Πέμπτη 18 Σεπτεμβρίου 2008

"Φέρνει" τα Debenhams στην Ελλάδα η Fashionlink

Συμφωνία για την εξασφάλιση χώρων έκτασης περίπου 6.000 τ.μ. σε υπό ανέγερση εμπορικό κέντρο στη Λάρισα έχει υπογράψει η Fashionlink S.A. (Greece), μέλος του ομίλου Σακιόλα, για τη δημιουργία και λειτουργία πολυκαταστήματος Debenhams και καταστημάτων NEXT, Peacocks και Oviesse.

Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση της μητρικής Ermes Department Stores Plc. στο ΧΑΚ, το εμπορικό κέντρο αναμένεται να λειτουργήσει το Σεπτέμβριο του 2009, ενώ η εταιρεία που ήδη λειτουργεί στην Ελλάδα 9 καταστήματα (6 Adams, 2 Peacocks και 1 Oviesse) βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις για την εξασφάλιση και άλλων κατάλληλων χώρων για λειτουργία πολυκαταστημάτων και καταστημάτων στην ελληνική αγορά.

ΟΤΕ: Ξενοδοχείο το Μέγαρο της Κηφισίας;

Πριν ακόμη στεγνώσει το μελάνι της υπογραφής της συμφωνίας για την ανάληψη της διοίκησης του ΟΤΕ από την Deutsche Tekecom, είναι εμφανής η αλλαγή στρατηγικής και οι νέες προτεραιότητες που έχουν θέσει στον όμιλο.
Πέρα από την εσπευσμένη πώληση της θυγατρικής της Cosmote στα Σκόπια, για λόγους που έχουν να κάνουν με τη συγκέντρωση της αγοράς από την Ε.Ε. (η Deutsche Tekecom έχει συμφέροντα στην άλλη εταιρεία κινητής τηλεφωνίας που δραστηριοποιείται στα Σκόπια ), ίσως σημαντικότερη εξέλιξη είναι η δραστηριοποίηση του Οργανισμού και μάλιστα αυτόνομα στο real estate.

Τα σχέδια για το κτίριο στην Κηφισίας

Ιδιαίτερη μνεία και ξεχωριστός σχεδιασμός ενδεχομένως να υπάρξει για το κεντρικό κτίριο του ΟΤΕ στην Κηφισίας, το οποίο περιβάλλει και ένα από τα μεγαλύτερα ενιαία οικόπεδα που υπάρχουν μέσα στο λεκανοπέδιο της Αττικής. Οι σκέψεις που υπάρχουν για το συγκεκριμένο κτίριο είναι πολλές, αφού εδώ και καιρό δεν εξυπηρετεί τις ανάγκες του Οργανισμού και λόγω της παλαιότητας της κατασκευής του είναι δραματικά ενεργοβόρο. Η πλέον επικρατέστερη λύση θεωρείται η κατεδάφισή του και η ανέγερση στη θέση του ενός μεγάλου πολυτελούς ξενοδοχείου και ενός μικτού συγκροτήματος γραφείων και καταστημάτων. Οι κρυμμένες υπεραξίες από την αξιοποίηση του συγκεκριμένου ακινήτου αλλά και από δεκάδες άλλα, τα οποία είναι διάσπαρτα στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας, όπως εκτιμούν αναλυτές μπορούν να αποφέρουν στον ΟΤΕ μια σταθερή ετήσια πηγή εσόδων που με συντηρητικούς υπολογισμούς θα ξεπερνά τα 50 εκατ. ευρώ ετησίως.
Βέβαια, για να έρθουν τα έσοδα αυτά ο Οργανισμός θα πρέπει να δαπανήσει σε βάθος χρόνου πάνω από 100 εκατομμύρια ευρώ, για να κάνει τα ακίνητα που διαθέτει εμπορικά εκμεταλλεύσιμα.

Οι ταμειακές ροές

Οι Γερμανοί πήραν την απόφαση αυτή μετά το γεγονός ότι για τα επόμενα χρόνια ο Οργανισμός θα έχει σημαντικές ταμειακές ροές, αφού για το άμεσο μέλλον δεν προβλέπονται από τον όμιλο να γίνουν μεγάλης κλίμακας επενδύσεις τόσο για την αγορά πάγιου εξοπλισμού όσο και για την επέκτασή του σε ξένες αγορές. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους ο όμιλος είχε 765 εκατομμύρια ευρώ θετικές ταμειακές ροές από τις λειτουργικές του δραστηριότητες.
Αυτό σημαίνει ότι τα επόμενα εξάμηνα ο Οργανισμός θα παράγει μετρητά τα οποία, αφού δεν τα επενδύει, είτε θα πρέπει να τα δίνει στους μετόχους του μέσω αυξημένου μερίσματος, κάτι που με τα πρόσφατα φορολογικά μέτρα δεν θα είναι και το πλέον συμφέρον, είτε θα πρέπει να κάνει σημαντικές επιστροφές κεφαλαίου με την επαναγορά και ακύρωση ιδίων μετοχών.

Έγινε η αρχή…

Ήδη πάντως, το πρώτο δείγμα γραφής δόθηκε μόλις προ ημερών, όταν εν μέσω της διεθνούς κρίσης ο ΟΤΕ επέλεξε την J&P Αβαξ για την ανέγερση κτιριακού συγκροτήματος σε δικό της οικόπεδο, συνολικής έκτασης 8.369 τ.μ. στην περιοχή Tαραμπούρα Πατρών.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η διοίκηση του ΟΤΕ προσανατολίζεται στη μίσθωση των κτιρίων που θα κατασκευάσει έτσι ώστε να έχει σταθερά και επαναλαμβανόμενα έσοδα. Το μοντέλο θα ακολουθηθεί με μικρές παραλλαγές και στα υπόλοιπα ακίνητα, που θα ενταχθούν κάτω από την ομπρέλα της νέας εταιρείας διαχείρισης ακινήτων που δημιουργεί Οργανισμός. Ο σχεδιασμός λέει ότι άμεσα θα αναπτυχθούν τα οικόπεδα που έχει ο Οργανισμός κοντά ή μέσα στα μεγάλα πολεοδομικά συγκροτήματα της χώρας και εν συνεχεία τα κτίρια στα περισσότερα από τα οποία σήμερα στεγάζονται υπηρεσίες του Οργανισμού, οι οποίες είτε θα καταργηθούν είτε θα συστεγαστούν με άλλες.

Η ΑΕΕΑΠ και η περιουσία

Θυμίζουμε επίσης, ότι προ τριμήνου περίπου η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς είχε εγκρίνει την είσοδο στο Χρηματιστήριο της νέας εταιρείας ακινήτων του ΟΤΕ με την επωνυμία ΟΤΕ PROPERTIES ΑΕ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ Α.Ε. ΣΕ ΑΚΙΝΗΤΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ. Μια κίνηση που όπως εκτιμούν στην αγορά, αφενός έγινε με τις "ευλογίες" των Γερμανών της Deutsche Telecom που γνωρίζουν για τις κρυμμένες υπεραξίες της περιουσίας του οργανισμού στο real estate, αφετέρου αναμένεται να προσφέρει έσοδα και κέρδη στους ισολογισμούς του ΟΤΕ. Αναφερόμαστε σε μια περιουσία η εμπορική αξία της οποία ίσως και να ανέρχεται στα 2 δις ευρώ περίπου.

Τετάρτη 17 Σεπτεμβρίου 2008

Νέες επενδύσεις στις εμπορικές αναπτύξεις κόντρα στην κρίση

Μπορεί η οικονομική κρίση και οι επιπτώσεις της στο μέσο Έλληνα αλλά και στην επιχειρηματικότητα στη χώρα μας να αποτελεί το πλέον καυτό θέμα της επικαιρότητας, ωστόσο αυτό δε φαίνεται να βάζει φρένο στο διαρκώς εντεινόμενο ανταγωνισμό στο χώρο των μεγάλων αναπτύξεων του κλάδου του λιανεμπορίου.

