Τα πάνω - κάτω στην κτηματαγορά από τα νέα συγκοινωνιακά έργα

Ριζικές ανακατατάξεις στον συγκοινωνιακό χάρτη της Αττικής αλλά και γειτονικών περιοχών επιφέρουν τα δρομολογούμενα έργα τόσο σε ό,τι αφορά τους Νέους Αυτοκινητοδρόμους Αττικής, όσο και τα έργα επέκτασης των δικτύων μέσων μαζικής μεταφοράς (Μετρό, ΗΣΑΠ, Τραμ, Προαστιακός).

Οι ανακατατάξεις αυτές αλλάζουν τα δεδομένα και για την αγορά ακινήτων στην Αττική και τους όμορους νομούς, καθώς σταδιακά μέσα στα επόμενα χρόνια η τύχη πολλών περιοχών κυρίως του ευρύτερου πολεοδομικού συγκροτήματος της πρωτεύουσας θα μεταβληθεί άρδην.

Η προϊστορία δείχνει ότι ο μεγαλύτερος ίσως καταλύτης για την ανάπτυξη μίας αγοράς ακινήτων είναι η βελτίωση ή και η πλήρης αναμόρφωση των συγκοινωνιακών της υποδομών. Η έναρξη λειτουργίας των πρώτων τμημάτων του δικτύου Μετρό και της Αττικής Οδού αποτελούν τον πλέον αδιάψευστο μάρτυρα των αλλαγών που μπορούν να φέρουν στην οικοδομική δραστηριότητα και στις τιμές των ακινήτων μεγάλα συγκοινωνιακά έργα. Η ανάπτυξη άλλοτε εγκαταλελειμμένων, υποβαθμισμένων ή αναξιοποίητων περιοχών του κέντρου της Αθήνας, η σταδιακή μετατόπιση του οικιστικού ιστού της Αθήνας προς την κοιλάδα των Μεσογείων και η παράλληλη μετατροπή πολλών παραλιακών περιοχών της Αττικής από εξοχικούς προορισμούς σε περιοχές κύριας κατοικίας είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα των αλλαγών που επέρχονται όταν δρομολογούνται μεγάλες παρεμβάσεις. Συνήθως, μάλιστα, το ράλι τιμών προηγείται της έναρξης λειτουργίας των έργων και οι όποιες υπεραξίες προεξοφλούνται πριν φανούν στην πράξη τα οφέλη για μία περιοχή.

Βέβαια, η σημερινή κατάσταση στην αγορά ακινήτων είναι διαφορετική από ό,τι ήταν πριν από μία δεκαετία όταν ενόψει και των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 δρομολογήθηκαν τα πρώτα μεγάλα συγκοινωνιακά έργα στην Αττική. Παρ΄ όλα αυτά, θεωρείται μάλλον σίγουρο ότι πολλές περιοχές θα έχουν διαφορετική πορεία όταν σταδιακά η νέα γενιά συγκοινωνιακών υποδομών αρχίσει να γίνεται πράξη. Ενδεχομένως, πάντως, η επέκταση του οικιστικού δυναμικού της ευρύτερης περιοχής της πρωτεύουσας σε νέα σημεία να λειτουργήσει και εξισορροπητικά στον κορεσμό ορισμένων περιοχών, όπου η έλλειψη γης έχει εκτοξεύσει τις τιμές. Αυτό, βέβαια, μπορεί να γίνει μόνο αν οι νέες συγκοινωνιακές υποδομές συνοδευθούν από επιτάχυνση των διαδικασιών εντάξεων νέων περιοχών στο σχέδιο πόλης, καθώς σε διαφορετική περίπτωση δεν αποκλείεται να δούμε να επαναλαμβάνεται το στρεβλό και εν πολλοίς αυθαίρετο μο9ντέλο ανάπτυξης περιοχών.

