίες, από πηγές που είναι σε θέση να γνωρίζουν πολύ καλά τα της Βιοχάλκο, επιμένουν πως επίκειται μία ακόμη μεγάλη συμφωνία, που ίσως ανακοινωθεί μέσα στο καλοκαίρι, για την οποία όμως δεν αφήνουν να διαρρεύσει κάτι συγκεκριμένο.

Μεγάλη βαρύτητα στην καλύτερη αξιοποίηση των ακινήτων της θα δώσει η Βιοχάλκο, προσπαθώντας να επιτύχει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Στο πλαίσιο αυτό εξετάζεται, και είναι πολύ πιθανό, να συσταθεί εταιρΕία real estate.

Η αξία των ακινήτων που διαθέτει αυτή τη στιγμή η Βιοχάλκο ξεπερνά σε αξία τα 500 εκατ. ευρώ και οι επικεφαλής της επιχείρησης πιστεύουν ακράδαντα πως η καλύτερη αξιοποίησή τους, μπορεί να φέρει στην Βιοχάλκο σημαντικές υπεραξίες.

Το πρώτο και μεγαλύτερο ακίνητο της εταιρείας βρίσκεται στην Λ. Κηφισού και ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη εργασίες για τη δημιουργία ενός εμπορικού κέντρου το οποίο θα έχει συνολική στεγασμένη και αξιοποιήσιμη επιφάνεια 48.000 τ.μ. Από αυτά τα 25.000 τ.μ. έχουν μισθωθεί στον όμιλο Φουρλή όπου και ήδη λειτουργεί το δεύτερο ΙΚΕΑ.

Τα υπόλοιπα θα μισθωθούν σε άλλες εμπορικές επιχειρήσεις, οι οποίες θέλουν να δηλώσουν παρών στο νέο εμπορικό κέντρο που θα δημιουργηθεί, και θα είναι το πρώτο μεγάλο στην περιοχή της Δυτικής Αττικής.

Το δεύτερο μεγάλο project που θα προωθηθεί από την Βιοχάλκο είναι η δημιουργία συγκροτήματος γραφείων στο Χαλάνδρι σε οικόπεδα που διαθέτει η εταιρεία και είναι όμορα στα σημερινά γραφεία της ΣΙΔΕΝΟΡ. Δεν αποκλείεται πάντως μέρος των γραφείων να χρησιμοποιηθεί για τις ανάγκες των εταιρειών του ομίλου και ειδικά της ΣΙΔΕΝΟΡ.

Παράλληλα, μεθοδεύεται η κατασκευή συγκροτήματος γραφείων και καταστημάτων σε ακίνητο της εταιρίας επί της Λ. Κηφισίας, που θα διαθέτει χώρους 13.000 τ.μ. Παράλληλα, στον ίδιο χώρο θα περιλαμβάνονται 4.000 τ.μ. για εμπορικά καταστήματα και χώρος στεγασμένος για πάρκινγκ με 550 θέσεις. Ο χώρος των γραφείων πάντως μπορεί να χρησιμοποιηθεί από εταιρεία που έχει 800 – 1000 άτομα προσωπικό.

Να σημειωθεί ότι η Βιοχάλκο έχει στην ιδιοκτησία της και το χώρο που βρίσκεται σήμερα το ξενοδοχείο Imperial που ανήκει στον όμιλο Δασκαλαντωνάκη.

Επίσης, η Βιοχάλκο διαθέτει σειρά άλλων ακινήτων στην ευρύτερη περιοχή της Αττικής, για τα οποία αναζητούνται οι καλύτερες δυνατές λύσεις προς αξιοποίησή τους.

Του Θανάση Παπαδή

Πέμπτη 3 Ιουλίου 2008

Πειραιώς Ακινήτων: Προς ΑΜΚ με νέα στρατηγική

Την «επόμενη μέρα» της Πειραιώς Ακινήτων σχεδιάζουν οι δύο μεγαλύτεροι μέτοχοί της, που είναι ο Όμιλος Πειραιώς και η Pasal Development, που πρόσφατα εξαγόρασε το ποσοστό που κατείχε στην εισηγμένη η Sciens.