Κόντρα στην κρίση, αλλά και στην ύφεση της ίδιας της κτηματαγοράς, ειδικά στην αγορά κατοικίας, το λεγόμενο retail real estate (αναπτύξεις εμπορικής χρήσης) καλά κρατεί. Μάλιστα, η επενδυτική δραστηριότητα στο retail αποτελεί επί της ουσίας οδηγό για την εγχώρια αγορά ακινήτων, σε μία εποχή κρίσης για την αγορά κατοικίας, υποτονικότητας για την αγορά γραφείων και περιορισμένων συναλλαγών στην αναπτυσσόμενη αγορά των logistics.

Όπως αναφέρεται σε μελέτη της εταιρείας Δανός – AtisReal, σε όλους τους τομείς του λιανεμπορίου βρίσκεται σε εξέλιξη μία διαδικασία εξαιρετικά επιθετικής ανάπτυξης δικτύων πώλησης, ενώ ταυτόχρονα ετοιμάζονται πολλές νέες μεγάλες εμπορικές αναπτύξεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα επιθετικής επέκτασης αποτελεί π.χ. αυτό που πέτυχε ο όμιλος Forthnet με την ανάπτυξη δικτύου 60 καταστημάτων σε διάστημα μόλις έξι μηνών.

Επιθετικά κινείται και ο κλάδος των super market, όπου συγκεντρώνεται πάνω από το 50% της συνολικής αγοράς του retail, με την ανάπτυξη καταστημάτων τύπου shop & go να κερδίζει πλέον έδαφος στα σχέδια που υλοποιούν πολλές αλυσίδες, όπως οι ΑΒ Βασιλόπουλος, Σκλαβενίτης, Βερόπουλος και Carrefour (Μαρινόπουλος 5΄). Στον ίδιο κλάδο, η γερμανική αλυσίδα Aldi σχεδιάζει τη λειτουργία 40 καταστημάτων έως το τέλος του έτους, με αρχή από τη Βόρεια Ελλάδα, ενώ σχέδια επέκτασης προωθεί και η Makro Cash & Carry.

Ανάλογες κινήσεις καταγράφονται στην επέκταση δικτύων και στο χώρο των τηλεπικοινωνιών, όπου για παράδειγμα η Wind επεκτείνεται δυναμικά, προκειμένου να ανταγωνιστεί τα δίκτυα της Cosmote και της Vodafone.

Ο όμιλος Info Quest έχει ανακοινώσει την πρόθεσή του να ανοίξει 20 – 30 καταστήματα ‘U’ έως το τέλος του έτους, λειτουργώντας ήδη από το 2006 έως σήμερα 44 καταστήματα, ενώ περίπου 100 καταστήματα έχει ανακοινώσει ότι επιθυμεί να διαθέτει μέχρι το τέλος του χρόνου η Microland.

Έντονος ανταγωνισμός επικρατεί και στο χώρο των καλλυντικών, όπου ο όμιλος Χόντου με ποσοστό αγοράς άνω του 60% διαθέτει πλέον 72 καταστήματα, έναντι 70 καταστημάτων του ομίλου Sephora (Carrefour group), ο οποίος λειτουργεί 20 σημεία πώλησης με την επωνυμία Sephora και ακόμη 50 Beauty Shop. Επίσης, η Gallerie de Beauté διαθέτει πλέον 35 καταστήματα, ενώ ο όμιλος Douglas αναμένεται να κάνει την επίσημη παρουσία του με μεγάλα καταστήματα (flag ship stores) σε Αθήνα, Χαλάνδρι, Πειραιά και Λάρισα.

Στον κλάδο των ηλεκτρικών – ηλεκτρονικών ειδών συνεχίζεται η δυναμική επέκταση του ομίλου Media Market (στα επτά καταστήματα που ήδη λειτουργούν θα προστεθεί η επέκταση του καταστήματος της Λ. Κηφισίας και νέο κατάστημα στη Λ. Συγγρού), η Ηλεκτρονική Αθηνών διαθέτει πλέον 27 καταστήματα, το δίκτυο Expert 115 με νέα σημεία πώλησης να ακολουθούν (π.χ. έξι νέα στην Αθήνα), ενώ ο όμιλος Dixons, πέρα των 86 σημείων πώλησης Κωτσόβολος που διαθέτει, λειτουργεί ήδη και τα τέσσερα πρώτα καταστήματα Electroworld στην Ελλάδα.

Στον κλάδο των καταστημάτων Do It Yourself, σχέδια επέκτασης έχουν δρομολογήσει όλοι οι "παίκτες" (Praktiker, IKEA κ.ά.), ενώ έντονος ανταγωνισμός επικρατεί και στον κλάδο των καταστημάτων παιχνιδιών.

Φυσικά από το ράλι επέκτασης του δικτύου πώλησης δε θα μπορούσε να απουσιάζει ο χώρος της μόδας με συνεχή αύξηση των σημείων πώλησης από πολλές εταιρείες. Για παράδειγμα, η Toi & Moi επεκτείνεται πολύ επιθετικά με 26 καταστήματα πλέον, ο όμιλος H&M έχει κάνει επιτυχημένη είσοδο με τρία καταστήματα στην αγορά της Αθήνας, ενώ διαθέτει παρουσία και στη Θεσσαλονίκη, ο όμιλος Φωκά άνοιξε δύο νέα πολυκαταστήματα σε Κρήτη και Κέρκυρα, αυξάνοντας το δίκτυό του σε 29 σε όλη τη χώρα, ο όμιλος Sprider σχεδιάζει την αύξηση των καταστημάτων του σε 85, ο όμιλος Βάρδα ετοιμάζεται να λανσάρει το brand Tie Rack, ενώ κι άλλα μεγάλα ονόματα από το χώρο της ένδυσης και της υπόδησης ετοιμάζονται να μπουν στην ελληνική αγορά.

Ένταση του ανταγωνισμού αναμένεται και στο χώρο των μεγάλων εμπορικών κέντρων, όπου μετά την επιτυχία του The Mall Athens αναμένεται σύντομα το Golden Hall στη Λ. Κηφισίας, επίσης από τη Lamda Development, το εμπορικό κέντρο του Ομίλου Θεοδωρίδη στην Πειραιώς 180, το Capitol (όμιλος Χαραγκιώνη) και σειρά εμπορικών κέντρων στη δυτική Αθήνα (Βιοχάλκο, Βωβός κ.ά).

Επέκταση παρατηρείται και στην αγορά της περιοχής του αεροδρομίου, όπου εκτός εμπορικού πάρκου του Διεθνούς Αερολιμένα αναμένονται οι εξελίξεις με το designers outlet εμπορικό κέντρο που σχεδιάζει στη Γυαλού η McArthur Glen.

Έντονη επενδυτική δραστηριότητα παρατηρείται και στην αγορά της Θεσσαλονίκης, με αναπτύξεις από τον όμιλο Notos Galleries (Στοά Χιρς), τον όμιλο Χαραγκιώνη στην οδό Τσιμισκή κ,ά., ενώ ζήτηση υπάρχει και από μεγάλα ονόματα του λιανεμπορίου (Fnac, H&M, Jo Malone, TOD’S, DOLCE & GABBANΑ κ.ά) για καταστήματα στο κέντρο της πόλης.

Παράλληλα, ο ανταγωνισμός Praktiker – Leroy Merlin σύντομα θα υφίσταται και στην αγορά της συμπρωτεύουσας, όπου βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης το πρώτο κατάστημα της γαλλικής αλυσίδας.