Πάντως, πρέπει να αξιολογηθεί το γεγονός ότι για πρώτη ίσως φορά ένα μέρος των σχεδιαζόμενων έργων προηγείται της ανάπτυξης μίας τοπικής κτηματαγοράς και αν υλοποιηθεί σωστά μπορεί να αποτελέσει μοντέλο δημιουργίας νέων εστιών οικοδομικής δραστηριότητας. Η παράμετρος αυτή αφορά κυρίως το νέο αυτοκινητόδρομο που θα συνδέει τον κύριο αστικό ιστό της Αθήνας με τα Μεσόγεια και τα νοτιοανατολικά παράλια, δηλαδή για τον άξονα που -αφού μέσω σήραγγας διατρέξει τον Υμηττό από τα δυτικά προς τα ανατολικά- θα κινηθεί τόσο βορειοανατολικά προς τη Ραφήνα όσο και νότια προς τα παράλια της Αττικής καταλήγοντας στην Αγία Μαρίνα μετά τη Βάρκιζα.

Ας δούμε, όμως, αναλυτικά τις σημαντικότερες από τις παρεμβάσεις που έχουν δρομολογηθεί και πρόκειται να υλοποιηθούν σταδιακά την προσεχή πενταετία, προκαλώντας σημαντικές αλλαγές στο τοπίο της κτηματαγοράς στην Αττική.

1. Νέοι Αυτοκινητόδρομοι Αττικής

Πρόκειται για ένα πλέγμα αυτοκινητοδρόμων που έρχεται να συμπληρώσει το υφιστάμενο δίκτυο της Αττικής Οδού. Είναι έργα συνολικού μήκους 55 χλμ. και κόστους 1,2 δισ. ευρώ τα οποία θα κατασκευαστούν με τη μέθοδο της παραχώρησης, δηλαδή οι ιδιώτες που θα αναλάβουν να τα κατασκευάσουν θα έχουν ως αντάλλαγμα την εκμετάλλευση των διοδίων για μία περίοδο περίπου 25 ετών. Η διαφορά από την υφιστάμενη Αττική Οδό είναι ότι τα διόδια θα χρεώνονται ανάλογα με την απόσταση που θα διανύει ο χρήστης. Στο πακέτο περιλαμβάνονται:

- Η Δυτική Περιφερειακή Υμηττού, από την νότια απόληξη της Αττικής Οδού στην Κατεχάκη έως την Λεωφ. Ποσειδώνος, μήκους 14,5 χλμ.

- Η μεγάλη Σήραγγα Υμηττού, μήκους 3,5 χλμ, με τις εκατέρωθεν προσβάσεις της, που συνδέει τη Νότια Πλευρά του Λεκανοπεδίου με τα Μεσόγεια, από Α/Κ Σακέτα μέχρι τον Α/Κ Μεσογείων, μήκους 7,5 χλμ.

- Ο Οδικός Άξονας σύνδεσης Μεσογείων – Ραφήνας, από τον Α/Κ Μεσογείων (μετά τη μεγάλη Σήραγγα Υμηττού) μέχρι τη Ραφήνα, μήκους 17,0 χλμ. με ενδιάμεσο Α/Κ προς Αττική Οδό και Αεροδρόμιο. Μελλοντικά, προβλέπεται η επέκταση και η σύνδεσή τους από τη Ραφήνα μέχρι την Εθνική Οδό Αθηνών – Λαμίας στις Αφίδνες, μήκους άλλων 25 χλμ.

- Ο Οδικός Άξονας Μεσογείων – Αγ. Μαρίνας, από τον Α/Κ Μεσογείων μέχρι την Αγία Μαρίνα, μήκους 11,5 χλμ.

- Η ολοκλήρωση του Άξονα Σταυρού – Ραφήνας, σε μήκος άλλων 2,9 χλμ. μέχρι τον Α/Κ Σπάτων, (επί του άξονα Α/Κ Μεσογείων Ραφήνας)

- Η ανακατασκευή και υπογειοποίηση της Λεωφ. Ποσειδώνος, μήκους 1,4 χλμ.

Σε αυτά τα έργα θα πρέπει να προστεθούν και άλλοι οδικοί άξονες που θα κατασκευαστούν ή θα αναβαθμιστούν μέσα στα επόμενα χρόνια με δημόσιες δαπάνες, όπως:

- Κατασκευή στο πλαίσιο της Δ’ Προγραμματικής Περιόδου 28,5 χλμ., νέων αυτοκινητόδρομων ως Δημόσιων Έργων, προϋπολογισμού 350 εκατ. ευρώ, όπως της Λεωφόρου Κύμης, της επέκτασης της οδού του Λαυρίου με παράκαμψη του Μαρκόπουλου και του Λαυρίου, του περιφερειακού άξονα Παιανίας – Μαρκόπουλου με παράκαμψη Κορωπίου και της μερικής υπογειοποίησής της Λ. Αλεξάνδρας. Επίσης, θα κατασκευαστεί και αναβαθμιστεί το παράπλευρο δίκτυο του άξονα Μαρκοπούλου – Λαυρίου σε μήκος 40 χλμ.