Ο Όμιλος Πειραιώς είχε δηλώσει ήδη και πριν από την παραπάνω εξαγορά ότι σχεδίαζε αλλαγή στρατηγικής για τη θυγατρική της Πειραιώς Ακινήτων. Η ένταξη στο μετοχικό σχήμα της Pasal Development, μιας εταιρίας που δραστηριοποιείται στον ευρύτερο χώρο των ακινήτων, έχει ήδη επιταχύνει τις διαδικασίες για αλλαγή στρατηγικής και εκμετάλλευσης των δυνατών συνεργιών που θα μπορούσαν να προκύψουν.

Μάλιστα, λέγεται ότι η όλη διαδικασία πολύ πιθανόν να ολοκληρωθεί μέσα στο καλοκαίρι και στόχος είναι να δημιουργηθεί μια ΑΕΕΑΠ ευρωπαϊκών προδιαγραφών σε ότι αφορά τις οργανωτικές δομές και με ένα νέο business plan. Για το σκοπό αυτό άλλωστε έχει ζητηθεί και η συμβολή γνωστού πολυεθνικού συμβούλου.

Η μέχρι τώρα πορεία της Πειραιώς Ακινήτων ήταν σαφώς συντηρητική, βασισμένη κυρίως σε παλαιές ενοικιάσεις ακινήτων, χωρίς σημαντικές αποκτήσεις νέων ακινήτων.

Λόγω και του ήδη μικρού μεγέθους της, κοινή λογική αποτελεί το ότι οποιαδήποτε αλλαγή στρατηγικής δεν μπορεί παρά να περνάει μέσα από τη διαδικασία της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου της Πειραιώς Ακινήτων, με καταβολή μετρητών.
Στόχος της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου δεν είναι όμως μόνο η αύξηση του μεγέθους, αλλά και η δημιουργία νέων προοπτικών.

Για το σκοπό αυτό, σύμφωνα με πληροφορίες, θα εξεταστεί το ενδεχόμενο συμμετοχής και τρίτων στην αύξηση κεφαλαίου και ήδη φαίνεται να έχουν γίνει κάποιες αρχικές επαφές. Στόχος επίσης είναι να μπορούν να προσλκυσθούν κεφάλαια από το εξωτερικό.

του Στέφανου Κοτζαμάνη

Τετάρτη 2 Ιουλίου 2008

Το διεθνές οικονομικό κλίμα "τρομάζει" την αγορά γραφείων

Σημαντικά δείγματα αναστροφής των τάσεων που κυριαρχούσαν στην ευρωπαϊκή αγορά γραφείων παρουσιάζει πρόσφατη έρευνα της εταιρείας ΔΑΝΟΣ|ATISREAL, στον απόηχο των ανησυχιών για την επιδείνωση του διεθνούς οικονομικού κλίματος και της πιστωτικής κρίσης.

Τα διεθνή προβλήματα έχουν αρχίσει να ρίχνουν την σκιά τους και στην ευρωπαϊκή αγορά γραφείων, όπως δείχνουν στοιχεία για την πορεία της εν λόγω αγοράς κατά το πρώτο τρίμηνο του 2008. Ο σχετικός δείκτης των ετησίων προσόδων (μισθώματα) μπορεί να εξακολουθεί να παρουσιάζει αυξητικές τάσεις σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, ωστόσο στην πλειονότητα των κυρίων ευρωπαϊκών πόλεων με ανεπτυγμένη οικονομία οι τάσεις είναι πλέον σταθεροποιητικές. Ως αντισταθμιστικές ενέργειες, κίνητρα έχουν αρχίσει να κάνουν την εμφάνισή τους στις αγορές αυτές με στόχο την προσέλκυση μισθωτών.

Όπως αναφέρεται στην έρευνα, «η μεγαλύτερη πτώση παρατηρείται στο Λονδίνο, ως αποτέλεσμα της κατακόρυφης πτώσης της οικονομικής δραστηριότητας στην εν λόγω αγορά. Η αβεβαιότητα επεκτείνεται και σε άλλες αγορές γραφείων στην Κεντρική και Δυτική Ευρώπη αφού τα περισσότερα σχέδια επέκτασης των επιχειρήσεων έχουν αναβληθεί. Εκτός από το Λονδίνο, πόλεις όπως η Φρανκφούρτη, η Μαδρίτη και το Παρίσι παρουσίασαν δραματική μείωση της αγοραστικής κυκλοφορίας κατά 10%. Η αντίστοιχη μείωση ζήτησης οδήγησε τον δείκτη κενών ακινήτων σε άνοδο με αποτέλεσμα την αναβολή ή και τη ματαίωση αναπτύξεων κτιρίων γραφείων αν δεν βρεθεί ο κατάλληλος τελικός χρήστης».