Οι κινήσεις που καταγράφονται στα δύο μεγαλύτερα αστικά κέντρα της χώρας, αλλά και σε πολλές πόλεις της περιφέρειας, εντείνουν την τάση μείωσης του ποσοστού αγοράς που ελέγχουν οι μικρομεσαίες εμπορικές επιχειρήσεις προς όφελος των μεγάλων εμπορικών κέντρων και των εκτεταμένων δικτύων σημείων πώλησης των μεγάλων αλυσίδων λιανεμπορίου, στο σύνολο σχεδόν των κλάδων. Η εξέλιξη αυτή οδηγεί σε ακόμα μεγαλύτερο προβληματισμό τον εμπορικό κόσμο της χώρας, με δεδομένο ότι χάνεται μερίδιο από μία αγορά που ούτως ή άλλως φαίνεται να συρρικνώνεται, λόγω των οικονομικών δυσχερειών.
Του Κωνσταντίνου Λάμπρου

Εθνική: Με δύο νέες θυγατρικές ξεκινά η αναδιάρθρωση του τομέα ακινήτων

Περισσότερο λειτουργικό και αποδοτικό θα επιδιώξει να καταστήσει τον τομέα ακινήτων της Εθνικής Τράπεζας η νέα γενική διεύθυνση ακίνητης περιουσίας, η οποία αυτή την περίοδο βρίσκεται σε «πυρετό» προετοιμασιών προκειμένου να διαμορφώσει το σχήμα εκείνο που θα εξασφαλίσει τους στόχους που έχουν τεθεί.

Ήδη η διεύθυνση ακίνητης περιουσίας του μεγαλύτερου χρηματοπιστωτικού ιδρύματος της χώρας υπό τον κ. Αριστοτέλη Καρυτινό (σ.σ. ανέλαβε καθήκοντα στις αρχές Ιουλίου) εξετάζει όλες τις εναλλακτικές προτάσεις για την οργανωτική και δομική αναδιάρθρωση του τομέα ακινήτων, ενός τομέα που μέχρι σήμερα βρίσκονταν ουσιαστικά σε... ύπνωση.

Από τις πρώτες κινήσεις που θα γίνουν στο πλαίσιο αυτό, όπως αναφέρουν σχετικές πληροφορίες, θα είναι η σύσταση δύο νέων θυγατρικών εταιρειών: Μιας εταιρείας επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία (ΑΕΕΑΠ) που περιλαμβανόταν εξ αρχής στους βασικούς στόχους της νέας διεύθυνσης (για τη σύσταση της χρησιμοποιούνται ως σύμβουλοι οι διαθνέις οίκοι Citigroup και Morgan Stanley), αλλά και μιας εταιρείας παροχής υπηρεσιών διαχείρισης ακινήτων που θα εξυπηρετεί κατά κύριο λόγο την Εθνική Τράπεζα.

Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί πως η εγγραφείσα αξία της ακίνητης περιουσίας που διαθέτει ο όμιλος της Εθνικής Τράπεζας αγγίζει τα 900 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, η εμπορική αξία αυτού του χαρτοφυλακίου υπολογίζεται πως ξεπερνά τα 2 δισ. ευρώ.

Με συνεργάτη η ΑΕΕΑΠ;
Από τον πραγματικά μεγάλο αριθμό ακινήτων της Εθνικής Τράπεζας, το προσεχές διάστημα θα επιλεγούν τα ακίνητα εκείνα που θα ενταχθούν στην υπό σύσταση ΑΕΕΑΠ, αποτελώντας το αρχικό της χαρτοφυλάκιο. Η διαδικασία αυτή αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του τρέχοντος έτους, έτσι ώστε η αίτηση για την ίδρυση και λειτουργία της νέας ΑΕΕΑΠ να κατατεθεί στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς το ταχύτερο δυνατόν (ακόμη και μέσα στο 2008, αν αυτό είναι εφικτό).

Παράλληλα με την επιλογή ακινήτων, η διεύθυνση ακίνητης περιουσίας εξετάζει αν το χρηματοπιστωτικό ίδρυμα θα συστήσει από μόνο του τη νέα ΑΕΕΑΠ ή αν αυτό θα το κάνει σε συνεργασία με κάποιο άλλο φορέα (ΔΕΚΟ, ασφαλιστικό ταμείο, κατασκευαστικό όμιλο κ.α).

Σε κάθε περίπτωση, βασικός στόχος της Εθνικής Τράπεζας είναι να δημιουργήσει μια επενδυτική εταιρεία ακίνητων με χαρτοφυλάκιο και μετοχική σύνθεση που θα την καθιστούν ελκυστική για τοποθέτηση τόσο από εγχώριους και διεθνείς θεσμικούς επενδυτές, όσο και από ιδιώτες.

Του Φάνη Γαβρινιώτη

Μάχη γιγάντων στο real estate

Ενώ η κτηματαγορά βουλιάζει και τα ακίνητα βρίσκονται στη δίνη μιας από τις μεγαλύτερες κρίσης, το επιχειρηματικό real estate ανθεί, προχωρεί σε νέες επενδύσεις και επεκτείνεται ραγδαία.
Τράπεζες, εφοπλιστικά κεφάλαια και μεγάλες εταιρίες διαχείρισης ακινήτων τοποθετούν τεράστια κεφάλαια στην ανέγερση πολυόροφων κτιρίων καταστημάτων, γραφειακών χώρων και κατοικιών ποντάροντας σε υψηλά έσοδα και υψηλές υπεραξίες.
Οχημα για αυτές τις επενδύσεις αποτελούν οι εταιρίες διαχείρισης ακινήτων (ΑΕΕΑΠ) που έχουν εισβάλει ορμητικά τα τελευταία χρόνια στην επιχειρηματική σκηνή, έχουν στην κατοχή τους σημαντικό χαρτοφυλάκιο εμπορικών ακινήτων και έχουν επεκτείνει τις δραστηριότητές τους στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων.
Μεγάλα ονόματα των τραπεζών και των επιχειρήσεων όπως οι Σπ. Λάτσης, Β. Βαρδινογιάννης, Αν. Βγενόπουλος (MIG), Τ. Αράπογλου (Εθνική), Μ. Σάλλας (Πειραιώς), καθώς και αρκετοί επώνυμοι εφοπλιστές αναπτύσσουν δραστηριότητες «συλλέγοντας» ακίνητα και μετατρέπουν το χώρο σε επενδυτικό ελντοράδο. Η κρίση στην εγχώριο αγορά και οι (ακόμη) χαμηλές τιμές στα Βαλκάνια διαμορφώνουν τις προϋποθέσεις για επικερδείς τοποθετήσεις.
Στις τρείς ΑΕΕΑΠ που είναι σήμερα εισηγμένες στο Χρηματιστήριο δηλαδή τις Eurobank Properties, Πειραιώς ΑΕΕΑΠ και Pasal Developent, αναμένεται σύντομα να προστεθούν και άλλες φέρνοντας στο προσκήνιο του χρηματιστηριακού ενδιαφέροντος το χώρο του real estate. Πρωταγωνιστικός αναμένεται να είναι ο ρόλος της Εθνικής τράπεζας που έχει δρομολογήσει την σύσταση ΑΕΕΑΠ που θα είναι η μεγαλύτερη στην Ελλάδα με χαρτοφυλάκιο ακινήτων αξίας 1,3 δις ευρώ. Καθ οδόν προς το ΧΑ βρίσκεται και η MIG Estate, θυγατρική του ομώνυμου ομίλου καθώς και ο ΟΤΕ με τη θυγατρική του Properties ΑΕΕΠ ενώ ακολουθούν οι ΔΕΚΟ (ΔΕΗ, ΟΣΕ κλπ) καθώς και η … Εκκλησία που διαθέτει οικήματα και τεράστιες εκτάσεις προς αξιοποίηση.
Όλα αυτά βέβαια με την προϋπόθεση ότι θα εξομαλυνθεί το χρηματιστηριακό κλίμα και θα ανοίξει πάλι ο δρόμος για νέες εισαγωγές και άντληση επενδυτικών κεφαλαίων. Οι περισσότερες από αυτές τις εταιρίες έχουν πλέον επεκταθεί εκτός συνόρων και διαθέτουν μεγάλες επενδύσεις σε ακίνητα σε διάφορες χώρες των Βαλκανίων. Αλλά και στην εσωτερική αγορά ο ανταγωνισμός τους για την απόκτηση ακινήτων – φιλέτων αναμένεται να είναι οξύς και να συμβάλει στην αναθέρμανση της κτηματαγοράς. Αρκεί να εξοπλιστούν με κεφάλαια που θα προέλθουν από τις μητρικές εταιρίες τους ή και από την άντληση κεφαλαίων από τη χρηματιστηριακή αγορά.