- Η διαπλάτυνση της Λ. Κηφισού από τις Τρεις Γέφυρες έως τον Κόμβο Μεταμόρφωσης, προϋπολογισμού 150 εκατ. ευρώ.

2. Επεκτάσεις Μετρό

Ήδη, βρίσκονται σε εξέλιξη οι επεκτάσεις του Μετρό προς Ελληνικό, Περιστέρι και Χαϊδάρι, οι οποίες θα τεθούν σε λειτουργία στα τέλη του 2009, υπερδιπλασιάζοντας το μήκος των γραμμών του Μετρό της Αθήνας. Επίσης, κατασκευάζονται τρεις νέοι σταθμοί στη γραμμή που πηγαίνει προς αεροδρόμιο, στον Χολαργό, το Χαλάνδρι (Νομισματοκοπείο) και την Αγία Παρασκευή.

Η γραμμή προς Πειραιά, με έξι (6) νέους σταθμούς και επτά (7) χλμ., έχει ήδη δημοπρατηθεί και αναμένεται η ανάθεσή της μέχρι τέλος του έτους, επεκτείνοντας το δίκτυο Μετρό προς τον Πειραιά από το Αιγάλεω όπου ήδη έχει φτάσει και το Χαϊδάρι όπου φτάνει σύντομα. Επιπλέον, μέσα στον επόμενο χρόνο αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί οι μελέτες που χρειάζονται για τη δημοπράτηση του μεγάλου έργου της γραμμής V (γραμμής 4), η οποία θα προσθέσει στο δίκτυο του Μετρό της Αθήνας άλλους 20 σταθμούς και 20,2 χλμ. Τα έργο αναμένεται να κοστίσει περίπου 2,5 δισ. ευρώ και η χρηματοδότησή του προτείνεται από το ΥΠΕΧΩΔΕ να γίνει με τιτλοποίηση των μελλοντικών εσόδων του Δημοσίου από την υφιστάμενη Αττική Οδό, μόλις αυτή επιστρέψει στο Δημόσιο.

Η γραμμή αυτή θα ξεκινά από το Γαλάτσι και αφού διατρέξει σχεδόν όλο το κέντρο της Αθήνας πηγαίνοντας το Μετρό σε νέες περιοχές θα φτάσει στο Ψυχικό και από εκεί θα κινηθεί παράλληλα με τη Λ. Κηφισίας μέχρι το Μαρούσι. Οι περιοχές από όπου θα διέρχεται η σχεδιαζόμενη γραμμή είναι μεταξύ άλλων: Πανεπιστήμιο - Εξάρχεια - Αλεξάνδρας - Δικαστήρια - Κυψέλη – Ζωγράφου – Γουδή - Κατεχάκη - Γαλάτσι - ΄Αλσος Βεϊκου - Πανόρμου - Φάρος - Σίδερα - ΟΑΚΑ - Παράδεισος - Μαρούσι, με ανταπόκριση με τις υφιστάμενες Γραμμές 2 (στον Σταθμό ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ) και 3 (στους Σταθμούς ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ & ΚΑΤΕΧΑΚΗ).

3. Επέκταση Τραμ προς Πειραιά

Η επέκταση θα περιλαμβάνει την εξής διαδρομή: Ν. Φάληρο - Μικράς Ασίας - Γρηγορίου Λαμπράκη - Βασιλέως Γεωργίου Α΄ - Λιμάνι (Πλατεία Καραισκάκη) - Εθνικής Αντιστάσεως - Τροχιοδρόμων και Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας.