Όπως επισημαίνει ο κ. Λευτέρης Σικαλίδης, επικεφαλής του Τμήματος Επαγγελματικών Ακινήτων της ΔΑΝΟΣ|ATISREAL, «οι ευρωπαϊκές αγορές ακίνητης περιουσίας δεν είναι πλέον ομοιογενείς αφού παρουσιάζονται διαφορετικές τάσεις σε αναπτυγμένες και λιγότερο αναπτυγμένες αγορές. Η κυριότερη διαφορά οφείλεται στην αξιολόγηση μιας πόλης ως κέντρο οικονομικής δραστηριότητας. Είναι φανερό ότι οι πόλεις αυτές πλήττονται σε μεγαλύτερη έκταση και ένταση. Αποκτά λοιπόν ιδιαίτερη σημασία ο διαχωρισμός ανάμεσα σε ήδη ανεπτυγμένες αγορές και αγορές που παρουσιάζουν συνεχόμενες ανοδικές προβλέψεις οικονομικών μεγεθών όπως είναι η Ελλάδα, η Ρουμανία, οι Βόρειες Χώρες, και το υπόλοιπο της Κεντρικής και της Ανατολικής Ευρώπης».

Του Κωνσταντίνου Λάμπρου

Εμπόδιο για την ανάπτυξη των logistics το υψηλό κόστος γης

Σημαντικότατο εμπόδιο για την ανάπτυξη της αγοράς logistics στη χώρα μας αποτελεί το πολύ υψηλό κόστος γης, το οποίο ουσιαστικά καθιστά «απαγορευτική» την επένδυση στον τομέα της ανάπτυξης βιομηχανικών και αποθηκευτικών χώρων.

Παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα χρειάζεται σαφώς μεγάλο αριθμό προηγμένων και σύγχρονων εγκαταστάσεων logistics και η ζήτηση είναι πολύ μεγάλη, εντούτοις η απόδοση που μπορεί να αποκομίσει ένας επενδυτής που θα ρίξει χρήματα για την ανάπτυξη τέτοιων υποδομών και την εν συνεχεία εκμετάλλευσή τους περιορίζεται σημαντικά από το αυξημένο ρίσκο που προκύπτει εξαιτίας των υψηλών τιμών πώλησης της γης στις περιοχές όπου επικεντρώνεται το ενδιαφέρον.

Όπως επισημαίνει ο κ. Λευτέρης Σικαλίδης, επικεφαλής του τμήματος επαγγελματικών ακινήτων της ΔΑΝΟΣ – ATISREAL, «υφίσταται δυστυχώς ένα σημαντικό «κενό» ανάμεσα στην προσφορά και τη ζήτηση στον χώρο των logistics. Από την μία πλευρά η ελληνική αγορά είναι σχετικά παρθένα παρά τη σημαντική ανάπτυξη του τομέα τα τελευταία χρόνια και υπάρχει έντονη ζήτηση για ποιοτικούς αποθηκευτικούς και βιομηχανικούς χώρους. Από την άλλη πλευρά, όμως, το σχεδόν απαγορευτικό ύψος των τιμών πώλησης της γης δεν αφήνει περιθώρια για την υλοποίηση νέων αναπτύξεων με στόχο την εμπορική εκμετάλλευση. Αυτό έχει ως συνέπεια οι αναπτύξεις που γίνονται να αφορούν επενδύσεις μεγάλων ομίλων που θα χρησιμοποιήσουν οι ίδιοι τους αποθηκευτικούς χώρους που θα αναπτύξουν, ενώ ακόμα και οι εξειδικευμένες εταιρείες του χώρου που παρέχουν σε τρίτους υπηρεσίες logistics αποφεύγουν νέες αναπτύξεις εξαιτίας της πολύ ακριβής γης.»