Τετάρτη 10 Σεπτεμβρίου 2008

Το "παζλ" της ελληνικής αγοράς εξοχικής κατοικίας

Μεγάλο ενδιαφέρον από Έλληνες και ξένους αγοραστές, σημαντικά φυσικά πλεονεκτήματα αλλά και θεσμικά μειονεκτήματα και ελλείψεις σε υποδομές συνθέτουν το παζλ της αγοράς της εξοχικής κατοικίας στην Ελλάδα. Όπως επισημαίνει σε σχετική ανάλυση, ο ορκωτός εκτιμητής και πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Εκτιμητικής, κ. Χαράλαμπος Χαραλαμπόπουλος, "την τελευταία περίοδο υπάρχει σημαντικό ενδιαφέρον Ελλήνων και ξένων για την αγορά εξοχικής κατοικίας, το οποίο χρόνο με το χρόνο γίνεται και πιο μεγάλο. Το ενδιαφέρον αυτό σηματοδοτεί τη δραστηριοποίηση κατασκευαστών, τραπεζών και άλλων παραγόντων της αγοράς, προκειμένου να καλύψουν αυτήν την ανάγκη".

Οι εγχώριοι αγοραστές

Εδώ και μερικά χρόνια, λόγω των καλύτερων οικονομικών συνθηκών και της αύξησης του εισοδήματος της ελληνικής οικογένειας (παρά τις τρέχουσες δυσκολίες) ζητούνται με αυξανόμενο ρυθμό ποιοτικότερες κατασκευές, συνήθως σε περιοχές με απόσταση οδήγησης έως και δύο ώρες από τα μεγάλα αστικά κέντρα. Πλέον η εξοχική κατοικία συγκεντρώνει πολλαπλό ενδιαφέρον από εγχώριους αγοραστές, διότι μπορεί να είναι:
- Κοντά στην πόλη, που συνδυάζει τη μόνιμη και την εξοχική κατοικία
- Σε συγκρότημα οργανωμένης δόμησης
- Μια μονοκατοικία – επένδυση με χρήση και εξοχικής κατοικίας
- Σε νησί ή βουνό
- Στον τόπο καταγωγής

Οι ξένοι ενδιαφερόμενοι

Σε ό,τι αφορά τα χαρακτηριστικά της ζήτησης από ξένους επίδοξους αγοραστές, σύμφωνα με τον κ. Χαραλαμπόπουλο, αυτά περιλαμβάνουν:
- Κατοικία στο μέρος που θέλουν, στη σωστή ποιότητα και τιμή
- Νόμιμες κατασκευές χωρίς "ιδιαιτερότητες"
- Ποιοτικές υποδομές (ύδρευση, αποχέτευση, δρόμους, δρομολόγια κλπ)
- Ύπαρξη κεντρικής διαχείρισης και ασφάλειας
- Εύκολες διατυπώσεις για την αγορά
- Ύπαρξη κάποιου μικρού κήπου για "φροντίδα και ενασχόληση"
- Αξιόπιστους πωλητές
- Όχι μεγάλη πυκνότητα δόμησης

Η ζήτηση προέρχεται κυρίως από Βορειοευρωπαίους (συνταξιούχους και μη), αλλά τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο από Ρώσους αγοραστές. Μέχρι σήμερα ξένοι έχουν αγοράσει εξοχική κατοικία σε πολλές περιοχές της χώρας, όπως στην Κρήτη, στα Δωδεκάνησα, στα νησιά του Ιονίου, στο Πήλιο, στη Μονεμβασιά και τη Μάνη, στη Χαλκιδική κλπ.

Όμως, το μερίδιο συμμετοχής της χώρας μας στις πωλήσεις αυτές διεθνώς παραμένει πάρα πολύ μικρό και δυσανάλογο των φυσικών χαρακτηριστικών της πατρίδας μας. Η Ελλάδα συνεχίζει να έχει χαμηλή θέση στις προτιμήσεις, αλλά και έλλειψη μεγάλων τουριστικών αναπτύξεων. Ωστόσο, η θεσμοθέτηση χωροταξικού σχεδιασμού και η επίλυση σημαντικών πολεοδομικών εμποδίων μπορούν να αναστρέψουν την κατάσταση και να αναδείξουν την πραγματική διάσταση των φυσικών πλεονεκτημάτων της χώρας μας (ήλιος και ήπιο γενικά κλίμα, θάλασσα με το καθαρό γαλάζιο χρώμα της και πολλές ακτές με γαλάζιες σημαίες, δεκάδες πανέμορφα και μοναδικά νησιά, ωραία μέρη σε ημιορεινές και ορεινές περιοχές, πλήθος ιστορικών σημείων – προορισμών, τόπους με θρησκευτική σημασία, ιαματικές πηγές, αλλά και ένα μεγάλο αριθμό προορισμών που ακόμη δεν έχουν αναπτυχθεί.).

Όπως επισημαίνει ο κ. Χαραλαμπόπουλος, για να μετουσιωθεί το αγοραστικό ενδιαφέρον σε πραγματικές συναλλαγές και ουσιαστική ανάπτυξη της αγοράς εξοχικής κατοικίας, θα πρέπει, καταρχήν, να βελτιωθούν οι υποδομές (αεροδρόμια, λιμάνια, εθνικό οδικό δίκτυο, δίκτυα αποχέτευσης, βιολογικοί καθαρισμοί κλπ.), κινήσεις που έχουν ήδη δρομολογηθεί. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να βελτιωθεί ριζικά η ποιότητα των υπηρεσιών υγείας, κάτι στο οποίο οι ξένοι αγοραστές και ειδικά οι συνταξιούχοι δίνουν πολύ μεγάλη σημασία.

Επίσης, η προωθούμενη θεσμοθέτηση ολοκληρωμένου χωροταξικού σχεδιασμού και κτηματολογίου, σε συνδυασμό με τη σχεδιαζόμενη αναμόρφωση της πολεοδομικής νομοθεσίας, θα δράσουν καταλυτικά στην επίλυση σημαντικών και χρόνιων προβλημάτων που εμποδίζουν την ορθολογική ανάπτυξη της αγοράς της εξοχικής κατοικίας.

Τέλος, θα πρέπει να αυξηθεί σημαντικά η προβολή της χώρας στο εξωτερικό, μέσω, π.χ. της συμμετοχής σε μεγάλες διεθνείς εκθέσεις παραθεριστικής κατοικίας, αλλά και σε επίπεδο επιχειρήσεων, να οργανωθούν επαγγελματικά δίκτυα πωλήσεων στο εξωτερικό.

ΑΕΕΑΠ: "Στροφή" σε επενδύσεις εκτός Ελλάδος

Στις γειτονικές βαλκανικές χώρες και στην Ανατολική Ευρώπη φαίνεται να στρέφεται το επενδυτικό ενδιαφέρον των ΑΕΕΑΠ (Εταιρείες Επενδύσεων σε Ακίνητη Περιουσία) με στόχο την επίτευξη υψηλότερων αποδόσεων που θα λειτουργήσει ως «μαξιλάρι» στην ασθμαίνουσα εγχώρια αγορά ακινήτων.