Το τραμ με το νέο δίκτυο και με 11 νέες στάσεις: 1) «ΓΗΠΕΔΟ ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗ», 2) «ΑΙΓΑΙΟ»,3) «ΛΑΜΠΡΑΚΗ», 4) «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑ», 5) «ΠΛΑΤΕΙΑ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ», 6) «ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ», 7) «ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ», 8) «ΠΛΑΤΕΙΑ ΙΠΠΟΔΑΜΕΙΑΣ», 9) «34ου ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΠΕΖ.», 10) «ΜΕΓ.ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ», 11) «ΑΚΤΗ ΠΟΣΕΙΔΩΝΟΣ» θα αποτελεί το μοναδικό μέσο που θα συνδέει τα νότια προάστια της Αθήνας με το κέντρο του Πειραιά και το συνολικό μήκος της επέκτασης ορίζεται στα 5,3 χλμ. Σύμφωνα με το καθορισμένο χρονοδιάγραμμα, η ολοκλήρωση του έργου αναμένεται τον Ιανουάριο του 2010.

4. Επέκταση ΗΣΑΠ προς τα Βόρεια Προάστια

Οι μελέτες που γίνονται αφορούν την επέκταση του ηλεκτρικού από τον σταθμό του ΚΑΤ (ο σταθμός της Κηφισιάς θα υπογειοποιηθεί) έως την Εθνική Οδό στο ύψος των «120 εργοστασίων». Σύμφωνα με τα υπάρχοντα δεδομένα, το έργο -αρχικού προϋπολογισμού 480 εκατ. ευρώ- θα ξεκινήσει να κατασκευάζεται το 2010 προκειμένου να δοθεί σε εμπορική λειτουργία το 2014, ενώ υπολογίζεται ότι θα εξυπηρετεί 100.000 επιβάτες ημερησίως.

Η επέκταση, μήκους 6,5 χλμ., αρχίζει από το σταθμό ΚΑΤ και καταλήγει στο 20ο χλμ. της Εθνικής οδού Αθηνών – Λαμίας. Στο τμήμα αυτό προβλέπεται να κατασκευασθούν πέντε υπόγειοι σταθμοί (υπογειοποίηση σταθμού Κηφισίας, σταθμός επί της Τατοΐου στο ύψος του αθλητικού ομίλου Κηφισιάς, σταθμός επί της τριγωνικής νησίδας πλησίον της διασταύρωσης Τρικούπη και Θησέως, ο οποίος θα εξυπηρετήσει τη Νέα Ερυθραία, σταθμός παράπλευρα της Θησέως στο ύψος της συμβολής Αγ. Σαράντα και Ισμήνης στη θέση Καστρί και σταθμός στο 20ο χλμ Εθνικής οδού Αθηνών – Λαμίας, ύψος 120 εργοστάσια).

5. Επεκτάσεις προαστιακού

Πρόκειται για ένα έργο που αφορά κυρίως περιφερειακές περιοχές της Αττικής και περιοχές όμορων νομών που αποκτούν εύκολη και γρήγορα πρόσβαση με την Αθήνα, ακόμα και με το κέντρο της πόλης. Το συνολικό προβλεπόμενο δίκτυο του προαστιακού με τις επεκτάσεις περιλαμβάνει τα τμήματα:

1. ΣΚΑ (Σιδηροδρομικό Κέντρο Αχαρνών) - Οινόη

2. Οινόη - Χαλκίδα

3. Οινόη - Θήβα

4. Κόρινθος - Κιάτο

5. ΣΚΑ - Άνω Λιόσια - Ελευσίνα

6. Σύνδεση Σιδηροδρομικής Γραμμής υψηλών ταχυτήτων Ισθμός - Λουτράκι

Με βάση αυτές τις επεκτάσεις το δίκτυο του Προαστιακού θα αποτελείται από τέσσερα (4) τμήματα:

• Πειραιάς – Αθήνα (Σταθμός Λαρίσης) – ΣΚΑ - Αεροδρόμιο

• ΣΚΑ – Κόρινθος / Λουτράκι

• ΣΚΑ – Θήβα / Χαλκίδα

• ΣΚΑ – Α. Λιόσια - Ελευσίνα

Επόμενες μελλοντικές επεκτάσεις:

7. Κορωπί – Μαρκόπουλο

8. Κορωπί – Λαύριο

9. Πλακεντία - Ραφήνα.

Του Κωνσταντίνου Λάμπρου