Αυτή τη στιγμή, το μηνιαίο μίσθωμα ανά τετραγωνικό μέτρο στις ακριβότερες αγορές logistics της χώρας (κυρίως Αθήνα και Θεσσαλονίκη) μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 7 ευρώ/τ.μ., ωστόσο στις περισσότερες περιπτώσεις οι τιμές κυμαίνονται μεταξύ 4,5 και 6,5 ευρώ/τ.μ. Η ανάπτυξη της αγοράς τα τελευταία χρόνια έχει περιορίσει τις μικτές αποδόσεις των logistics στα επίπεδα μεταξύ 7,5 και 8,5%, ποσοστά πάντως που είναι σαφώς υψηλότερα από αυτά που προσφέρουν οι αγορές γραφείων και εμπορικών χώρων.

Η χώρα μας θεωρείται από τους αναλυτές ότι δεν έχει ακόμα καταφέρει να εκμεταλλευτεί τις τεράστιες ευκαιρίες που επιφέρουν στην αγορά των διαμετακομιστικών κέντρων, οι δημογραφικές αλλαγές που συντελούνται στην Ευρώπη και η επέκταση των επιχειρήσεων προς τα ανατολικά, που αλλάζουν άρδην τα δεδομένα στις μεταφορές, την βιομηχανία και τα logistics.

Σε αυτές ακριβώς τις «νέες» αγορές εστιάζεται και ο μεγαλύτερος όγκος των καινούριων αναπτύξεων logistics, οι οποίες έχουν αυξήσει σημαντικά την προσφορά επενδυτικού προϊόντος. Κατά συνέπεια, η αυξημένη ζήτηση βρίσκει ανταπόκριση. Στις αγορές της Νοτιοανατολικής Ευρώπης καταγράφεται πιο έντονο το φαινόμενο και της πτώσης των αποδόσεων των βιομηχανικών ακινήτων που ήταν μέχρι πρόσφατα σχεδόν παντού διψήφιες και σαφώς μεγαλύτερες από αυτές των άλλων κατηγοριών ακινήτων.

Καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη της συγκεκριμένης αγοράς ακινήτων παίζει η συνεχής «παγκοσμιοποίηση» της επιχειρηματικότητας. Οι αλυσίδες λιανεμπορίου –μεγαλύτεροι πελάτες χώρων και υπηρεσιών logistics – επεκτείνονται σε νέες αγορές παγκοσμίως με ταχύτατους ρυθμούς.

Οι μεγάλες επενδυτικές ευκαιρίες εντοπίζονται:

1. Κοντά σε λιμάνια με αυξάνουσα σημασία.

2. Σε περιοχές της Δυτικής Ευρώπης, όπου συντελείται ριζική βελτίωση των υποδομών.

3. Σε υφιστάμενα βιομηχανικά κέντρα, όπου εκτιμάται ότι θα αυξηθούν τα έσοδα από μισθώματα.

4. Σε υφιστάμενα βιομηχανικά κέντρα, όπου αναμένεται να προκύψουν σημαντικές υπεραξίες στο μέλλον.

5. Σε αναπτύξεις σε περιοχές της Ανατολικής Ευρώπης, όπου συντελούνται μεγάλα έργα υποδομής.

Τα τελευταία χρόνια καταγράφεται αύξηση του επενδυτικού ενδιαφέροντος για την αγορά των αποθηκευτικών χώρων και στη χώρα μας, ωστόσο ακόμα υπάρχει έλλειψη σύγχρονων υποδομών, εξαιτίας όπως προαναφέρθηκε και του υψηλού κόστους γης για την υλοποίηση νέων αναπτύξεων. Οι περισσότερες εταιρείες αναζητούν σύγχρονες αποθηκευτικές εγκαταστάσεις υψηλών προδιαγραφών, με εύκολη πρόσβαση και επιφάνεια άνω των 3.000 τ.μ.

Οι περιοχές υψηλής ζήτησης είναι στην Αθήνα το Θριάσιο Πεδίο, τα Οινόφυτα, τα Σπάτα και γενικά τα Μεσόγεια και στη Θεσσαλονίκη οι περιοχές της Σίνδου και του Καλοχωρίου.