Έντονη επενδυτική δραστηριότητα εκτός Ελλάδας επιδεικνύει η Eurobank Properties. Τον περασμένο Μάρτιο απέκτησε έναντι 5,5 εκατ. ευρώ εμπορικό ακίνητο στο Κίεβο το οποίο πρόκειται να μισθωθεί στην Universal Bank, θυγατρική της EFG Eurobank. Αντίστοιχα, στη Σερβία αγόρασε μέσω της θυγατρικής Reco Real Property A.D. ακίνητο 653 τ.μ. στην πόλη Nis έναντι 2,06 εκατ. ευρώ, το οποίο έχει ήδη μισθωθεί σε γνωστή εταιρεία εμπορίας ενδυμάτων για διάστημα 10 ετών.

Μεγαλύτερου ύψους είναι οι επενδύσεις της εισηγμένης στη Ρουμανία. Προ διμήνου εξαγοράστηκε έναντι 4,1 εκατ. ευρώ η Retail Development S.A. που είχε στην κατοχή της ακίνητο στο Ιάσιο το οποίο νοικιάζεται από την S.C. Praktiker με το μισθωτήριο να λήγει το 2022, ενώ στις αρχές του μήνα ανακοινώθηκε ακόμη μια εξαγορά. Καταβάλλοντας 20,35 εκατ. ευρώ η εισηγμένη απέκτησε την "Seferco Development S.Α", ιδιοκτήτρια ενός νεόκτιστου κτηρίου γραφείων 22.704 τ.μ. στην περιοχή Pipera του Βουκουρεστίου το οποίο θα στεγάσει εταιρείες του ομίλου Eurobank EFG (Bancpost S.A. κ.α.).

Στο Βουκουρέστι η Eurobank Properties είναι επίσης ιδιοκτήτρια του κτιρίου γραφείων Eliade Tower, δίπλα στη λίμνη Floreaska στη βόρεια πλευρά του Βουκουρεστίου. Το κτίριο συνολικής εκμισθώσιμης επιφάνειας 9.704 τ.μ.. που αποκτήθηκε προ ενός έτους έναντι 26,2 εκατ. ευρώ είναι πλήρως μισθωμένο σε διεθνείς και ρουμανικές εταιρείες. Ο κύκλος εργασιών της Eurobank Properties στο πρώτο εξάμηνο της χρονιάς αυξήθηκε κατά 32% κυρίως από νέα συμβόλαια μισθωμάτων σε Ρουμανία και Σερβία.

Αν και προς το παρόν το χαρτοφυλάκιο της Πειραιώς ΑΕΕΑΠ περιορίζεται μόνο στην ελληνική αγορά, η είσοδος της Pasal Development στο μετοχικό της κεφάλαιο (στις αρχές Ιουνίου απέκτησε το 37% των μετοχών της ΑΕΕΑΠ) εκτιμάται από παράγοντες της αγοράς ότι θα διευρύνει την επενδυτική της πολιτική με εκτός Ελλάδος δραστηριότητες. Η αξία του χαρτοφυλακίου ακινήτων της ΑΕΕΑΠ (εστιάζεται κυρίως σε τραπεζικά καταστήματα-γραφεία και πρατήρια καυσίμων) στο τέλος του πρώτου εξαμήνου ανήλθε στα 94 εκατ. ευρώ, στόχος όμως είναι να αυξηθεί μέσω νέων επενδύσεων που θα χρηματοδοτηθούν από νέα κεφάλαια που θα εισρεύσουν στην εταιρεία.

Στην οικονομική έκθεση της ΑΕΕΑΠ που συνοδεύει τα οικονομικά αποτελέσματα εξαμήνου, αναφέρεται πως θα επιδιωχθεί η τοποθέτηση των διαθέσιμων κεφαλαίων της σε επενδύσεις που δίνουν αποδόσεις μεγαλύτερες από το μέσο όρο της αγοράς, ενώ σε ό,τι αφορά την πώληση ακινήτων θα πραγματοποιείται μόνον εάν μεγιστοποιείται η ωφέλεια και τα διαθέσιμα κεφάλαια μπορούν να τοποθετηθούν σε ακίνητα με μεγαλύτερες και ασφαλέστερες αποδόσεις.

Στην απόκτηση σημαντικού αριθμού ακινήτων σε Ελλάδα και στο εξωτερικό προσανατολίζεται και η MIG Real Estate ΑΕΕΑΠ που βρίσκεται σε διαδικασία εισαγωγής των μετοχών της στο Χ.Α. Σήμερα το χαρτοφυλάκιο της θυγατρικής του ομίλου Marfin αποτελείται από ακίνητα, κυρίως επαγγελματικής χρήσης, τα περισσότερα από τα οποία βρίσκονται στην Αττική. Επιδίωξη της διοίκησης της επιχείρησης είναι η MIG Real Estate ΑΕΕΑΠ να εξελιχθεί σε ένα από τους βασικούς φορείς επενδύσεων σ ε ακίνητη περιουσία στην Ελλάδα και στον ευρύτερο Βαλκανικό χώρο. Η MIG Real Estate αναμένευται να αποτελέσει την τρίτη ΑΕΕΑΠ που εισάγεται στην Χ.Α. μετά την Eurobank Properties και την Πειραιώς ΑΕΕΑΠ.

Σημειώνεται πως ο όμιλος της MIG διαθέτει ήδη παρουσία στο βαλκανικό real estate έχοντας αποκτήσει τον έλεγχο της μεγαλύτερης αλυσίδας εμπορικών κέντρων της Σερβίας, JSC Robne Kuce Beograd (RKB) που διαθέτει συνολικά 36 εμπορικά κέντρα σε Σερβία και Μαυροβούνιο και αποθηκευτικές εγκαταστάσεις (logistics) στο Βελιγράδι.

Του Νίκου Χρυσικόπουλου

ΕΤΕ: Ολοκληρώθηκε η αγορά του κτηρίου του παλαιού Χρηματιστηρίου Αθηνών

Στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών που αναπτύσσει για την ανάδειξη και διατήρηση των ιστορικών κτηρίων που έχουν σχέση με την οικονομική ζωή της χώρας, απέκτησε η Εθνική Τράπεζα το διατηρητέο κτήριο (παλαιού Χρηματιστηρίου Αθηνών) επί της οδού Πεσματζόγλου 1 στην Αθήνα.

Αυτό αναφέρει η διοίκηση της Τράπεζας σε ανακοίνωσή της, στην οποία υπενθυμίζεται ότι απέκτησε το κτήριο (συνολικού εμβαδού 3.000 τ.μ.) έναντι 13,3 εκατ. ευρώ.

Όπως σημειώνεται, στο κτήριο αυτό, που κτίσθηκε το 1881 και έχει χαρακτηρισθεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, βρίσκεται η αίθουσα που στο παρελθόν λειτούργησε, για κάποιο χρονικό διάστημα, το παλαιό Χρηματιστήριο Αθηνών.

Το εν λόγω ακίνητο, ιδιοκτησίας της Εθνικής Τράπεζας από το 1932, πουλήθηκε στο Χρηματιστήριο Αθηνών το 1977, με δικαίωμα πρώτης προτίμησης της Τράπεζας σε περίπτωση πώλησής του.

Επενδύσεις €60 εκατ. από τον όμιλο Ρέστη στο real estate

Η αγαπημένη επένδυση των εφοπλιστών στη στεριά ήταν και παραμένει ο κλάδος των ακινήτων, ασχέτως αν τα τελευταία χρόνια έχουν επεκτείνει τις δραστηριότητές τους και σε άλλους τομείς της οικονομίας, όπως τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, την πληροφορική, ακόμη το ποδόσφαιρο και το μπάσκετ.

Ο όμιλος Ρέστη, γνωστός από τις τοποθετήσεις του με μειοψηφικά ποσοστά σε ΔΟΛ, Τηλέτυπο, Νίκα, Imperio, FG Europe κ.α. δεν αποτελεί εξαίρεση και μάλιστα προχωρεί ένα βήμα παραπέρα. Επενδύει στο χώρο των εμπορικών κέντρων και της επαγγελματικής στέγης, αφού εκτιμά ότι ακόμη δεν έχει επέλθει κορεσμός στο συγκεκριμένο κλάδο, αντιθέτως διαβλέπει ότι υπάρχουν σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης.

Κέντρο των δραστηριοτήτων του είναι η περιοχή της Γλυφάδας, μια άκρως εμπορική περιοχή με κατοίκους με ισχυρή καταναλωτική δύναμη.

Μέχρι το Σεπτέμβριο θα είναι έτοιμο στην οδό Ζησιμοπούλου εμπορικό κέντρο και κτήριο γραφείων συνολικής έκτασης 3.000 τ. μέτρων. Η επένδυση αγγίζει τα 25 εκατ. ευρώ και ήδη έχουν εξασφαλιστεί τα πρώτα συμβόλαια με τους ενοικιαστές. Η στρατηγική του ομίλου είναι να μισθώνει τους χώρους και να μην προχωρεί σε πώληση, μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής.

Παράλληλα, αυτήν την περίοδο ο όμιλος Ρέστη είναι κοντά στην απόκτηση οικοπέδου σε άλλον γνωστό εμπορικό δρόμο της Γλυφάδας, όπου σύμφωνα με τα αρχικά σχέδια θα αναγερθεί νέο εμπορικό κέντρο (στο ισόγειο θα υπάρχει χώρος για έξι μαγαζιά), ενώ θα κατασκευαστούν και 4 όροφοι γραφείων, συνολικής επιφάνειας άνω των 4.000 τετραγωνικών μέτρων. Η επένδυση θα ξεπεράσει τα 35 εκατ. ευρώ και εκτιμάται ότι θα έχει ολοκληρωθεί την άνοιξη του 2009.

MIG Real Estate: Προς αύξηση μετοχικού κεφαλαίου 300 εκατ. ευρώ

Το ποσό των 300 εκατ. ευρώ θα επιδιώξει να αντλήσει ενόψει της εισαγωγής της στο χρηματιστήριο η εταιρεία MIG Real Estate ΑΕΕΑΠ, πραγματοποιώντας για το σκοπό αυτό διπλή αύξηση μετοχικού κεφαλαίου. H διπλή αύξηση μετοχικού κεφαλαίου θα αφορά καταρχάς το ευρύ επενδυτικό κοινό και τους θεσμικούς επενδυτές (η πρώτη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου), αλλά και τους υφιστάμενους μετόχους της εταιρείας (η δεύτερη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου).

Σημειώνεται πως αυτήν τη στιγμή στο μετοχικό κεφάλαιο της MIG Real Estate ΑΕΕΑΠ συμμετέχουν με 50% ο όμιλος Marfin και με το υπόλοιπο 50% ο κ. Βένος Κάκκαβας. Μέσω της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου με δημόσιες εγγραφές, διαδικασία που αναμένεται να ολοκληρωθεί στα τέλη Σεπτεμβρίου με αρχές Οκτωβρίου, θα διατεθεί στο επενδυτικό κοινό το 25% του μετοχικού κεφαλαίου της επενδυτικής εταιρείας σε ακίνητα.

Το ποσό των 300 εκατ. ευρώ που θα γίνει μέσω της διπλής αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου (το μεγαλύτερο μέρος αυτών των χρημάτων και συγκεκριμένα περί τα 200 εκατ. θα καλυφθούν από τους μεγαλομετόχους της επιχείρησης) θα χρησιμοποιηθεί στο σύνολο του για τη χρηματοδότηση του επενδυτικού προγράμματος της MIG Real Estate ΑΕΕΑΠ που περιλαμβάνει την αγορά σημαντικού αριθμού ακινήτων σε Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Σήμερα, το χαρτοφυλάκιο της θυγατρικής του ομίλου Marfin αποτελείται από 25 ακίνητα επαγγελματικής χρήσης, τα περισσότερα από τα οποία βρίσκονται στην Αττική. Επιδίωξη της διοίκησης της επιχείρησης είναι η MIG Real Estate ΑΕΕΑΠ να εξελιχθεί σε ένα από τους βασικούς φορείς επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία στην Ελλάδα και στον ευρύτερο Βαλκανικό χώρο. Σημειώνεται πως η MIG Real Estate θα είναι η τρίτη κατά σειρά ΑΕΕΑΠ, οι μετοχές της οποίας θα εισαχθούν στο ελληνικό χρηματιστήριο μετά την Eurobank Properties και την Πειραιώς ΑΕΕΑΠ.

Του Φάνη Γαβρινιώτη

Στα σκαριά νέα επένδυση real estate από τον Όμιλο Κοπελούζου

Την απόκτηση ενός νέου ακινήτου, ενισχύοντας με τον τρόπο αυτό το χαρτοφυλάκιο επαγγελματικών χώρων που διαθέτει, προωθεί το τελευταίο διάστημα ο όμιλος Κοπελούζου. Σύμφωνα με πληροφορίες οι επικεφαλής του τμήματος real estate του ομίλου εξετάζουν δύο διαφορετικές περιπτώσεις αγοράς ακινήτου στο λεκανοπέδιο της Αττικής, με την μεν πρώτη να αφορά έτοιμο κτίριο γραφείων, τη δε δεύτερη να έχει να κάνει με οικόπεδο που είναι κατάλληλο για την ανέγερση συγκροτήματος επαγγελματικής χρήσης. Οι διαπραγματεύσεις με τους ιδιοκτήτες των «υποψήφιων» προς αγορά ακινήτων βρίσκονται στο τελικό στάδιο και αναμένεται να ολοκληρωθούν το προσεχές διάστημα. Μάλιστα, εκτιμάται πως εντός του Φθινοπώρου –εφόσον υπάρξει συμφωνία– θα γίνει η μεταβίβαση του ακινήτου που τελικά θα επιλέξει να προσθέσει στο χαρτοφυλάκιό του ο όμιλος Κοπελούζου. Σημειώνεται πως το ύψος της νέας αυτής επένδυσης θα αγγίξει το ποσό των 15 εκατ. ευρώ.

Σήμερα ο όμιλος Κοπελούζου έχει υπό την ιδιοκτησία και διαχείρισή του πέντε ακίνητα γραφείων – καταστημάτων στην Αττική, με το σύνολο σχεδόν των χώρων αυτών (περίπου το 97%) να είναι μισθωμένο σε μεγάλους ξένους και ελληνικούς επιχειρηματικούς οίκους (Societe Generale, Sony Ericsson, ING, Enel, Minoan Group, Δάφνη Επικοινωνίες κ.ά.). Παράλληλα, αναπτύσσει ένα project ανάπτυξης συγκροτήματος 26 εξοχικών κατοικιών στο Πυργάκι της Νάξου, ενώ προωθεί ακόμη δύο ανάλογα έργα (μικρότερης κλίμακας) στο Καστράκι Νάξου (οι εργασίες θα ξεκινήσουν τους επόμενους μήνες) και στη Μύκονο.

Εκτός των συγκροτημάτων παραθεριστικών κατοικιών, ο όμιλος Κοπελούζου ενδιαφέρεται να επενδύσει και στο χώρο της πρώτης κατοικίας στο λεκανοπέδιο, εφόσον πρώτα εξασφαλίσει το κατάλληλο οικόπεδο. Σημειώνεται πως πέρυσι ολοκλήρωσε την κατασκευή και πώληση του οικιστικού συγκροτήματος «Νέα Φιλοθέη» στο Μαρούσι, το οποίο αποτελούνταν από 87 πολυτελή διαμερίσματα.

Χαρτοφυλάκιο αξίας άνω των 150 εκατ. ευρώ

Η αξία του χαρτοφυλακίου ακινήτων που έχει αυτή τη στιγμή στην κατοχή του ο όμιλος Κοπελούζου ξεπερνά τα 150 εκατ. ευρώ, ποσό που αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω τα προσεχή χρόνια με δεδομένη την απόφαση της διοίκησής του για ενίσχυση της θέσης του στο συγκεκριμένο τομέα. Στο πλαίσιο αυτό, μάλιστα, ο όμιλος σχεδιάζει να συστήσει μια νέα θυγατρική εταιρεία που θα έχει ως αποκλειστικό αντικείμενο δραστηριότητας την ανάπτυξη και διαχείριση ακινήτων. Επισημαίνεται πως ο όμιλος Κοπελούζου κάνει σήμερα τις συγκεκριμένες εργασίες μέσω τεσσάρων διαφορετικών θυγατρικών επιχειρήσεων, τις οποίες και ίδρυσε προ δεκαετίας με σκοπό την υλοποίηση projects ενέργειας. Η συγκέντρωση των έργων real estate σε ένα εταιρικό σχήμα (το οποίο δεν αποκλείεται στη συνέχεια να μετεξελιχθεί σε εταιρεία επενδύσεων ακινήτων – ΑΕΕΑΠ) εκτιμάται πως θα συμβάλει στην εντατικοποίηση των δραστηριοτήτων του ομίλου Κοπελούζου στο χώρο της ανάπτυξης ακινήτων, όπου επιδιώκει να καταστεί σταδιακά σημαντικός πόλος.

Του Φάνη Γαβρινιώτη

"Παγωμένο" το real estate του δημοσίου

Εύλογα ερωτήματα προκύπτουν από τη στασιμότητα η οποία παρατηρείται εδώ και αρκετούς μήνας σε όλους τους σημαντικούς διαγωνισμούς που αφορούν την παραχώρηση σε ιδιώτες δημόσιων υποδομών που χαρακτηρίζονται ως «φιλέτα».

Συνολικά η αναξιοποίητη περιουσία του δημοσίου υπολογίζεται στα 40 δισ. ευρώ και εκτιμάται ότι από την μη αξιοποίηση της χάνονται ετησίως έσοδα 2 δισ. ευρώ. Πάντως, η κυβέρνηση επιχειρεί να κινητοποιήσει ιδιωτικά κεφάλαια με δόλωμα τις υποδομές σε σημεία με μεγάλη ανταποδοτικότητα.

Μόνο από τη χρήση της δυνατότητας της πώλησης και επαναμίσθωσης δημοσίων κτιρίων σε εμπορικές περιοχές όλων των πόλεων της χώρας το οικονομικό επιτελείο υπολόγιζε στα τέλη του 2007 (λίγους μήνες μετά την ψήφιση του σχετικού νόμου) έσοδα τα οποία θα έφταναν το 1,5 δισ. ευρώ. Επίσης, η καλύτερη αξιοποίηση των 72.000 ακινήτων που έχει στην κυριότητά της η ΚΕΔ θα απέφερε επιπλέον έσοδα ύψους 150 -170 εκατ. ευρώ.

Σημειώνεται ότι έχει παγώσει και από τις αρχές του χρόνου και το σχέδιο της δημιουργίας από την ΚΕΔ Ανώνυμης περιουσίας Επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία. Το σχέδιο προέβλεπε τη δημιουργία εταιρείας επενδύσεων ακίνητης περιουσίας με αρχικό κεφάλαιο ακινήτων 400 εκατ. ευρώ. Η ΚΕΔ, όμως, μπορούσε να εισφέρει στην εταιρεία αυτή ακίνητα αξίας μόνο 100 εκατ. ευρώ, αφού πολλά από τα ακίνητα που έχει στην κατοχή της στεγάζουν δημόσιες υπηρεσίες.

Ο μεγαλύτερος διαχειριστής δημόσιας περιουσίας είναι η ΚΕΔ Α.Ε. ελέγχει 72.000 ακίνητα και εκτάσεις η αξία των οποίων ξεπερνά τα 30 δισ. ευρώ. Το μεγαλύτερο από τα προβλήματα της Εταιρείας είναι οι καταπατήσεις ακινήτων και εδαφών οι οποίες υπολογίζονται στο 45% του συνόλου της περιουσίας. Χαρακτηριστικά θα μπορούσε να αναφέρει κάποιος ότι από τα 72.000 της Κτηματικής Εταιρείας του Δημοσίου, τα 28.000 είναι καταπατημένα και περίπου 16.000 μη καταγραμμένα.

Ο ΟΣΕ παρουσιάζει επίσης ενδιαφέρον. Κατέχει ακίνητη περιουσία η ονομαστική αξία της οποία ξεπερνάει τα 5 δισ. ευρώ. Εκτός από τα εδάφη, δεξιά και αριστερά του σιδηροδρομικού δικτύου τα οποία με βάση τον ιδρυτικό νόμου του Χαρίλαου Τρικούπη αποτελούν περιουσία του ΟΣΕ, η αξιοποιήσιμη περιουσία αποτιμάται στα 3 δισ. ευρώ. Ταυτόχρονα, η απόδοση ενοικίων σε σύγκριση με την αξία των ακινήτων του οργανισμού, δεν ξεπερνά το 0,35% και κατά συνέπεια τα περιθώρια αξιοποίησης είναι μεγάλα.

Σε έρευνα που έκανε το 2006 η Ειδική γραμματεία ΔΕΚΟ εντόπισε επίσης ότι:

* Ο ΟΑΣΑ έχει ως περιουσία περίπου 600 στρέμματα στην περιοχή των Λιοσίων τα οποία παραμένουν επίσης αναξιοποίητα.

* Η ΔΕΠΟΣ βρέθηκε να κατέχει περίπου 300 στρέμματα σε παραλιακές εκτάσεις τα οποία σήμερα παραμένουν τελείως αναξιοποίητα.

Άλλη μια προσπάθεια που έμεινε στα χαρτιά ήταν η αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας των μεγάλων φορέων ασφάλισης.

Πρώτο το ΙΚΑ, σε πρόσφατη έρευνα που έγινε από το υπουργείο Απασχόλησης, βρέθηκε να έχει πολύ μεγάλη ακίνητη περιουσία η οποία όμως έχει μια πολύ χαμηλή απόδοση ακόμη και έναντι της αντικειμενικής αξίας των ακινήτων του.

Μεγάλη ακίνητη περιουσία εκτιμάται ότι έχει και ο ΟΓΑ, η αξιοποίηση της οποία απέχει πολύ από το να χαρακτηριστεί η ενδεδειγμένη.

Στην φάση των διαγωνισμών παραμένει εδώ και ένα χρόνο η προσπάθεια της Διυπουργικής Επιτροπής Αποκρατικοποιήσεων, για τη διερεύνηση της δυνατότητας και των εναλλακτικών μεθόδων αξιοποίησης των εγκαταστάσεων και επιχειρηματικών μονάδων της ΕΤΑ:

Στις Αρχές Αυγούστου του 2007 η Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα Α.Ε. ξεκίνησε τους διαγωνισμούς για τη διάθεση του Τουριστικού Λιμένα (Μαρίνα) Φαλήρου, του Γκολφ Αφάντου Ρόδου, των Αλυκών Αναβύσσου και των Ξενία Βυτίνας, Λιμένα Θάσου, Σκιάθου και Τσαγκαράδας. Ένα χρόνο μετά οι διαγωνισμοί ακόμη δεν έχουν καταλήξει σε αναδόχους.

Του Στέλιου Κράλογλου

Eurobank Properties: Προσύμφωνο για το 100% βουλγαρικής εταιρείας

Προσύμφωνο για την υπό συγκεκριμένους όρους, εξαγορά του 100% των μετοχών βουλγάρικης εταιρείας εκμετάλλευσης ακίνητης περιουσίας, υπέγραψε η Eurobank Properties AEEAΠ με την Arcon Constructions.

Συγκεκριμένα όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, η βουλγαρική εταιρεία είναι ιδιοκτήτρια ακινήτου επί του οποίου θα ανεγερθεί κτήριο μικτής χρήσης (γραφείων/καταστημάτων), του οποίου η κατασκευή εκτιμάται πως θα ολοκληρωθεί τον Οκτώβριο του 2011. Κατά την ολοκλήρωση, το κτίριο θα έχει μικτή επιφάνεια 31.530 τ.μ., και 370 θέσεις στάθμευσης.

Το ακίνητο βρίσκεται σε κεντρικό σημείο της Σόφιας, επί των οδών Todor Alexandrov Blvd., Sredna Gora Street and Strandza Street, κοντά σε σταθμό μετρό και θα περιλαμβάνει 32 ορόφους γραφείων τάξης Α και ισόγεια καταστήματα.

Το τίμημα για την απόκτηση του 100% των μετοχών της εταιρείας που κατέχει το εν λόγω ακίνητο έχει συμφωνηθεί στο ποσό των 90,8 εκατ. ευρώ για την περίπτωση που δεν θα έχει οφειλές και άλλες υποχρεώσεις προς τρίτους (debt-free)

Η Eurobank Properties ΑΕΕΑΠ θα αποκτήσει την ιδιοκτήτρια εταιρεία με την πιστοποίηση του 75% της κατασκευής, παρακρατώντας το 25% του συμφωνηθέντος τιμήματος έως την ολοκλήρωση όλων των κατασκευαστικών εργασιών και την τελική παραλαβή του Κτιρίου από τον Πωλητή.

Η Arcon Constructions είναι αποκλειστικά υπεύθυνη για την κατασκευή του κτηρίου γραφείων, σύμφωνα με τις συμφωνηθείσες τεχνικές προδιαγραφές, και την παράδοση αυτού το αργότερο μέχρι και τον Οκτώβριο του 2011.
Σημειώνουμε ότι έχει ήδη υπογραφεί προσύμφωνο για την, υπό συγκεκριμένους όρους, εκμίσθωση του 100% του υπό ανέγερση ακινήτου με την Eurobank EFG Bulgaria AD.

H ανακοίνωση καταλήγει υπογραμμίζοντας πως η παραπάνω επένδυση συντάσσεται με την στρατηγική της Εταιρείας για την ανάπτυξη του επενδυτικού της χαρτοφυλακίου, μέσω προσεκτικών και επιλεκτικών επενδύσεων στην αγορά γραφείων, καταστημάτων, αποθηκευτικών και βιομηχανικών χώρων σε γεωγραφικές περιοχές υψηλής εμπορικότητας, εφόσον το επιτρέπουν οι συνθήκες τόσο της κεφαλαιαγοράς όσο και της αγοράς ακινήτων.

Βωβός: Διπλασιάζει τα ετήσια μισθώματα το νέο mall

Προτάσεις για την απόκτηση ποσοστού του νέου εμπορικού κέντρου που θα χτιστεί στην περιοχή του Βοτανικού από την εταιρεία Μπάμπης Βωβός – Διεθνής Τεχνική έχει δεχτεί η διοίκηση της εταιρείας από αρκετούς ξένους επενδυτικούς ομίλους, καθώς και από εταιρείες διαχείρισης ακινήτων. Αυτές, όμως, δεν καρποφόρησαν, καθώς οι επικεφαλής της Μ. Βωβός δεν έχουν ακόμη αποφασίσει για μια τέτοια στρατηγική κίνηση.

Σύμφωνα με ειδικούς, η ζήτηση για τη μίσθωση χώρων στο νέο mall είναι ιδιαίτερα υψηλή, εξαιτίας του μεγέθους και της τοποθεσίας του, καθώς και της έλλειψης μεγάλης εμπορικής επιφάνειας εμπορικών κέντρων στην Ελλάδα.

Η επένδυση για το εμπορικό κέντρο στο Βοτανικό ανέρχεται στα 250 εκατ. ευρώ (μαζί με το κόστος αγοράς της γης), ενώ η συνολική του αξία υπολογίζεται πως θα φθάσει τα 700 εκατ. ευρώ, όταν ολοκληρωθεί.

Πρόκειται για το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο της χώρας και θα αποτελείται από 70 χιλ. τ.μ. μισθώσιμη επιφάνεια και από επιπλέον 81 χιλ. τ.μ., διαιρούμενα σε τρεις υπόγειους ορόφους των 32.160 τ.μ. (επίσης μισθώσιμη επιφάνεια) για 3.000 θέσεις parking, αποθήκες κλπ.
Οι όροι του deal

Η εισηγμένη κατέχει σήμερα έκταση 45.000 τ.μ. Αρχικά στην κατοχή της διέθετε 100 χιλ. τ.μ. που αποκτήθηκαν από της εταιρείες "ΕΤΜΑ" και "Ελλατέξ". Στη συνέχεια παραχώρησε τα 55 χιλ. τ.μ. στο δήμο Αθηναίων, προκειμένου να κατασκευαστεί το νέο γήπεδο της ΠΑΕ Παναθηναϊκός, στα πλαίσια ειδικής συμφωνίας που έχει γίνει, με αποτέλεσμα να διπλασιαστεί ο συντελεστής δόμησης.

Οι εργασίες κατασκευής άρχισαν τον Απρίλιο του 2007, βάσει τμηματικών αδειών και, κατά τη διάρκεια του έτους, ολοκληρώθηκε η κατεδάφιση των υπαρχόντων κτιρίων στο οικόπεδο, καθώς και η εκσκαφή. Η τελική οικοδομική άδεια που της επιτρέπει να ολοκληρώσει τις οικοδομικές της εργασίες ανέγερσης του εμπορικού κέντρου δόθηκε μόλις προ ημερών, στις 29/08/08.

Εν τω μεταξύ, προχθές ξεκίνησαν και οι πρώτες εργασίες για τη δημιουργία του νέου αθλητικού κέντρου του Παναθηναϊκού, που θα κατασκευαστεί δίπλα από το mall της Βωβός.

Σύμφωνα με το σχεδιασμό της Μ. Βωβός, το εμπορικό κέντρο στο Βοτανικό θα ολοκληρωθεί πλήρως το Σεπτέμβριο του 2009, ενώ όπως είχε δηλώσει και ο κ. Άρης Βωβός ο Βοτανικός θα λειτουργεί τα Χριστούγεννα του 2009. το Την περίοδο αυτή πραγματοποιείται η επιλογή των ενοικιαστών και διαμορφώνεται το tenant mix του κέντρου. Σύμφωνα με πληροφορίες, ενδιαφέρον να μισθώσουν χώρους στο υπό κατασκευή εμπορικό έχουν εκδηλώσει γνωστές εμπορικές φίρμες. Οι "ένοικοι" του κέντρου θα έχουν τη δυνατότητα διαμόρφωσης των χώρων τους 3 μήνες νωρίτερα, ώστε να διαμορφώσουν τα καταστήματά τους, όπως αυτοί επιθυμούν και να πραγματοποιήσουν τα εγκαίνια τους.

Εταιρείες συμβούλων του εξωτερικού και εταιρείες από το χώρο του real estate εκτιμούν ότι το mall στο Βοτανικό θα συγκεντρώνει τριάντα χιλιάδες επισκέπτες ημερησίως. Ετησίως, η Μ. Βωβός βάζει στα ταμεία της μισθώματα ύψους 35 εκατ. ευρώ, σύμφωνα όμως με αναλυτές αλλά και εκτιμήσεις της ίδιας της εταιρείας, το ποσό αυτό αναμένεται να διπλασιαστεί, μετά την κατασκευή του νέου εμπορικού κέντρου.

Του Αλέξανδρου Μαυρίδη